Një aktivitet i ndjerë dhe me pjesëmarrje të gjerë u mbajt në Bari për promovimin e librit “Dal profondo dell’inferno ho visto Gesù crocifisso” të Dom Simon Jubanit, botuar nga shtëpia botuese Cantagalli. Ky event, i organizuar nga Albania Letteraria, shoqata Le Aquile di Seta, me mbështetjen e Konsullatës së Republikës së Shqipërisë në Bari, mblodhi figura të rëndësishme akademike, fetare dhe përfaqësues të komunitetit shqiptar në Itali.
Në qendër të diskutimit ishte dëshmia e Dom Jubanit, një nga zërat më të fuqishëm të rezistencës ndaj diktaturës komuniste në Shqipëri, i cili kaloi 26 vite në burgjet e regjimit të Enver Hoxhës.
Hapjen e eventit e bëri Arianita Nebi, anëtare e shoqatës Le Aquile di Seta, e cila theksoi rëndësinë e ruajtjes së kujtesës historike dhe rolin e shoqatës si një pikë referimi për komunitetin shqiptar në Bari. Ajo ndau edhe historinë e familjes së saj, e cila vuajti persekutimin e regjimit komunist, duke theksuar nevojën për të dëgjuar dëshmi si ajo e Dom Jubanit.
Një reflektim i thellë mbi librin u dha nga Mons. Angelo Massafra, ish-Arqipeshkv Metropolit i Shkodrës dhe autor i parathënies së librit, i cili kujtoi vuajtjet e Dom Jubanit dhe të mijëra të tjerëve që u martirizuan dhe u shtypën nga regjimi. Ai e cilësoi këtë libër si një dëshmi të rëndësishme për të kuptuar natyrën e vërtetë të diktaturës.
Alda Kushi, studiuesja shqiptare nga Universiteti i Salentos, dha një analizë mbi rolin e fesë si një shtyllë shpirtërore dhe psikologjike e popullit shqiptar, duke theksuar se, pavarësisht përpjekjeve të regjimit për të zhdukur besimin fetar, shqiptarët nuk e humbën kurrë lidhjen me fenë.
Një tjetër ndërhyrje e rëndësishme erdhi nga Prof. Giuseppe Cascione, drejtor i Departamentit të Shkencave Politike në Universitetin e Barit, i cili vlerësoi rolin e iniciativave kulturore në forcimin e kujtesës historike dhe në ndërgjegjësimin e brezave të rinj.
Arjan Vasjari, Konsulli i Përgjithshëm i Shqipërisë në Bari theksoi se dëshmia e Dom Jubanit shkatërron çdo përpjekje për të minimizuar terrorin e diktaturës komuniste. Ai e cilësoi librin si një mjet të fuqishëm për të sfiduar narrativat që ende përpiqen të relativizojnë dhunën e asaj kohe.
I pranishëm në aktivitet ishte edhe Don Peppino, prift i komunitetit lokal, i cili mbajti një fjalim për besimin dhe shpresën, duke e lidhur mesazhin e Dom Jubanit me nevojën e vazhdueshme për reflektim mbi të kaluarën.
Mons. Giuseppe Satriano, Arqipeshkv Metropolit i Dioqezës Bari-Bitonto, në fjalën e tij përmbyllëse, i ftoi të pranishmit të lexojnë librin e Dom Jubanit, duke e cilësuar atë si një udhëtim të domosdoshëm të mendjes dhe shpirtit.
Eventi u pasurua edhe me ekspozimin e punimeve artistike të Tany Nebit, duke sjellë një dimension vizual të reflektimeve mbi historinë dhe vuajtjet e kaluara.
Në përfundim, të pranishmit u emocionuan nga leximet e poezisë “Sangue a Scutari”, një lutje kushtuar të gjithë martirëve që kanë vuajtur nën regjimin komunist.
Ky event i veçantë në Bari ishte një kujtesë e fuqishme për sakrificat e së shkuarës dhe një thirrje për të mbajtur të gjallë të vërtetën historike për brezat e ardhshëm.
