Intervista / Federica Mollica: Identiteti Arbëresh në kohën e globalizmit

E enjte, 28 Mars, 2024
E enjte, 28 Mars, 2024

Intervista / Federica Mollica: Identiteti Arbëresh në kohën e globalizmit

Lindur e rritur në Kalabri Federica Mollica që nuk mund të ishte indiferente ndaj kulturës arbëreshe. Pjesë e të përditshmes së qyteteve jugore, e rretheve miqësore ndoshta, kjo kulturë e mbartur nga një tjetër vend ishte bërë pjesë edhe e saj. Ndaj si studiuese nuk mundi të mjaftohet vetëm me një njohje sipërfaqësore ndaj vendosi që punimin  e saj të diplomës ta realizojë mbi komunitetin arbëresh. Duke studiuar këtë komunitet dhe vazhdimësinë e tij në shekuj Mollica me të drejtë shtron pyetjen A rrezikohet komuniteti arbëresh nga globalizimi.

Për “Diaspora Shqiptare” studiuesja e re tregon se si nisi hulumtimi për këtë temë dhe qëllimin e këtij studimi mbi karakteristikat e veçanta të identitetit arbëresh, një mrekullie shoqërore, rezultat i emigrimeve të rëndësishme dhe që karakterizojnë vetë historinë e Italisë.

Nuk jeni arbëresh, por keni zgjedhur të trajtoni si teme diplome historinë e arbëreshëve. Pse kjo zgjedhje?

Unë gjithmonë kam qenë e apasionuar pas çështjes së identitetit, një nga temat e adresuara fuqimisht në kursin tim të diplomës në Shkenca Politike. Ndodhi që në Mars 2018 të shoqëroja babanë tim për të vizituar disa nga komunitetet Arbëreshe të Kalabrisë dhe atje ishte një dashuri me shikim të parë. Unë u dashurova me këtë identitet. Gjatë studimeve të mia, veçanërisht në Sociologji Politike, unë analizova temën e globalizimit si një shkëputje të dyfishtë që sot sjell me vete disa implikime: ndryshimi hapësirë-kohë, marrëdhënia e ndryshuar me komunitetin dhe gjithashtu kriza e identitetit. Kështu që unë zgjodha të përqendrohem në atë se si sistemet globale ndikojnë në identitetin arbëresh, një rast të veçantë, duke sjellë botën, Italinë, Kalabrinë dhe minoritetin Italo-Shqiptar në një krahasim të vetëm. Historia e kësaj kulture më magjeps dhe më çon të zbuloj gjithnjë e më shumë prej saj. Këtu kam dashur të bëj që e tashmja jonë të takohet / përplaset me një të kaluar të rëndësishme historike.

Çfarë ju lidh me arbëreshët?

Unë jam e lidhur me arbëreshët nga toka ime: Kalabria. Ato janë dy realitete të brishta dhe të forta në të njëjtën kohë. Besoj se ata e duan njëra-tjetrën. Kalabria ishte një strehë për ta, arbëreshët do ta  pasuronin atë nga të gjitha pikëpamjet. Një shkëmbim reciprok i dhuratave dhe sakrificave. Fotografi, shkrime, udhëtime më ndihmuan të zbuloja më shumë. Arbëreshët e Kalabrisë janë plotësimi i një kulture të shkëlqyer për të gjithë Italinë. Është një studim i hapur, një vështrim kritik mbi të cilin do të vazhdoj të studioj.

Sipas hulumtimit tuaj, a rrezikohet nga globalizimi komuniteti i arbëreshëve?

Arbëreshët jetojnë sot midis dy tendencave të ndërvarura: nga njëra anë, duke imagjinuar botën si një njësi globale që çon në standardizimin e stileve të jetës, dhe nga ana tjetër, duke u dhënë forcë forcave të veçanta që tentojnë të mbrojnë trashëgiminë e tyre shoqërore. Nga kërkimet e mia zbulova se sidomos klasa e të rinjve është larguar nga pjesëmarrja aktive, por jo për mungesë vullneti dhe vetëdijes, por për arsye studimi, pune dhe mungesë perspektive në të njëjtën tokë ku banojnë komunitetet. Nga globalizimi është e nevojshme të merret shkëndija e inovacionit, por jo me respektimin e atomit globalizues që na përcakton të gjithëve, por me respektimin e unitetit kulturor të identitetit të dikujt. Sistemet virtuale, si kjo gazetë, janë të dobishme për transmetimin e gjuhës dhe informacionit për gjithçka që lidhet me botën arbëreshe. Globalizimi ndikon në gjithçka, por ndikimi në diçka është po aq i fortë sa vendosin ata që e përjetojnë atë. E jona nuk është vetëm një epokë pasigurie, por është gjithashtu një epokë dinamike, krijuese dhe ka mjete të fuqishme komunikimi në dorën e saj. Përdorimi i tyre për përfitimet tuaja do të ishte një ide.

