79 vjet më parë, pikërisht me 25 tetor të vitit 1941 kolonia më e madhe e Arbëreshëve të Sicilisë e quajtur “Piana dei Greci” u zëvendësua me emrin që mban sot “Piana degli Albanesi” (Hora e Arbëreshëve). Ky emërtim u vendos përgjatë periudhës fashiste, më 30 gusht 1941, por disa muaj më vonë, me dekret të Kongregatës së Shenjtë për Kishat Lindore të 25 tetorit 1941, emri i “Planen Graecorum” (Piana degli Greci) u ndryshua gjithashtu në “Planen Albanensium” (Piana degli Albanesi) pasi në të vërtetë banorët e saj e kishin quajtur gjithnjë qendrën “Hora e Arbëreshëve”. Dikush e quan “Kallazot”, që është emri i një feudi të afërm, që quajtur Casalotto, kurse vendësit e quajnë shkurt me një fjalë greke Hora, ose Hora e Arbëreshëve.
Kjo komunë u themelua në vitin 1488 nga një grup shqiptarësh, kryesisht nga Himara, të cilët e braktisën vendlindjen për shkak të luftës. Në kërkim të lirisë, ata u vendosën përtej detit Adriatik, në Itali.
“Hora e Arbëreshëve është një nga vendet më karakteristike që do të vizitoni. Në këtë vend, madje flitet një nga shumë dialektet e shqipes. Është vetëm pak kilometra larg nga Palermo dhe ndodhet 720 metra mbi nivelin e detit.
Historia e saj daton në shekullin e 15-të. Siçilia është përshkuar për mijëra vjet nga një mori popujsh të ndryshëm. Arabët, Normanët, Shqiptarët… veçanërisht këta të fundit kanë sulmuar këtë pikë të Siçilisë.
Çfarë mund të shihni në Horën e Arbëreshëve?
Qendra historike dhe kishat e saj…
Ndër vite janë ruajtur zakone dhe tradita që nuk gjenden në pjesë të tjera të Siçilisë. Është një vend shumë i veçantë që ja vlen të vizitohet. Ne do të përpiqemi t’ju udhëzojmë dhe t’ju rekomandojmë vende me interes historik dhe kulturor.
Ka shumë ndërtesa bizantine dhe baroke. Mund të admironi armët e vjetra, harqe prej guri, duke alternuar me skemat precize të shekullit të gjashtëmbëdhjetë, kur Hora e Arbëreshëve filloi të modernizohej dhe ngjante me pjesën tjetër të Siçilisë.
Qendra historike është plot me vepra të ndërtuara ndër vite, kisha, pallate, shtëpi. Me siguri mund të përmendim Bazilikën e San Francesco, Palazzo Manzone dhe godina e komunës e njohur me emrin e Shqipërisë.
Ju do të jeni në gjendje të admironi burimet e Kronjetit
Burimet e Kronjetit janë të shpërndarë nëpër qytet. Në periferi të qytetit, do të keni gjithashtu mundësinë të mësoni më shumë rreth ndërtimit unik të burimeve, të njohur me termin Kronjet. Janë me të vërtetë burime të këndshme, të shpërndara rregullisht.
Çdokush mund t’ju tregojë se vizita në Horën e Arbëreshëve është me të vërtetë një përvojë e paharrueshme. Është vetëm 40 km nga Palermo. Pasi të vizitoni qendrën historike, ju rekomandojmë që të drejtoheni në Liqenin e Horës së Arbëreshëve. Ky vend do t’ju magjepsë edhe më shumë, jemi të sigurt. Rëndësia e tij natyrore është aq e njohur saqë do të tërheqë shumë turistë.
Liqeni Hora e Arbëreshëve
Një vend ideal për t’u “zhytur” në gjelbërim dhe paqe. Kjo zonë e gjelbër shtrihet në 310 hektarë. Përveç dialektit dhe kulturës tipike shqiptare, ky liqen është simboli i Horës së Arbëreshëve. Këtu do të jeni në gjendje të praktikoni sporte të ndryshme, të pushoni, të shijoni ushqim të mirë dhe të shtriheni në bar duke u mahnitur me natyrën përreth.
Ky vend meriton më shumë kohë sesa një vizitë…
Sa për ushqimin e Horës së Arbëreshëve, ne zbuluam një kuzhinë të veçantë. Përveç pjatave tipike të zonës, është e mundur të eksploroni edhe recetat shqiptare. Dhe në këtë mënyrë takohet Sicilia me Shqipërinë, duke i dhënë jetë një shije unike dhe të paharrueshme. Në qendrën historike ka shumë restorante ku mund të shijoni traditën e kuzhinës së Arbëreshëve.
Duhet gjithashtu të theksohet se këtu do të keni gjithashtu mundësinë të konsumoni Kanolin më të mirë në të gjithë Siçilinë, ëmbëlsira tradicionale e Arbëreshëve.
Me pak fjalë, Hora e Arbëreshëve është vendi i përsosur për t’u vizituar, veçanërisht nëse keni një ose dy ditë kohë të lirë për t’u relaksuar. Midis zakoneve, traditave, dialekteve të ndryshme, kuzhinës së shkëlqyer dhe historisë, ju do të jeni të lumtur me zgjedhjen tuaj.
