Sopranoja Alketa Çela jeton në Francë prej shumë vitesh tashmë, duke qenë një ndër zërat shqiptare të muzikës klasike që na ka përfaqësuar më së miri në skenat botërore.
Por në këto kohë pandemi dhe arti është në vështirësi. Në një bisedë për “Diaspora Shqiptare”, Alketa thotë se i mungojnë interpretimet live dhe duartrokitjet e publikut. “Artistët soliste të pavarur veçanërisht, të cilët kanë vetëm nga përpjekjet për te kurorëzuar kontrata të ndryshme me teatrot, kanë qenë pa ushtruar profesionin e tyre për muaj dhe ata nuk financohen nga askush”, thotë ajo.
INTERVISTA
Znj. Çela nuk mund të niste biseda pa pyetjen si është situata aktualisht në Francë për shkak të pandemisë? Eshtë ndoshta hera e parë në histori që teatrot në France janë bosh dhe jeta kulturore është ndaluar plotësisht. Si po e përjeton një artist këtë gjendje?
Aktualisht situata mbetet shqetësuese në Francë dhe masat e rrepta të këtij izolimi të dytë do të qëndrojnë deri më 1 dhjetor. Qeveria mbetet mjaft e vendosur për momentin, në mënyrë që të zvogëlojë rastet pozitive, në mënyrë që sezoni i festave të shkojë mirë, por gjithsesi festat do të jenë kaq të ndryshme këtë vit. Ndalohen për tani bashkime grupesh, mbledhje, festa ose evenimente me një numër të madh njerëzish. Kështu që asnjë koncert dhe opera nuk janë të mundur më publik, fatkeqësisht, një situatë dhe një kusht i detyrueshëm.
Prej 25 vitesh jeni një soprano e njohur ndërkombëtarisht, ju mungon skena në këto kohë, duartrokitjet e publikut?
Ne po jetojmë një kohë të jashtëzakonshme, teatrot e operas dhe sallat e shfaqjeve u mbyllën të parët dhe menjëherë, gjithë stafet dhe sidomos artistët janë më të prekurit dhe të papunët. Kur mendoni se Franca është vendi i tretë në Evrope për nga numri i shfaqjeve të kryera gjatë një viti, nuk është e lehtë të jesh në një heshtje të tillë për muaj të tërë. Artistët soliste të pavarur veçanërisht, të cilët kanë vetëm nga përpjekjet për te kurorëzuar kontrata të ndryshme me teatrot, kanë qenë pa ushtruar profesionin e tyre për muaj dhe ata nuk financohen nga askush. Diferente ishte sado pak që nga marsi për artistët dhe muzikantët e përhershëm ne një teatër, ata u paguan pjesërisht pagën e tyre.Jo përgjithmonë sepse teatrot nuk kane asnjë hyrje biletash që atëherë. Shikoni edhe teatri me i fuqishëm dhe më i madh në botë si Metropolitan Opéra në New York, gjendja është katastrofale për stafin permanent. Kështu që situata mbetet e komplikuar dhe presim një ndryshim që shpresoj të jetë vetëm pozitiv.
Në një prej postimeve tuaja në rrjetet sociale jeni shprehur kundër vendosjes së masave strikte në Francë. Sigurisht siç dhe jeni shprehur industria e muzikës klasike ka pasur probleme për vite me radhë por në këto kohë vështirësitë shtohen. A mund të punojnë normalisht në këtë kohë këngëtarët? Kolege tuaj ne mbare boten janë kunder pezullimit te teatrove (madje ne Milano u zhvillua dhe nje proteste e stafit te teatrove), me argumentin qe nëse metrotë (e mbipopulluara) dhe pjesa tjetër e jetës sociale vazhdon perse duhet te mbyllen teatrot?
Rolet e mia, muzika dhe ndjesia e live-it më mungojnë shumë. Në gjithë këtë periudhë të ndalimit kam humbur mundësinë për të bërë dy koncerte të rendesishme ne France me një repertor kërkues dhe të bukur muzikor por edhe një tjetër koncert për një kauzë humane që me duket e padiskutueshme qe ta mbështet. Gjithashtu Turneu i madh i imi në Azi me orkester i cili shtyhet për vitin e ardhshëm. Unë i jam përkushtuar për një kohë të gjatë këtij profesioni dhe është një profesion ku disiplina dhe qëndrueshmëria kanë shumë rëndësi për të përparuar kështu që është normale që të largohesh prej tij nuk të pëlqen por le të jemi të sinqertë shëndeti i pari. Megjithatë vështroj që në botë ekziston një panik dhe njerëzit janë të hutuar. Por unë dua të them, dhe kjo është e rëndësishme që ta sinjaloj, që organizimi me distancë dhe efikasitet që nga fillimi, pa panik të tepruar mund të kishte shpëtuar jetën kulturore dhe ekonominë e vendit. Unë ende mbetem modeste kur e them ketë gjë.