Si gjendet sot identiteti arbëresh, në kohën e postmodernitetit, i pushtuar nga rrjedhat globale, lufta dhe rezistenca?

Ata që janë këtu tani, kanë për detyrë të respektojnë këtë kulturë, të rriten së bashku. Ata që janë këtu mund të punojnë për të siguruar një rimëkëmbje të përhershme në të ardhmen. Arbëreshët janë një mrekulli shoqërore, një xhevahir i vogël në historinë tonë. Bashkëjetesa jonë me këtë pakicë (si dhe në Kalabri, me ato Greke dhe Oksitiane) mund të na japë sot mundësinë për t’u bërë protagonistë të zgjidhjeve të jashtëzakonshme, të cilat do të kishin një jehonë në të gjithë botën. Përqendrimi në shumëllojshmëri, heterogjenitet, ndryshime do të na bënte të shikojmë gjithçka në një kuptim kritik, por edhe me një sy që pranon këndvështrime të tjera. Ne nuk jemi të gjithë njësoj, siç përpiqet të na tregojë globalizimi. Ne jemi të ndryshëm dhe duhet t’i vlerësojmë shumë këto ndryshime.

Lindur e rritur në Kalabri Federica Mollica që nuk mund të ishte indiferente ndaj kulturës arbëreshe. Pjesë e të përditshmes së qyteteve jugore, e rretheve miqësore ndoshta, kjo kulturë e mbartur nga një tjetër vend ishte bërë pjesë edhe e saj. Ndaj si studiuese nuk mundi të mjaftohet vetëm me një njohje sipërfaqësore ndaj vendosi që punimin  e saj të diplomës ta realizojë mbi komunitetin arbëresh. Duke studiuar këtë komunitet dhe vazhdimësinë e tij në shekuj Mollica me të drejtë shtron pyetjen A rrezikohet komuniteti arbëresh nga globalizimi.

Për “Diaspora Shqiptare” studiuesja e re tregon se si nisi hulumtimi për këtë temë dhe qëllimin e këtij studimi mbi karakteristikat e veçanta të identitetit arbëresh, një mrekullie shoqërore, rezultat i emigrimeve të rëndësishme dhe që karakterizojnë vetë historinë e Italisë.

Nuk jeni arbëresh, por keni zgjedhur të trajtoni si teme diplome historinë e arbëreshëve. Pse kjo zgjedhje?

Unë gjithmonë kam qenë e apasionuar pas çështjes së identitetit, një nga temat e adresuara fuqimisht në kursin tim të diplomës në Shkenca Politike. Ndodhi që në Mars 2018 të shoqëroja babanë tim për të vizituar disa nga komunitetet Arbëreshe të Kalabrisë dhe atje ishte një dashuri me shikim të parë. Unë u dashurova me këtë identitet. Gjatë studimeve të mia, veçanërisht në Sociologji Politike, unë analizova temën e globalizimit si një shkëputje të dyfishtë që sot sjell me vete disa implikime: ndryshimi hapësirë-kohë, marrëdhënia e ndryshuar me komunitetin dhe gjithashtu kriza e identitetit. Kështu që unë zgjodha të përqendrohem në atë se si sistemet globale ndikojnë në identitetin arbëresh, një rast të veçantë, duke sjellë botën, Italinë, Kalabrinë dhe minoritetin Italo-Shqiptar në një krahasim të vetëm. Historia e kësaj kulture më magjeps dhe më çon të zbuloj gjithnjë e më shumë prej saj. Këtu kam dashur të bëj që e tashmja jonë të takohet / përplaset me një të kaluar të rëndësishme historike.

Çfarë ju lidh me arbëreshët?

