Studiuesja amerikane Blanche Payne i ka dedikuar jetën e saj studimit të veshjeve etnike. E fokusuar kryesisht në veshjet e Ballkanit. Në fillim të viteve 190 ajo ndërmori disa ekspedita studimore në rajon, ku kreu një punë të madhe në evidentimin dhe koleksionimin e këtyre veshjeve. Në këtë foto, pjesë e ciklit të “Henry Art Gallery” (collection catalog number: 1000.27) paraqitet një studente nga Universiteti i Uashingtonit veshur me kostume me origjinë nga Shqipëria. Fotoja mendohet të jetë shkrepur në Seattle, Uashington mes viteve 1930 dhe 1937.
Blanche Payne lindi në 1897 në Thayer, Kansas. E diplomuar për Arte në veshje nga Universiteti i Kolumbisë në vitin 1924 Payne iu bashkua fakultetit të Universitetit të Uashingtonit në vitin 1927, ku dha mësime për dizajn kostumesh dhe veshjesh në Shkollën e Ekonomisë së Shtëpisë. Në vitin 1929, ajo mori një leje për të studiuar modele të sheshta në Shkollën e Dizajnit Mitchell në qytetin e Nju Jorkut, më pas e zgjati pushimin e saj deri në vitin 1930 për të udhëtuar nëpër Evropën Qendrore dhe Ballkan duke vëzhguar kostumet popullore në ish-Çekosllovaki, Hungari, Rumani, Bullgari, Turqi, Greqi, Shqipëri dhe ish-Jugosllavia. Payne rifilloi detyrat e saj në UË në 1931, por u kthye në Jugosllavi në 1936-1937 për studime shtesë.
Hulumtimi i saj u fokusua në rajonet e Serbisë Jugore (Maqedonia e Veriut sot), Kroacia, Bosnja, Serbia e Veriut dhe Dalmacia. Përveç studimit të koleksioneve muzeale, Payne udhëtoi nëpër vende, duke vizituar fshatra, tregje dhe festivale të largëta dhe duke studiuar dhe fotografuar kostumet fshatare. Ajo gjithashtu shtoi studimet e saj duke hartuar modele nga veshjet që haste. Hulumtimi i saj jugosllav nuk arriti të rezultojë në një botim të plotë për shkak të kostove ndaluese të botimit dhe shkatërrimit të disa prej pllakave të saj me ngjyra gjatë Luftës së Dytë Botërore. Megjithatë, në 1965 Payne botoi një libër shkollor të titulluar Historia e kostumit, i cili përshkruante evolucionin e modës nga viti 3000 p.e.s. deri në vitin 1900 A.D. Libri përmban përshkrime të hollësishme të modës historike dhe kulturore së bashku me interpretime të modeleve të veshjeve në shkallë të vogël që ajo i hartoi me përpikëri nga koleksione të ndryshme muzeale. Gjatë hulumtimit të librit të saj, ajo kaloi dy vjet duke mbledhur ilustrime. I konsideruar si një burim kryesor në studimin e historisë së kostumeve, teksti pasqyron filozofinë e saj të mësimdhënies se studimi i artefakteve origjinale është i një rëndësie thelbësore në kuptimin e dizajnit të mirë.
Përveç kërkimit të saj intensiv mbi veshjet dhe kostumet historike, Payne mbikëqyri punën në Koleksionin e Studimit të Tekstileve dhe Kostumeve të vendosur në Departamentin e Dramës. Si pjesë e studimeve të saj për teknikën e veshjeve popullore dhe të qëndisjes jo-perëndimore, ajo mblodhi kostume origjinale etnike, tekstile dhe mostra qëndisjeje. Ajo përdori kërkimet e saj në Ballkan si një burim të vlefshëm për studimin e veshjes etnike në kontekstin e saj origjinal dhe për t’u siguruar studentëve të saj materialin burimor kryesor për studimin e konstruksionit të kostumeve moderne dhe mjeshtërive të shkëlqyera.
Gjatë viteve 1960, Blanche Payne u konsultua për Muzeun e Bruklinit, i cili përfshinte një udhëtim kërkimor në Evropë për të gjetur kostume nga shtëpia e Ëorth për një ekspozitë. Payne doli në pension nga Universiteti i Uashingtonit në 1966 dhe vdiq në 1972.
Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.
