Si e dashuruar me librin, e licensuar për librin dhe me kontribute si autore për librin pata një ndjesi të çuditshme, të frikshme, të neveritshme, kur kam mësuar se ka libra në botë që janë lidhur me lëkurë njeriu, lëkurë gruaje.
Çfarë tmerri! Logjika s’mund të ma rrok këtë marrëzi njerëzore, dhe sidomos doktorësh që para se të veshin bluzën e bardhë, bëjnë betimin e Hipokratit.
Ja një nga kodet e betimet: “As në kushtet e kërcënimit nuk do të lejoj të keqpërdoren njohuritë e mia mjekësore që do të ishin në kundërshtim me ligjet e humanitetit”.
Por ja që në botë ka pasur dhe do të ketë hipokrizi, çudira dhe tragjedia të shkaktuara nga mendja e sëmurë njerëzore.
Sa herë shkruaj një poezi, ese, shkrim kritik apo lexoj një libër më është dukur sikur kam ndezur një zjarr në kohe të acartë, të akullt dhe çdo shkronjë e florinjtë shqipe më është bërë shkëndijë e shpirtit. Librat e mi jua kam lënë lexuesve në dorë dhe ato tregojnë pasqyrën e shpirtit tim, kurrësesi të kem pasur mendje për të lidhur një libër me lëkurë të bukur gruaje.
Jo, jo qoftë dhe me kapakun më të mirë, pasi ato kushtojnë shtrenjtë. Libri nuk varet nga kapaku që ngrihen lloj lloj komisionesh për të marrë çmime vetëm për kapakun, libri vlerësohet nga faqet e brendshme nëse ndez zjarre, apo fik zjarre të shpirtit…
Në imagjinatën time dhimbshëm erdhi libri veshur me nje lëkurë të bukur gruaje, kanibalisht prekur nga duart e një mjeku, që mund ta ketë ëndërruar për ta prekur, por e arriti pas vdekjes së saj. Është herë e parë në jetën time që s’kam kërshëri për të prekur me gishtërinjtë e mi të butë një libër me kapak nga lëkura e një gruaje që i rropën lëkurën për t’u bërë të “famshëm”.
Si një mësuese e gjuhës dhe e letërsisë kam një pasion për t’i mësuar nxënësit të bëhen lexues dhe opinionist, të ndihen rehat me një libër, jo të tremben, dhe sigurisht këtë e kanë bërë dhe më mirë koleget e mia të çmuara. Librat nuk duhet të jenë të frikshëm, ata duhet të bëhen frymëzues për të ndërtuar të ardhmen e tyre.
Universiteti i Harvardit një ndër më të mirat në botë deklaron se Biblioteka e Harvardit ka hequr një libër që është në koleksionin e saj për gati një shekull, i cili është bërë pjesërisht me lëkurë njeriu, dhe është marrë nga një paciente e vdekur në spital pa pëlqimin e saj. Hapësira e librit në bibliotekë ka qenë prej kohësh në pikëpyetje, pasi ai ishte i lidhur me lëkurë gruaje dhe përfshinte një shënim të shkruar me dorë nga pronari i tij i parë që thoshte, “një libër për shpirtin e njeriut meritonte të kishte një mbulesë njerëzore”.
Biblioteka e Harvardit njoftoi se do të heqë librin, “Des Destinées de L’âme” (“Fatet e shpirtit”), në fillim të këtij muaji. Libri, i botuar nga Arsène Houssaye në 1879, fillimisht nuk ishte bërë prej lëkure. Kjo pjesë u shtua nga pronari i parë i librit, mjeku francez Dr. Ludovic Bouland, i cili, sipas Bibliotekës së Harvardit,” e lidhi librin me lëkurë që e mori pa pëlqimin nga trupi i një pacienteje të vdekur në një spital ku punonte”.
Vepra, “Des destinées de l’âme”, shkruar nga Arsène Houssaye në vitet 1880, përshkruhet si një meditim mbi shpirtin dhe jetën pas vdekjes. Një shënim i shkruar me dorë nga Bouland i futur në libër thotë “një libër për shpirtin njerëzor që meritonte të kishte një mbulesë njerëzore”, tha Harvard.
“Dëshmitë tregojnë se Bouland e lidhi librin me lëkurë, të marrë nga një grua, të cilën e kishte marrë si student i mjekësisë,” tha Hyry. “Një memo që shoqëronte librin e shkruar nga John Stetson, i cili që atëherë ka humbur, na tregoi se Bouland e mori këtë lëkurë nga trupi i një pacienteje të panjohur gruaje të vdekur nga një spital psikiatrik francez.”
Bouland vdiq në 1933 dhe libri u shtua në koleksionin e Harvardit në 1934 në depozitim. Ai shënim përfshinte gjithashtu një përshkrim të procesit që u përdor për trajtimin e lëkurës në mënyrë që të mund të lidhej me librin. Libri iu dhurua zyrtarisht universitetit në vitin 1954 dhe Biblioteka e Harvardit tha se testoi lidhjen në vitin 2014 për të konfirmuar se ishte lidhur me mbetje njerëzore.