Unë jam e lidhur me arbëreshët nga toka ime: Kalabria. Ato janë dy realitete të brishta dhe të forta në të njëjtën kohë. Besoj se ata e duan njëra-tjetrën. Kalabria ishte një strehë për ta, arbëreshët do ta  pasuronin atë nga të gjitha pikëpamjet. Një shkëmbim reciprok i dhuratave dhe sakrificave. Fotografi, shkrime, udhëtime më ndihmuan të zbuloja më shumë. Arbëreshët e Kalabrisë janë plotësimi i një kulture të shkëlqyer për të gjithë Italinë. Është një studim i hapur, një vështrim kritik mbi të cilin do të vazhdoj të studioj.

Sipas hulumtimit tuaj, a rrezikohet nga globalizimi komuniteti i arbëreshëve?

Arbëreshët jetojnë sot midis dy tendencave të ndërvarura: nga njëra anë, duke imagjinuar botën si një njësi globale që çon në standardizimin e stileve të jetës, dhe nga ana tjetër, duke u dhënë forcë forcave të veçanta që tentojnë të mbrojnë trashëgiminë e tyre shoqërore. Nga kërkimet e mia zbulova se sidomos klasa e të rinjve është larguar nga pjesëmarrja aktive, por jo për mungesë vullneti dhe vetëdijes, por për arsye studimi, pune dhe mungesë perspektive në të njëjtën tokë ku banojnë komunitetet. Nga globalizimi është e nevojshme të merret shkëndija e inovacionit, por jo me respektimin e atomit globalizues që na përcakton të gjithëve, por me respektimin e unitetit kulturor të identitetit të dikujt. Sistemet virtuale, si kjo gazetë, janë të dobishme për transmetimin e gjuhës dhe informacionit për gjithçka që lidhet me botën arbëreshe. Globalizimi ndikon në gjithçka, por ndikimi në diçka është po aq i fortë sa vendosin ata që e përjetojnë atë. E jona nuk është vetëm një epokë pasigurie, por është gjithashtu një epokë dinamike, krijuese dhe ka mjete të fuqishme komunikimi në dorën e saj. Përdorimi i tyre për përfitimet tuaja do të ishte një ide.

Si gjendet sot identiteti arbëresh, në kohën e postmodernitetit, i pushtuar nga rrjedhat globale, lufta dhe rezistenca?

Ata që janë këtu tani, kanë për detyrë të respektojnë këtë kulturë, të rriten së bashku. Ata që janë këtu mund të punojnë për të siguruar një rimëkëmbje të përhershme në të ardhmen. Arbëreshët janë një mrekulli shoqërore, një xhevahir i vogël në historinë tonë. Bashkëjetesa jonë me këtë pakicë (si dhe në Kalabri, me ato Greke dhe Oksitiane) mund të na japë sot mundësinë për t’u bërë protagonistë të zgjidhjeve të jashtëzakonshme, të cilat do të kishin një jehonë në të gjithë botën. Përqendrimi në shumëllojshmëri, heterogjenitet, ndryshime do të na bënte të shikojmë gjithçka në një kuptim kritik, por edhe me një sy që pranon këndvështrime të tjera. Ne nuk jemi të gjithë njësoj, siç përpiqet të na tregojë globalizimi. Ne jemi të ndryshëm dhe duhet t’i vlerësojmë shumë këto ndryshime.

Lindur e rritur në Kalabri Federica Mollica që nuk mund të ishte indiferente ndaj kulturës arbëreshe. Pjesë e të përditshmes së qyteteve jugore, e rretheve miqësore ndoshta, kjo kulturë e mbartur nga një tjetër vend ishte bërë pjesë edhe e saj. Ndaj si studiuese nuk mundi të mjaftohet vetëm me një njohje sipërfaqësore ndaj vendosi që punimin  e saj të diplomës ta realizojë mbi komunitetin arbëresh. Duke studiuar këtë komunitet dhe vazhdimësinë e tij në shekuj Mollica me të drejtë shtron pyetjen A rrezikohet komuniteti arbëresh nga globalizimi.

Për “Diaspora Shqiptare” studiuesja e re tregon se si nisi hulumtimi për këtë temë dhe qëllimin e këtij studimi mbi karakteristikat e veçanta të identitetit arbëresh, një mrekullie shoqërore, rezultat i emigrimeve të rëndësishme dhe që karakterizojnë vetë historinë e Italisë.

Nuk jeni arbëresh, por keni zgjedhur të trajtoni si teme diplome historinë e arbëreshëve. Pse kjo zgjedhje?

