Që kur ishte 12 vjeç, Donald Suxho e dinte se jo vetëm që do të luante volejboll, por do të bëhej një nga lojtarët më të mëdhenj në botë – një ëndërr e madhe për një të ri të rritur në Shqipërinë komuniste në vitet 1980 dhe ‘90. Suxho kujton se si fëmijë ka qëndruar në radhë për bukë e djathë në qytetin e tij të varfër, Korçë. “Nëse nuk e merrje ushqimin deri në orën 7 të mëngjesit, ngelje pa ngrënë gjithë ditën,” kujton ai.
Suxho i kujton ato mundime të hershme si një nga çelësat e suksesit të tij në sport. “Nuk kishte ngrohje apo ajër të kondicionuar,” tregon ai. “Dhe, në dimër, palestrat ku stërviteshim – imagjinoni – ishin minus 20 gradë. Ai lloj ambienti, ato lloj stërvitjesh, ishin një bekim në mizerje, sepse më bënë vërtet një sportist të mirë. Një atlet i fortë.”
I diplomuari ne komunikim filloi të luante volejboll kur babai i tij, trajneri i ekipit të qytetit të tyre, e rekrutoi atë në moshën 12-vjeçare, kur ai kishte “hedhur shtat”.
Pasi kapi gjatësinë e tij përfundimtare prej 198 cm atij i duhej te duronte thirrjet e zgjimit në orën 5:30 të mëngjesit për vrapime nëpër kodrat që rrethonin qytetin e tyre, për tu stërvitur. Disa vite më vonë, ai iu bashkua ligës profesioniste shqiptare të meshkujve.
Një moment kulmor i rinisë së tij – dhe ai që do ta bënte rrethin e plotë më vonë në jetë – ishte një udhëtim në Greqi për të provuar për një ekip volejbolli atje. Ishte viti 1994, Suxho ishte 15 vjeç, por ky nuk ishte një udhëtim i zakonshëm. “Ne nuk kishim para, as makina dhe as viza,” tha ai. “Atëherë marrëdhëniet mes vendeve tona nuk ishin të mira. Kështu, unë dhe një grup shokësh, ecëm malet për 20 orë, duke u ndjekur nga ushtarët grekë. Për fat ia dolëm të sigurt në anën tjetër.” Ata kaluan dy ditë duke u përpjekur për ekipet e volejbollit, por nuk u zgjodh, kryesisht për shkak të marrëdhënieve të dobëta midis vendeve.
Më pas ra komunizmi në Shqipëri. Gjyshja e tij, për të cilën më vonë mësuan se kishte lindur në Filadelfia, i kërkoi Ambasadës së SHBA (një rrezik i madh) që t’i jepte një vizë për në Shtetet e Bashkuara. Disa vite më vonë, në vitin 1995, Suxho, prindërit e tij dhe një vëlla e motra patën mundësinë ta ndiqnin.
Ata zbarkuan në Boston dhe u vendosën në një apartament të vogël me një familje tjetër. Suxho mbaroi shkollën e mesme duke marrë punë si pjatalarëse dhe prodhues donutesh në Dunkin’ Donuts për të ndihmuar familjen e tij. Ai vazhdoi të luante volejboll dhe u mbajt fort pas ëndrrës së tij për të qenë një lojtar i famshëm.
Një dite i trokiti fati, një kushëri e prezantoi me trajnerin në Harvard, i cili rastësisht ishte nga Turqia dhe që e kishte parë Suxhon të luante që fëmijë kur skuadra shqiptare udhëtoi për në vendin e tij. I impresionuar me aftësitë e Suxho-s, trajneri iu drejtua disa kolegjeve për t’i marrë atij një bursë. Atletika e USC e thirri. Pas disa përpjekjeve për të kaluar SAT, (duke mos pasur një sfond të vërtetë të gjuhës angleze), Suxho më në fund ia doli dhe mbërriti në kampus në pranverën e vitit 1997, duke zgjedhur komunikimin si dege studimi.
Një moment kulmor i rinisë së tij – dhe ai që do ta bënte rrethin e plotë më vonë në jetë – ishte një udhëtim në Greqi për të provuar për një ekip volejbolli atje. Ishte viti 1994, Suxho ishte 15 vjeç, por ky nuk ishte një udhëtim i zakonshëm. “Ne nuk kishim para, pa makina dhe pa viza,” tha ai. “Atëherë marrëdhëniet mes vendeve tona nuk ishin të mira. Kështu, unë dhe një grup shokësh, ecëm malet për 20 orë, duke u ndjekur nga ushtarët grekë. Për fat ia dolëm të sigurt në anën tjetër.” Ata kaluan dy ditë duke u përpjekur për ekipet e volejbollit, por nuk u zgjodhën, tha ai, për shkak të marrëdhënieve të dobëta midis vendeve.
