“La Tribuna” ka botuar, të mërkurën e 24 nëntorit 1915, në faqen n°5, intervistën ekskluzive asokohe me djalin e Isa Boletinit, Ademin, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Intervista jonë me djalin e Isa Boletinit
Para së gjithash, më duhet të protestoj kundërpublikimit në gazeta të disa klisheve që paraqesin babanë tim plak të rraskapitur dhe të veshur si një turk nga Azia e Vogël — më thotë i riu Adem Boletini, djali i luftëtarit trim shqiptar, një oficer i pashëm njëzet vjeçar me flokë të zeza në ushtrinë tonë, siç shkruante dje “Tribuna”, dhe tashmë i dërguar që kur la shkollën ushtarake të Modenës, në qytetin simpatik të…
Babai im Isai është vetëm 50 vjeç, ai është shtatlartë, energjik, i drejtë.
— A keni dëgjuar për vdekjen e tij ?
— Jo. Megjithatë, edhe pse tani jam mësuar të lexoj komunikimin e zi në gazetat e të gjitha kombeve, të paktën dy herë në vit, duke formuar kështu një lloj armature kundër skepticizmit më të ashpër, tani jam shumë i frikësuar, sepse meqë babai im nuk është në luftë me askënd, nuk mund të shpjegoj pse një komb që nuk është në luftë kundër tij duhet të përhapë lajmin e vdekjeve. Është e vërtetë që tani në Vjenë i gjuajnë me gurë, në të gjitha mënyrat, por…
— A është me të vërtetë në Cetinje, Isa Boletini ?
Pas marrjes së Shkodrës, ai pranoi ftesën e qeverisë malazeze për të shkuar të vendoset në kryeqytetin e vogël, së bashku me dy vëllezërit e mi të tjerë. Dy vëllezër të tjerë dhe dy motra janë me nënën time Qamile në Mitrovicë, të konsideruar si pengje nga serbët. Këta, meqë im atë nuk donte t’ua njihte sundimin e disa qyteteve shqiptare dhe i kundërshtoi, jo vetëm që nuk lanë të iknin pjesën tjetër të familjes, por konfiskuan pasuritë e shumta që zotërojmë në Mitovicë, Pejë dhe Boletin. Një vëlla tjetër që donte të bashkohej me mua vitin e kaluar në Institutin Ndërkombëtar të Torinos u arrestua nga autoritetet serbe.
— Cili është programi i babait tuaj në një sërë betejash dhe aventurash të tilla ?
— Dëgjoni : Isa dëshiron, për dashurinë e madhe që ka për atdheun e tij, një Shqipëri të pavarur. Ai nuk ka shumë kulturë (formim arsimor). Ai u formua vetë. Ai ka lexuar historinë e pavarësisë italiane dhe do të donte të barazonte tokën shqiptare me Piemonten tuaj, me të gjitha shqetësimet dhe aspiratat e saj. I përbuzte paratë që iu ofruan nga të gjitha anët, i ktheu nderime të panumërta për çlirimin e atdheut. Dhe shumë shqiptarë e ndjekin në synimin e tij. Një vit ai arriti të kishte nën komandën e tij rreth 30.000 shqiptarë që e adhuronin me butësi. Ai ishte mik i Abdul Hamidit sepse ai u jepte lëshime shqiptarëve. Luftoi xhonturqit sepse shtypën dhe tiranizuan me etiketën e qytetërimit. Unë vetë isha dëshmitar i humbjes së pesë batalioneve të Xhavit Pashës, të dërguar për ta ndëshkuar me një ushtri të fortë, kur babai im shoqërohej vetëm nga njëqind luftëtarë. Isa u lidh me serbët për të dëbuar turqit, por kur ata u vendosën në territorin shqiptar ai i luftoi ashpër. Për të patur një atdhe të lirë ai u end gjatë nëpër Evropë, në Romë, në Vjenë, në Paris, në Londër, pasi jahti mikpritës i princit të Montpensier e mori në Vlorë dhe e zbarkoi në Brindizi. Kohët e fundit ai është treguar mik i Princ Vidit, sepse besonte se nën udhëheqjen e tij, Shqipëria, e mbrojtur nga Italia dhe Austria, do të zgjohej dhe do të ngrihej në dinjitetin e një kombi.
— Po pastaj ?
— Pastaj serbët u shfaqën sërish në Durrës dhe malazezët morën Shkodrën. Ai preferoi të ndiqte këta të fundit.
Ademi i ri ka shfajësuar të atin nga akuzat për çdo pjesëmarrje në vrasjen e konsullit rus të Mitrovicës, Techerbine.
— Një ushtar shqiptar mysliman, duke parë vëllezërit e tij të rrethuar nga trupat e armikut, qëlloi në rrugët e Mitrovicës drejt konsullit, për të cilin besonte se ishte autori i shfarosjes së racës së tij.
E pyeta oficerin Adem Boletini për zbatimin e atij projekti të përkrahur ngrohtësisht në gazetën “Tribuna” nga gjermanët tanë. Djali i rebelit këmbëngulës është shumë optimist. Ai beson se nëse austro-gjermanët zëvendësojnë serbët, edhe këta do të kundërshtohen në përparim nga fiset shqiptare.
— Asnjë armëpushim për armiqtë e atdheut, për përdhunuesit e grave tona, për konfiskuesit e pasurisë sonë! Mjafton të dish të organizohesh dhe ushtria vendase, e fortë, krenare, dërrmuese, do të formohej me shpejtësi.
Teksa i thashë lamtumirë Ademit dashamirës, mendova se, nëse Muhamedi nuk e thërret Isa Boletinin në mbretërimin e Urit, do ta shohim sërish atë në krye të fiseve të tij për të luftuar edhe një herë armiqtë e atdheut të tij.
VINCENZO MENGHI
