Parlamenti grek ka miratuar ndryshimet në kodin për nënshtetësinë. Dispozitat e reja që do të hyjnë në fuqi vitin e ardhshëm përbëjnë një përmbysje në raport me praktikën e deritanishme. Tashmë kushdo që dëshiron të marrë nënshtetësinë greke duhet të kaloj një provimin me njohuritë e tij rreth gjuhës, historisë, gjeografisë, kulturës dhe rreth mënyrës së funksionimit të institucioneve shtetërore.
Pas marrjes së certifikatës përkatëse personi do të ketë të drejtë të aplikojë për nënshtetësinë greke.
Duke prezantuar ndryshimet para parlamentit Ministri i Brendshëm Panajotis Theodorikakos tha se një nga arsyet madhore të reformimit lidhet me vonesat mjaft të mëdha në procesin e dhënies së nënshtetësisë greke.
“Vonesat evidentohen në kategorinë e natyralizimit të shtetasve të huaj. Të njerëzve që kërkojnë të bëhen qytetarë grekë në bazë të nenit 5 të kodit të Nënshtetësisë greke. Në këtë moment që po flasim janë duke u trajtuar rreth 30.000 aplikime të kësaj kategorie, disa prej të cilave janë bërë që para 10 vjetësh. Sipas legjislacionit të deritanishëm, shtetasit e huaj që kanë aplikuar për nënshtetësinë greke, ftohen në stadin përfundimtar të japin intervistë para një komisioni që konstaton njohjen dhe përdorimin e mirë të gjuhës sonë, por edhe njohuritë që disponojnë për historinë greke, kulturën, institucionet politike, etj. Këto komisione (sot funksionojnë 19 të tilla në të gjithë vendin), po dëshmohen veçanërisht jofunksionale, pasi mblidhen zakonisht dy herë në muaj. Shpesh madje mbledhjet anulohen, pasi anëtarët ndodhen në shërbime të ndryshme. Dhe këto vonesa tërheqin pas gjithë aplikimet, përderisa të njëjtët nëpunës ftohen të vlerësojnë tërësinë e aplikimeve.”
Duke ju referuar shifrave ministri i brendshëm tha se në rast rastin më të mirë janë bërë 4100 intervista në një vit. Ndërsa vitet e tjera janë bërë zakonisht 1000 më pak. Në kohën kur çdo vit depozitohen nga 6000 deri në 8000 aplikime të reja.
“Është e qartë pra, se kemi problem shumë të madh. Sistemi i sotëm me intervista nga komisionet është i padobishëm, e përjetëson problemin dhe shton probleme të tjera të mëdha. Prandaj avancojmë në këtë iniciativë legjislative. Me objektivin që ta bëjmë natyralizimin e alogjenëve shumë më objektiv dhe transparent. Synojmë gjithashtu në dhënien sa më shpejt të nënshtetësisë greke për gjithë ata që përmbushin kushtet ligjore dhe në luftimin e marrëdhënieve klienteliste dhe të raporteve korruptive. Të cilat ma merr mendja se nuk mund të mohoni që ekzistojnë prej dekadash. Po i japim fund një herë e përgjithmonë marrëdhënieve klienteliste dhe korrupsionit. Prandaj dhe sanksionojmë zëvendësimin e intervistave me një sistem mbarë grek të provimeve me shkrim. Ashtu siç janë provimet që jep çdo i ri, çdo nxënës liceu që të futet në universitet, me synim marrjen e Certifikatës së Njohurive të Mjaftueshme për Natyralizimin. Provimi ka të bëjë me njohjen e gjuhës greke në një nivel analog me B1 si dhe njohuritë për historinë, kulturën, gjeografinë dhe institucionet politike të vendit. Domethënë do të certifikohen me një mënyrë të drejtë dhe të menjëhershme njohuritë që konsiderohen të domosdoshme për pjesëmarrjen e barabartë dhe të pavarur në jetën publike të Greqisë. Nuk mundet askush të marrë pjesë në jetën publike, nëse nuk ka dëshmuar njohuritë në gjithë këto nivele. Dua gjithashtu të vë në dukje se, sa i përket njerëzve që u përkasin kategorive të posaçme mësimore (p.sh., disleksikë, të moshuar nga 62 vjeç e lart, etj.), u jepet mundësia e provimit me gojë para një komisioni të posaçëm. Marrja e certifikatës do të jetë kusht i domosdoshëm për paraqitjen e kërkesës për natyralizim. Dhe në fund të procedurës do të bëhet një intervistë shumë e shpejtë para tre kuadrove të shërbimit, me synim të vetëm, verifikimin e elementëve të identitetit dhe integrimin ekonomik dhe social. Konsideroj se askush nuk mund të vërë në diskutim objektivin, barazinë, gjithë përfshirjen dhe transparencën e gjithë kësaj procedure. Dua gjithashtu të sqaroj se këto provime do të bëhen dy herë në vit për gjithë ata që duan të bëhen qytetarë grek.”
Në projektligjin e votuar janë sansksionuar disa përmirësime në raport me variantin e mëparshëm që ishte hedhur për konsultim publik dhe për diskutim në komisionin parlamentarë. Kështu pagesa për pjesëmarrjen në provime nga 250 euro që ishte në draft bëhet përfundimisht 150 euro. Pjesëmarrja në provime konsiderohet e suksesshme dhe kandidati merr certifikatën nëse grumbullon 70 për qind të pikëve të mundshme, ndryshe nga më parë ku duhet të merrte 80 për qind të pikëve. Gjithashtu kandidatët që kanë kaluar 62 vjeç do të testohen në provim vetëm me gojë para një komisioni prej tri anëtarësh. Një tjetër ndryshim shumë i rëndësishëm është ai që lidhet me nivelin e të ardhurave që duhet të ketë kandidati për marrjen e nënshtetësisë greke.
Ministri i brendshëm e prezantoi gjerësisht këtë ndryshim: “E kam fjalën konkretisht për nene 3, paragrafi 2, ku thuhej: “Me vendim të sekretarit të përgjithshëm të nënshtetësisë përcaktohet niveli i të ardhurave të kaluara që nuk mund të jetë nën nivelin minimal të të ardhurave vjetorë të punëtorit të pakualifikuar.” Kjo i korrespondon një shume rreth 7700 euro të ardhura vjetore. Pas diskutimit që u bë, paraqesim variantin e përmirësuar që zëvendëson paragrafin në fjalë. “Me vendim të Ministrit të Brendshëm përcaktohen elementët e specifikuar që përbëjnë dëshmi për integrimin ekonomik e social të aplikuesit për periudhën kohore që merret në shqyrtim”. Avancuan në këtë përmirësim sepse, siç ka dëshmuar jeta, nuk mundet askush që të përmbush me ligj gjithçka që ndodh në vend dhe në mbarë njerëzimin. Dhe kjo ka të bëjë me gjendje ekonomike, rënien ekonomike që kemi përjetuar, p.sh në muajt e fundit për shkak të pandemisë, si dhe pasojat e pandemisë. Besojmë se në këtë mënyrë rregullojmë me masë dhe me logjikë një problem që do të mund të krijohej dhe të behej pengesë për një numër shumë të madh njerëzish që dëshirojnë të bëhen qytetarë grekë dhe që i përmbushin gjithë kushtet e tjera që parashikon Kodi i Nënshtetësisë si dhe reforma në të cilën po avancojmë me ligjin e sotëm.”