Më pas ra komunizmi në Shqipëri. Gjyshja e tij, për të cilën më vonë mësuan se kishte lindur në Filadelfia, i kërkoi Ambasadës së SHBA (në rrezik të madh) që t’i jepte një vizë për në Shtetet e Bashkuara. Disa vite më vonë, në vitin 1995, Suxho, prindërit e tij dhe një vëlla e motra patën mundësinë ta ndiqnin.
Ata zbarkuan në Boston dhe u vendosën në një apartament të vogël me një familje tjetër. Suxho mbaroi shkollën e mesme duke marrë punë si pjatalarëse dhe prodhues donutash në Dunkin’ Donuts për të ndihmuar familjen e tij. Ai vazhdoi të luante volejboll dhe u mbajt fort pas ëndrrës së tij për të qenë një lojtar i famshëm.
“Komunikimi, mësimi i aftësive të thjeshta, për mua, ishte gjëja më e mirë,” tha ai. “Mësova se si të bëja prezantime, si të debatosh dhe të ndërtosh marrëdhënie më vleu gjatë gjithë karrierës sime”.
Ai shton se ajo që kujton më shumë për kohën e tij në USC Annenberg ishte “besimi për të komunikuar me këdo në botë”. Gjatë mandatit të tij në USC, Suxho ishte dy herë Lojtari Gjithë-Amerikan dhe Kombëtar i Vitit si senior; ai u diplomua në vitin 2000 me notën mesatare 3.4.
Pas diplomimit, Suxho kuptoi fuqinë e plotë të Familjes Trojane. Ai po punonte si kamarier për të fituar para kur ish-trajneri i tij i USC i sugjeroi të provonte për Ekipin Olimpik të SHBA. Trajneri e ndihmoi Suxhon të siguronte një karton jeshil dhe ofroi një rekomandim të fortë. Skuadra tashmë ishte në dijeni të fenomenit të volejbollit. Ai u përpoq dhe bëri ekipin si vendosës, të cilin e mbajti për 12 vitet e ardhshme.
Momenti i rrethit të plotë erdhi gjatë Lojërave Olimpike 2004 në Greqi, saktësisht 10 vjet pasi ai u ngjit mbi mal për të provuar për një nga ekipet e tyre lokale si një fëmijë 15 vjeç.
“Kishte rreth njëqind mijë njerëz në tribuna,” tha ai. “I gjithë kombi grek është në pritje. Ne jemi gati të humbasim, as të hyjmë në çerekfinale dhe unë shkoj në fushë. Unë isha një atlet i ri dhe po përpiqesha të merrja drejtimin tim, duke u përpjekur të lundroja, si mund të rikthehem? Si ta fitojmë këtë lojë? Kërkova pushim dhe shpejt u them shokëve të skuadrës: ‘E dini, 10 vjet më parë unë eci këtu si qen. Unë u keqtrajtova. Është koha që ne të fitojmë tani. Kjo është ajo që duhet të bëjmë.’ Ishte pothuajse magjike. Ne e fituam ndeshjen dhe unë po vrapoj, po kërcej, po qaj.
Ekipi nuk kaloi gjysmëfinalet, por ky moment, që ai e përshkroi si një nga “kthimet më të mëdha në historinë olimpike”, qëndroi me të gjatë gjithë karrierës së tij olimpike – dhe atletike profesionale.
Që kur u tërhoq nga sporti në vitin 2015, Suxho bashkëthemeloi një institut gjuhësor dhe tani jeton në Orange County me gruan dhe tre fëmijët e tij, njëri që është i ri në USC Marshall School of Business. Suxho gjithashtu gjen kohë për të mentoruar studentët e USC Annenberg dhe të diplomuarit e USC Marshall të cilët ishin veteranë të luftërave.
Ndërsa reflekton mbi përvojën e tij në USC, Suxho u tregon mësuesve në USC Annenberg, departamentit të atletikës dhe këshilltarëve të tij: “Ata nuk ju lanë të dështoni,” tha ai. “U them të gjithëve se USC më shpëtoi jetën dhe më ndryshoi jetën përgjithmonë. Ata më dhanë mjetet, mundësitë dhe themelin për t’u bërë jo vetëm një nga sportistët më të mirë në botë, por për t’u bërë i suksesshëm në biznes me meritat e mia.”/ DiasporaShqiptare
Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.