Biblioteka përshkroi mënyrat në të cilat nuk kujdesej për lidhjen e librit.
Znj. Anne-Marie Eze, bibliotekare e asociuar e Bibliotekës Houghton të Harvardit, tha se heqja e librit ishte kulmi i përpjekjeve shumëvjeçare dhe “si pjesë e projektit më të madh të Universitetit për trajtimin e mbetjeve njerëzore në koleksionet e tij”.
Biblioteka thotë se tani po kryen kërkime shtesë për librin, Bouland dhe pacienten femër të cilës i është hequr lëkura, dhe se vetë lëkura është në “ruajtje të sigurt në Bibliotekën e Harvardit”. Ata po punojnë gjithashtu me Francën për të “përcaktuar një disponim përfundimtar me respekt të këtyre mbetjeve njerëzore”.
Universiteti tha se po kryen kërkime shtesë biografike dhe të origjinës për pacienten femër anonime, librin dhe Bouland.
Libri i lidhur në lëkurën e njeriut ishte një kopje e “Des Destinées de L’âme”, nga Arsène Houssaye, një romancier dhe poet francez i shekullit të 19-të. Houssaye ia dhuroi tekstin e shtypur të librit mikut të tij, Ludovic Bouland, në fillim të viteve 1880.
Bouland, një mjek, e lidhi librin në lëkurën e njeriut që e kishte fituar vetë kur ishte ende student i mjekësisë, sipas shënimit të tij të shkruar me dorë të futur në vëllim. Shënimi përshkruan gjithashtu procesin e përdorur për trajtimin e lëkurës në mënyrë që të mund të përdoret për të lidhur tekstin.
“Një libër për shpirtin njerëzor meritonte të kishte një mbulesë njerëzore,” shkroi Bouland. “Duke parë me kujdes dalloni lehtësisht poret e lëkurës.”
Cili është plani për të ardhmen e lëkurës së gruas të hequr nga libri?
Do t’i jepet një prirje respektuese që kërkon t’i kthejë dinjitetin gruas, lëkura e së cilës është përdorur. Biblioteka tani është në procesin e kryerjes së një kërkimi shtesë biografik dhe të origjinës për pacienten femër anonime, librin dhe Bouland, si dhe konsultimin me autoritetet përkatëse në Francë dhe në Universitet për të ndihmuar në përcaktimin e mënyrës më të mirë për ta realizuar këtë. Ne presim që ky proces të marrë muaj, dhe ndoshta më shumë, për të përfunduar. Natyrisht duke lexuar planin e kthimit të dinjitetit jam e sigurtë se shkëlqimi i kësaj gruaje të bukur do të jete më i shndritshëm se yjet e qiellit, më tërheqës se magneti i një syri të dashuruar, ajo do të jetë gruaja me lëkurën më të bukur në botë, ajo do të jetë gruaja e Harvardit vendosur në një statujë të bardhë mermeri si shpirti i saj si bora e virgjër e maleve tona.
Fletore me lëkurën e vrasësit Burke pas ekzekutimit dhe 18 libra në botë me lëkurë njeriu
Shembuj të mbijetuar të lidhjeve të lëkurës njerëzore shpesh janë porositur, kryer ose mbledhur nga mjekë, të cilët kanë akses te kufomat, ndonjëherë ato të kriminelëve të ekzekutuar, siç është rasti i John Horwood në 1821 dhe William Corder në 1828. Kolegji Mbretëror i Kirurgëve të Edinburgut ruan një fletore të lidhur në lëkurën e vrasësit William Burke pas ekzekutimit të tij dhe diseksionit të mëvonshëm publik nga profesori Alexander Monro në 1829.
Ajo që Lawrence Thompson e quajti “më e famshmja nga të gjitha lidhjet antropodermike” është ekspozuar në Athenaeum të Bostonit, me titull “The Highwayman: Narrative of the Life of James Allen” me alias George Walton. Është nga James Allen, i cili bëri rrëfimin e tij në shtratin e vdekjes në burg në 1837 dhe kërkoi që një kopje të lidhur në lëkurën e tij t’i jepej një njeriu që dikur u përpoq ta grabiste dhe e admironte për guximin e tij, dhe një tjetër për mjekun e tij. Pasi ai vdiq, një pjesë e shpinës së tij u çua në një fabrikë lëkurësh dhe u përdor për librin.
Në vitin 2015, Rosenbloom dhe të tjerë filluan Projektin e Librit Antropodermik, me qëllimin për të zbuluar “të vërtetat historike që qëndrojnë pas nënkuptimit”. Deri më tani, projekti ka identifikuar 51 shembuj të supozuar në mbarë botën, 18 prej të cilëve janë konfirmuar si të lidhur në lëkurën e njeriut sipas wikipedias.
28 prill, 2024
New York
