SH.K.A “Dardania” festoi 28 nëntorin, bashkë me shqiptarët e të gjitha trojeve, këtë fundjavë. Edhe pse disa ditë pas festës së Flamurit dhe Pavarësisë së Shqipërisë, për shumë arsye rastisi që kjo datë të shënohet edhe në kuadër të 28 vjetorit të themelimit të kësaj qendre kulturore, e cila po ecën me hapa të sigurt, drejt kultivimit të traditës sonë kombëtare.
Kështu ishte edhe këtë të shtune në Winterthur të Zvicrës, ku në fakt u manifestua dita e flamurit dhe Pavarësisë së Shqipërisë, bashkë me përvjetorin e themelimit të kësaj qendre kulturore.
Në historinë e kombit shqiptar, 28 Nëntori mbetet festa që më së shumti bashkon shpirtin e kombit tonë të lashtë. Kjo datë shënon ngjarjen më
madhore të historisë sonë: çlirimin e Krujës nga Gjergj Kastrioti Skënderbeu në vitin 1443 dhe shpalljen e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar në Vlorë nga Ismail Qemali në vitin 1912.
28 nëntori shënon edhe ditëlindjen e komandantit legjendar Adem Jasharit, heroit të pavdekshëm të historisë më të re të Kosovës.
Kjo datë e lavdishme shënon një kthesë të madhe në jetësimin e idealeve të pastra për liri të popullit shqiptar, datë në të cilën këta kolosë të historisë bën që të formësohet ndërgjegjja atdhetare shqiptare dhe lartësimi i imazhit të kombit shqiptar në botë.
Andaj 28 nëntori festohet nga shqiptarët anekënd botës, me krenarinë më të madhe. Edhe shqiptarët e Zvicrës e presin këtë festë me emocione atdhedashurie.
Kështu edhe kësaj radhe në Hotel “Zentrum Töss” në Winterthur në fundjavën që lamë pas SH.K.A “Dardania“ si nikoqire dhe organizatore e kësaj kremteje së bashku edhe me 28 vjetorin e saj të themelimit.
Salla e zbukuruar me ngjyrat e flamurit kombëtar ishte e vogël për t’i zënë të gjithë pjesëmarrësit të cilët kishin ardhur nga shumë vende të Zvicrës. Bashkatdhetarët asnjëherë nuk janë ndjerë të zhgënjyer nga repertori dhe programi artistik, si dhe nga dekorimet e sallës dhe skenës në raste të tilla, e cila po e ruan me fanatizëm artin dhe kulturën shqipe ndër dekada në Zvicër. Këtë manifestim e madhështuan edhe dy projekte të financuara edhe nga Ministria e Jashtme dhe e Diasporës së Republikës së Kosovës, njëra ekspozitë fotografish nga Arian Mavriqi dhe tjetra një film i shkurtër i sjellë nga Lavdim Klaiqi.
Me një ambient të stilit teatër të sallës filloi kështu programi i një dramatizimi dhe inskenim të filmit “Nëntori i dytë“ , shkëputur disa sekuencat e filmit, dhe luajtur nga grupi teatral i kësaj qendre, së bashku me gjithë anëtarët e saj, për të përfunduar edhe me intonimin e himnit kombëtar, që nga koha e Pavarësisë së Shqipërisë më 1912 në Vlorë.
Më pas në skenë doli moderatorja Albulena Kqiku – Cakolli e cila në emër të
organizatorit të këtij manifestimi, Shoqërisë Kulturore dhe Artistike “DARDANIA” nga Winterthuri përshëndeti të gjithë të pranishmit.
Përshëndetje e veçantë shkoi për përfaqësuesit diplomatik: si z. Sami Kastrati, konsull i përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Zürich, mandej ajo lexoj letrat e Ambasadorit të Shqipërisë, Ilir Gjonit, dhe ushtrueses së Ambasadës së Republikës së Maqedonisë Veriore, zonja Melehat Muftarovska, prej nga kishte përcjellë një letër të gjatë me urimet për festën e Flamurit dhe 28 vjetorit të kësaj shoqërie, dhe bashkëpunimit që kemi me diplomacitë si shoqëri, prej nga u lexuan disa nga fjalët e tyre.