Unë gjithmonë kam qenë e apasionuar pas çështjes së identitetit, një nga temat e adresuara fuqimisht në kursin tim të diplomës në Shkenca Politike. Ndodhi që në Mars 2018 të shoqëroja babanë tim për të vizituar disa nga komunitetet Arbëreshe të Kalabrisë dhe atje ishte një dashuri me shikim të parë. Unë u dashurova me këtë identitet. Gjatë studimeve të mia, veçanërisht në Sociologji Politike, unë analizova temën e globalizimit si një shkëputje të dyfishtë që sot sjell me vete disa implikime: ndryshimi hapësirë-kohë, marrëdhënia e ndryshuar me komunitetin dhe gjithashtu kriza e identitetit. Kështu që unë zgjodha të përqendrohem në atë se si sistemet globale ndikojnë në identitetin arbëresh, një rast të veçantë, duke sjellë botën, Italinë, Kalabrinë dhe minoritetin Italo-Shqiptar në një krahasim të vetëm. Historia e kësaj kulture më magjeps dhe më çon të zbuloj gjithnjë e më shumë prej saj. Këtu kam dashur të bëj që e tashmja jonë të takohet / përplaset me një të kaluar të rëndësishme historike.

Çfarë ju lidh me arbëreshët?

Unë jam e lidhur me arbëreshët nga toka ime: Kalabria. Ato janë dy realitete të brishta dhe të forta në të njëjtën kohë. Besoj se ata e duan njëra-tjetrën. Kalabria ishte një strehë për ta, arbëreshët do ta  pasuronin atë nga të gjitha pikëpamjet. Një shkëmbim reciprok i dhuratave dhe sakrificave. Fotografi, shkrime, udhëtime më ndihmuan të zbuloja më shumë. Arbëreshët e Kalabrisë janë plotësimi i një kulture të shkëlqyer për të gjithë Italinë. Është një studim i hapur, një vështrim kritik mbi të cilin do të vazhdoj të studioj.

Sipas hulumtimit tuaj, a rrezikohet nga globalizimi komuniteti i arbëreshëve?

Arbëreshët jetojnë sot midis dy tendencave të ndërvarura: nga njëra anë, duke imagjinuar botën si një njësi globale që çon në standardizimin e stileve të jetës, dhe nga ana tjetër, duke u dhënë forcë forcave të veçanta që tentojnë të mbrojnë trashëgiminë e tyre shoqërore. Nga kërkimet e mia zbulova se sidomos klasa e të rinjve është larguar nga pjesëmarrja aktive, por jo për mungesë vullneti dhe vetëdijes, por për arsye studimi, pune dhe mungesë perspektive në të njëjtën tokë ku banojnë komunitetet. Nga globalizimi është e nevojshme të merret shkëndija e inovacionit, por jo me respektimin e atomit globalizues që na përcakton të gjithëve, por me respektimin e unitetit kulturor të identitetit të dikujt. Sistemet virtuale, si kjo gazetë, janë të dobishme për transmetimin e gjuhës dhe informacionit për gjithçka që lidhet me botën arbëreshe. Globalizimi ndikon në gjithçka, por ndikimi në diçka është po aq i fortë sa vendosin ata që e përjetojnë atë. E jona nuk është vetëm një epokë pasigurie, por është gjithashtu një epokë dinamike, krijuese dhe ka mjete të fuqishme komunikimi në dorën e saj. Përdorimi i tyre për përfitimet tuaja do të ishte një ide.

Si gjendet sot identiteti arbëresh, në kohën e postmodernitetit, i pushtuar nga rrjedhat globale, lufta dhe rezistenca?

Ata që janë këtu tani, kanë për detyrë të respektojnë këtë kulturë, të rriten së bashku. Ata që janë këtu mund të punojnë për të siguruar një rimëkëmbje të përhershme në të ardhmen. Arbëreshët janë një mrekulli shoqërore, një xhevahir i vogël në historinë tonë. Bashkëjetesa jonë me këtë pakicë (si dhe në Kalabri, me ato Greke dhe Oksitiane) mund të na japë sot mundësinë për t’u bërë protagonistë të zgjidhjeve të jashtëzakonshme, të cilat do të kishin një jehonë në të gjithë botën. Përqendrimi në shumëllojshmëri, heterogjenitet, ndryshime do të na bënte të shikojmë gjithçka në një kuptim kritik, por edhe me një sy që pranon këndvështrime të tjera. Ne nuk jemi të gjithë njësoj, siç përpiqet të na tregojë globalizimi. Ne jemi të ndryshëm dhe duhet t’i vlerësojmë shumë këto ndryshime.