Kolege tuaj ne mbare boten janë kunder pezullimit te teatrove (madje ne Milano u zhvillua dhe nje proteste e stafit te teatrove), me argumentin qe nëse metrotë (e mbipopulluara) dhe pjesa tjetër e jetës sociale vazhdon perse duhet te mbyllen teatrot?
Jo, këngëtarët nuk mund të këndojnë më tani, dhe flitet që do të jetë kështu një periudhë e lëkundur të paktën deri në verën e 2021. Ju e dini që vështirësia e kësaj pune është padyshim e madhe sepse është më mirë të jesh një artist gjithmonë në kërkim të përsosmërisë edhe pse sakrifica ka, por bota e operës ka ndryshuar shumë gjatë 10 viteve të fundit me buxhete gjithnjë e më të vogla dhe menaxhim artistik fort të çuditshëm, gjë që zvogëlon cilësinë artistike. Për ç’farë më shumë? Fitime! Égoizëm! Duke harruar që muzikantët artistë janë qenie njerëzore dhe aktorët kryesorë që lëvizin jetën kulturore. Ështe historia e një jete të jesh artist klasik, është ajo një disiplinë e veçantë dhe jo shumëllojshmëri vendosjesh dhe drejtimesh për interes por per dinjitet dhe kërkim në vazhdimësi më të lartë. Ne mund të qëndrojmë pranë publikut me cilësi.
Ky është elementi me të cilin mund të fitojmë e të komunikojmë me publikun. Situata e vështirë e COVID-it ishte e pamirepritur që akoma familjet dhe institucionet mundohen të përballojnë. Opera e Parisit madje para dy ditësh ka njoftuar karantinën e grupit artistik deri më 20 nëntor. “Der Ring des Nibelungen » është një cikël prej katër operash nga Richard Wagner në ciklin “Tétralogie” ishte kjo e vetmja mundësi muzikore e ruajtur e mbrojtur për sezonin muzikor të Operës sonë Kombëtare. Transmetimi do të bëhet në radio nga fundi i muajit nëntor. Në këto masa sanitare ka njoftime që janë në kundërshtim, në fakt historia e qarkulimit në metropolitane është jo e qartë dhe mbështes kolegët në Itali që janë me dëshpërim dhe protestojnë. Nuk mund të fshihet indiferentisht muzika, ky dialog vital e i rëndësishëm që madje edhe në kohë lufte në beteja vazhdonte për të rezistuar përballë dhimbjeve. Ne duhet të organizohemi ndryshe për muajt që vijnë dhe arti duhet të jetojë me çdo kusht, është në interesin tonë më të mirë.
Znj. Çela është një periudhë ku vështirë të bësh plane, por a keni menduar për ndonjë koncert apo recital tuajin së shpejti. Si mendoni për koncerte online që po zhvillohen aktualisht? Si e shihni të ardhmen e artit?
Nuk më mungojnë projektet dhe idetë. Unë jam një soprano krejt e pasionuar dhe në lëvizje, sigurohem që të krijoj lidhjet e nevojshme për të jetuar nga profesioni im dhe të prezantoj një repertor me cilësi, i cili të jetë gjithmonë interesant për publikun, kështu që, uroj me besim që së shpejti recitalet e mia të reja me pianistin tim të bëhen realitet dhe po ashtu Turneu im në Azi që e pres me kënaqësi të jashtëzakonshme.
E padiskutueshme për të gjithë është të gjejmë një jetë normale pas kësaj krize shëndetësore. Mënyra , është vullneti dhe mençuria për interesat e përbashkëta, (le bon sens)thuhet në France. Ju më pyesni për një interpretim drejtpërdrejt në internet, natyrisht, e kam menduar dhe do të jem e lumtur t’ju prezantoj së shpejti disa arie, kompozime që kanë mbajtur gjithnjë gjallë këtë profesion si profesion të ekselencës ne vite. Unë do të vazhdoj të kontribuoj të sjell ëndërr nëpërmjet profesionit tim operistik.
Faleminderit publikut shqiptar në botë. Faleminderit!