Natyrisht se në mesin e të ftuarve ishin edhe shoqata e fshatit Çollopek, mandej ansambli “Drita“ nga Kreuzlingeni, ansambli “Vatra“ nga Byllahu, Shoqata “Bashkimi” nga Usteri, Shoqëria Kuturore “Sharri“ , LAPSH-i nga Zürichu, si dhe shumë përfaqësues politik e fetar, që jetojnë dhe veprojnë në mërgatë, si dhe artistë e skulptorë të Winterthurit.
Natyrisht se në mesin e shumë mysafirëve ishin edhe prindërit dhe të afërmit e anëtarëve të shoqërisë të cilët kishin ardhur ti përcillenin fëmijët e tyre, me plotë entuziazëm dhe vullnet sidomos për më të vegjlit që po dilnin për herë të parë në skenë.
Natyrisht se një fjalë rasti e mbajti kryetari i kësaj qendre kulturore, z. Shefqet Cakolli, i cili u shprehu falënderime të gjithë atyre që po kontribuojnë në realizimin e manifestimeve të tilla qoftë në mënyrë artistike apo forma tjera. Ai foli edhe për rëndësinë e festës së flamurit duke shpresuar që kjo festë edhe në të ardhmen të shërbejë si frymëzim dhe reflektim në bashkimin intelektual e shpirtëror, si dhe të forcoj ndjenjat e atdhetarizmit drejt kurorëzimit të ëndrrës së kahmotshme për bashkimin e trojeve shqiptare.
Pas fjalës përshëndetëse të z. Cakolli programi vijoj me interpretimin e një valleje instrumentale të orkestrës së Dardanisë premier për atë mbrëmje, për të vijuar më tej me këngët “Për flamur” këngë po ashtu premier, kënduar nga Sylë Sylaj, përcjellur nga orkestra si dhe “Këngën për UÇK-ën“ , kënduar nga Ekrem Beqiri, gjithashtu përcjellë nga grupi i orkestrës.
Më pas filluan vajzat e grupit të të rriturve, me vallen po ashtu premier, valle kjo me motive nga Dukagjini, e cila zgjoi kureshtje dhe interesim te publiku edhe për veshjen autoktone të asaj pjese të Kosovës, për të vazhdua me grupin e fëmijëve prej nga e veçanta e kësaj mbrëmje festive ishte paraqitja me këngën “Xhamadani vija vija“ , për të vazhduar me dy valle, “Vallen e Lokut“ dhe
“Sylëkuqja“ , të cilat u priten më se ngrohtësisht nga publiku për faktin se ishin të mrekullueshëm dhe të disiplinuar në skenë.
Ata ndonëse kanë lindur e po rriten larg atdheut të prindërve të tyre, i këndojnë dhe i recitojnë me pasion flamurit kuq e zi, dhe vallëzojnë me krenari vallet e bukura shqipe.
Këtë e dëshmoi paraqitja në skenë e grupit të fëmijëve me poezitë e tyre, të cilët freskuan programin përmes Anea dhe Norik Sermaxhajt me poezitë e tyre, për ti motivuar edhe poetja e Luginës së Preshevës, zonja Hyrije Isufi, me poezinë e saj për Dardaninë dhe gruan, për ta përfundua me Albulena Kqikun, me disa vargje at Gjergj Fishtës për shqiptarët.
Pas poezive të duartrokitura nga publiku, moderatorja ftoi në skenë veteranin e shoqërisë, Hamit Shillovën, i cili ekzekutoj një pikë muzikore me gajde, prej nga u prit mjaft ngrohtësisht dhe me interesim, si mjeshtër i thuajse të gjitha veglave si; gajdja, fyelli, sharkija, çiftelia, surla, kavallat, dhe natyrisht edhe kënga që i flenë në shpirt, për të vazhdua me këngën “Thërret Prizreni“ kënduar po ashtu nga ai dhe grupi i orkestrës.
Në vazhdim skenën e pushtuan të rriturit e shoqërisë me vallen Çame e cila po ashtu ishte e punua me përkushtim të madh si koreografinë por edhe kostumet Çame, të cilat janë tejet të veçanta.
