“Portici di Carta” ishte aktiviteti dy ditor i kësaj fundjavë i cili pa Torinon të transformuar në një botë librash, ngjarjesh letrare dhe multikulturalizmi.
“Albania Letteraria” ishte ndër protagonistët e edicionit XXVI të eventit, së bashku me A.M.M.I. Shoqata Multietnike e Ndërmjetësve Ndërkulturorë të Torinos dhe në bashkëpunim me Qendrën Ndërkulturore të qytetit të Torinos, me organizimin e tre takimeve të fokusuara në libra, planifikim dhe diskutim.
Lugina e Fëmijëve të Humbur
Të shtunën në orën 11.00, në galerinë “Igino Massari”, u diskutua për Shqipërinë në periudhën më të errët, me Artur Nuraj, autor i noir-it të suksesshëm “La valle dei bambini perduti” (Lugina e Fëmijëve të Humbur) botuar nga Marsilio Editori, 2022.
Një roman që mund të përkufizohet si një mister historik, me referencat e saj të vazhdueshme për historinë e Shqipërisë së asaj kohe, të rindërtuara nga autori me shumë detaje.
“Kur fillova të shkruaj këtë libër, nuk kisha ndërmend t’i referohesha historisë: megjithatë, ndërsa vazhdoja të shkruaja, kuptova se ishte e pamundur të mos thellohesha në faktet historike që karakterizonin momentin” tha Nuraj.
Është një noir i papërpunuar, intensiv, në të cilin Nuraj nuk kursen përpjekjet, duke bërë një analizë të detajuar të evolucionit politik dhe social të vendit, i cili ka ndikuar në atë të një popullsie të tërë prej vitesh dhe me siguri ende ndikon në të.
“Sigurisht, është një libër i papërpunuar, por unë i qëndrova besnik realitetit të atyre kohërave, i cili ishte i ashpër dhe i vrazhdë. Në fund të fundit, ne po flasim për diktaturën e konsideruar më të përgjakshmen ndër ato të Ballkanit”, tha autori.
Regjimi i Enver Hoxhës censuronte, burgoste, ekzekutonte këdo që dyshohej, qoftë edhe pak, se nuk ishte në anën e tij. Paranoja e diktatorit mori një numër të frikshëm viktimash mes intelektualëve, të cilët duhet të heshtnin pavarësisht ccdo gjëje, të cilët shpesh i dënonin pikërsiht veprat e tyre,, të cilët vlerësoheshin nga “artistët” të tjerë që ishin në shërbim të diktaturës.
“Nuk është e lehtë të kërkosh falje, sepse duke e bërë këtë do të duhej të pranonin përgjegjësitë dhe kjo vështirë se mund të ndodhë. Nga ana tjetër mendoj që nuk është pjesë e karakterit shqiptar të kërkuarit falje” u shpreh Nuraj.
Deklarata e Nurajt hapi një debat, i cili përfshiu të pranishmit, për ato që shpeshherë kushtëzojnë karakterin e një populli.
Në mbyllje, doli se sa e rëndësishme është kujtesa dhe se si librat ndihmojnë për ta mbajtur atë gjallë, për të siguruar që asnjë nga këto të mos ndodhë më.
Në fund të aktivitetit, Shoqata Piemonte-Grecia, kuratore e sipërfaqes, ofroi degustime të shijshme të produkteve greke.
Tavolina numër shtatë
Të njëjtën ditë, në orën 16:00, në “Sinatra Galerie de Beauté”, autori Darien Levani foli për thrillerin e tij të fundit, botuar nga Edizioni Spartaco, 2019.
“Tavolina numër shtatë” (Tavolo numero sette) është një libër në të cilin autori arrin të ndërthurë me mjeshtëri trilerin e krimit dhe thrillerin ligjor.
“Padyshim që puna ime ndikon në përmbajtjen e teksteve të mia. Mundohem të risjell atë që përjetoj në realitetin e përditshëm dhe që më bën vazhdimisht të reflektoj”.
Në fakt, me këtë vëllim të fundit, Levani u jep lexuesve një histori tërheqëse dhe bindëse, në të cilën gjashtë darkues, të panjohur për njëri-tjetrin, e gjejnë veten duke ndarë një tryezë gjatë një dasme dhe duke diskutuar një lajm tronditës për vdekjen e dy grave.
I akuzuari i vetëm u deklarua i pafajshëm. Një rrëfim që zhvillohet në një periudhë shumë të shkurtër kohe, rreth katër orë. Pena e bukur e shkrimtarit, megjithatë, shkon përtej historisë, duke ofruar ushqim të rëndësishëm për të menduar mbi drejtësinë, ligjshmërinë, drejtësinë, paanshmërinë dhe rolin e diskutueshëm të gjyqtarëve. Vendosja është e pazakontë dhe e veçantë.
Kur isha student, për të paguar studimet e mia, isha kamarier, punoja shumë orë në një kohë dhe u shërbeja mysafirëve, veçanërisht gjatë dasmave, duke vrapuar lart e poshtë dhe duke menduar: «Vazhdoni, herët a vonë do tju vendos të gjithëve në një libër.”
Një përvojë pune që hap dyert për tekstin dhe reflektimet e një avokati të ri praktikant.
“Kur fillova të ndjek gjyqet, fillova të pyesja veten se çfarë ishte e vërteta, ligji dhe drejtësia. Unë ende pyesja veten se si mund të shpjegohej ajo e vërtetë, e lënë gjithmonë në salla të gjyqit. Në gjykatë praktikohet një formë e caktuar e ligjit, jashtë, qytetarët perceptojnë diçka krejtësisht të ndryshme. Kështu, mendova se kjo distancë mund të kalohej nga një libër dhe lindi “Tavolina numër shtatë”, rrëfen Levani.
Në vitin 2017 Darien Levani fitoi çmimin “Glauco Felici Tolfa Gialli dhe Noir”, një nga çmimet më prestigjioze të dhënë në botën letrare të thrillerëve falë Toringradit, i cili shqyrton rolin e zjarrtë të trafikantëve të drogës.
“Takimi im me botën e trafikut të drogës zhvillohet gjithmonë për arsye pune, duke mbrojtur, në procese të ndryshme penale, burra të akuzuar për këtë krim të rëndë. Protagonisti është një trafikant i vogël, i cili vendos të investojë atë që fiton nga biznesi i tij i trafikut të drogës, duke hapur një lokal dhe duke e quajtur atë Toringrad”.
Përmes rrëfimit të figurës kryesore të romanit, doja të shpjegoja rrjedhën e veprimtarisë së narkotrafikantit, i cili çdo gjë e sheh si investim dhe më pas fitimet e tij i kanalizon në një aktivitet sipërmarrës. Tingëllon e çuditshme, por është e vërtetë” tregon autori.
Darieni nuk ka shkruar vetëm thrillera: Ndër veprat e tij kujtojmë “Vetëm vajtje, faleminderit” (Solo andata, grazie) botuar nga Besa Muci, historia e së cilës nis nga përvoja personale e një emigranti dhe në të cilën ai nxjerr në pah, në mënyrë shpesh ironike, të gjitha vështirësitë e atyre. që kanë lënë tokën e vet, duke sjellë me vete edhe etiketën “shqiptar”.
“Libri ka lindur nga eksperienca të drejtpërdrejta, nga gjërat e parë apo dëgjuar, nga historitë e një përditshmërie të caktuar” thotë Levani.
Takimi ishte një mundësi për të thelluar njohuritë tona mbi një autor eklektik në origjinalitetin e tij linear.
