Si sot 114 vjet më parë në Kongresin e Manastirit u unifikua alfabeti i gjuhës shqipe.
Kongresi i Manastirit ishte një kongres kombëtar, i cili u mbajt në Manastir më
14 -22.11.1908 , për të shqyrtuar disa çështje të rëndësishme të lëvizjes kombëtare në atë etapë, në radhë të parë për të zgjidhur çështjen e alfabetit të gjuhës shqipe, njësimi i të cilit ishte bërë problem i mprehtë politik , arsimor e kulturor dhe një kërkesë e ngutshme e lëvizjes kombëtare. (FESh II, 2008:1258)
Kongresi u mbajt prej shoqërisë “Bashkimi” .
Në këtë kongres ishin të pranishëm të ardhur nga të gjitha anët e Shqipërisë, si dhe nga komunitetet shqiptare në Rumani, Itali, Greqi, Turqi, Egjypt, Amerikë, etj. Kryetar i Kongresit u zgjodh Mithat Frashëri, i biri i Abdyl Frashërit. Mithat Frashëri ishte në atë kohë redaktor i dy revistave që botoheshin në Selanik: Liria dhe Dituria.
Pas shumë diskutimesh u krijua një alfabet i ri, i mbështetur i tëri në alfabetin latin, shkronjat e të cilit plotësoheshin me dyshkronjësha (dh,gj, ll, nj,rr,sh,th,xh,zh) dhe me dyshkronjësha me shenja diakritike (ç,ë).
Komisioni vendosi të përdoreshin të dy alfabetet, por brenda një kohe të shkurtër fitoi epërsi alfabeti i sotëm. (Demiraj, 1988:111)
Njësimi i alfabetit ishte një hap i rëndësishëm për njësimin e drejtshkrimit të gjuhës letrare shqipe.
Kumtesa e mbajtur nga prifti katolik Gjergj Fishta, preku të gjithë pjesëmarrësit sa një hoxhë rendi ta përqafonte para të gjithëve. Kërkesa e patriotëve shqiptarë ishte që gjuha shqipe të mos shkruhej as me shkronja arabe, as me shkronja greke, por me alfabetin latin.
Kongresi vendosi ngritjen e Shtypshkronjës Shqipe në Manastir nën drejtimin e Gjergj Qiriazit, e cila u bë shpejt e njohur anembanë vendit si shpërndarëse e librave dhe gazetave shqipe.
Gjithashtu delegatët organizuan takime me dyer të mbyllura, ku u rrahën probleme të mprehta politike.
Bisedimet e zhvilluara shërbyen për të afruar pikëpamjet, për të përcaktuar platformën politike të përbashkët të organizatave kombëtare e për të bashkërenduar më mirë veprimtarinë e tyre.
Ky kongres ngriti lëvizjen kombëtare në një shkallë më të lartë.