Pas bllokut të këngëve dhe valleve, moderatorja ftoj në skenë, mysafirët nga Kosova, të cilët një nga një përshëndetën të pranishmit, duke fillua nga prof. Dilaver Kryeziu, i cili tha se ruajtja e traditës dhe kulturës në Diasporë, mund lirisht të thuhet se fillon nga këtu, duke i përgëzuar për punën që po bëjnë në mërgatë, e në veçanti në ansamblin “Dardania”.
Më pas të ftuarit e radhës ishin Arian Mavriqi dhe Lavdim Klaiqi, dy projekte të financuara nga Ministria e Diasporës, prej nga fjala e tyre u kuptua se ishin tejet të kënaqur me programin dhe prezencën e tyre në këtë festë të madhe, dhe potencua se edhe në të ardhmen ja vlen të bashkëpunohet me shoqata të tilla si kjo e SH.K.A “Dardania“ kur e dimë se e gjithë kjo po u bëka me një përkushtim të madh.
Kryetari kishte paraparë edhe mirënjohje për ta, prej nga ju dhuroj edhe nga një dhuratë të vogël si respekt për mysafirët e ftua nga Kosova.
Pas fjalimeve dhe mirënjohjeve, u kërkua të prezantohet një film i shkurtër, i cili zgjoi vërtet interesim dhe qetësi gjatë shfaqjes dhe temën interesante të realitetit tonë, të anekdotave.
Në mes të filmit kishte ardhur edhe konsulli i përgjithshëm i Republikës së Kosovës, nga një aktivitet tjetër, prej nga në shenjë respekti, moderatorja para se të paraqes pikat e radhës, e ftoj për një fjalë rasti, ku mes tjerash ai kërkoj falje për vonesën, por që tha se këtu njeriu ndihet vërtet kombëtar, kur dihet se këtu festohet festa më sublime e kombit shqiptar, duke e ruajtur kështu edhe identitetin tonë dhe ruajtjen e vlerave tona, prej nga vijmë.
Duke e falenderuar konsullin për fjalën e rastit, moderatorja ftoi në skenë pikën e parafundit për këtë manifestim, edhe atë me një “Mozaik vallesh“ të përmbledhura nga disa valle të repertorit të këtij ansambli, duke i prezantuar edhe veshjet tona popullore nga zjuaja se 7 trevave të trojeve tona, me një laramani të mahnitshme gjatë lëvizjeve të ngjyra-ngjyra të valleve dhe veshjeve, që në fakt po prezantohej edhe puna shumë vjeçare e kësaj shoqërie përmes valleve e veshjeve dhe duartrokitjeve të shpeshta marr nga publiku dhe përfaqësimi i këtij mozaiku nga grupi i të rriturve.
Dhe krejt në fund, moderatorja doli në skenë kështu për ta përfunduar manifestimin, duke i falënderuar gjithë ata që kontribuan në këtë manifestim, e në veçanti edhe për prezencën e Televizionit Diaspora e cila përcolli tërë programin prej dy orësh, dhe zhvilloj edhe disa prononcime nga të pranishmit e këtij manifestimi.
Me të përfunduar nga fjala e sajë anëtarët e shoqërisë po prisnin fillimin e valleve të lira me muzikë të gjallë dhe autoktone me surla e tupana, për ta përfunduar kështu tërë këtë manifestim kaq madhështor, aspak monoton dhe aspak muzikë shfrenuese me valle të çoroditura në raste të tilla, si tallava e stile tjera të argëtimit në manifestime si 28 nëntori e Pavarësia e trojeve tona, dhe festat shtetërore e kombëtare, për tu shpërndarë kështu publiku i kënaqur me programin dhe fjalët inkurajuese të pranishmëve me punën dhe aktivitetet e kësaj qendre kulturore e cila, po ruan me fanatizëm kulturën dhe traditën tonë kombëtare përmes valleve dhe këngëve burimore, përfshirë këtu edhe veshjet kombëtare të ekspozuara bashkë me vallet e thuaja se të të gjitha trojeve tona.
Nga Shefqet Cakolli
Winterthur, 05.12.2022
