Agona Shporta, vokaliste dhe muzikante e “Global Music” nga Prizreni, interpretuese në festivale të ndryshme muzikore me artistë vendas dhe ndërkombëtarë, së fundmi është përzgjedhur si një nga 12 fituesit e Programit MOST-Balkan Music Export, financuar nga Bashkimi Evropian përmes Programit tw Evropës Creative.

Kush është Agona Shporta?

Agona Shporta është një vokaliste dhe interpretuese e “Global Music” që ndërthur kulturat e ndryshme që studion. E lindur në vitin 1994 në Prizren, Agona studioi piano në shkollën fillore të muzikës “Lorenc Antoni”. Gjatë shkollës së mesme në Prishtinë, ajo i hodhi hapat e saj të parë në xhaz, duke studiuar te pianisti Ilir Bajri.

Në të njëjtën kohë ajo studioi teknikat vokale nën mentorimin e Besa Llugiqit dhe Elikona Hysajt. Gjatë verës së vitit 2011, Agona mori një kurs 5-javor të xhazit në Kolegjin e Muzikës “Berklee”, Boston. Gjatë asaj kohe ajo ishte aktive në performanca dhe festivale në Kosovë, duke performuar me formacione të ndryshme të skenës vendore, duke u fokusuar në vokal, e nganjëherë në instrumente të tjera si goditje, piano dhe trumpetë.

Si u formua identiteti artistik i Agonës kur e dimë se muzika që ju interpretoni karakterizohet nga një përzierje e muzikës tradicionale ballkanike me tinguj nga Amerika e Jugut, India dhe Lindja e Mesme?

Në vjeshtën e vitit 2012, fillova studimet për vokale në New School for Jazz në New York, ku u njoha me muzikantë dhe kultura të ndryshme muzikore që vazhdojnë të formësojnë identitetin tim artistik. Disa nga ansamblet që kam ndjekur gjatë studimeve të mia ishin “Ansambli brazilian i daulleve”, “Improvizimi ndërkulturor”, “Ansambli indian”, “Ansambli i këndimit të rrethit”. Në përgatitje për recitalin e diplomimit, formova një grup muzikor, me të cilin zhvilluam një repertor me aranzhime këngësh nga Ballkani, Brazili, India dhe Lindja e Mesme.

Cilat ishin aktivitetet kryesore artistike të Agonës në vitet e fundit dhe sa i ka prekur pandemia?

Gjatë vizitave të mia verore në Kosovë, përmes DokuFest-it, kam bashkëpunuar me kineast dhe muzikantë të ndryshëm ndërkombëtarë. Në gusht të vitit 2017, dyshja franceze Vincent Moon dhe Priscilla Telmon, më ftuan të jem pjesë e xhirimeve të tyre në Prizren, si dhe të performoj muzikë të improvizuar gjatë shfaqjes së veprës së tyre, të quajtur “kinema live”, ku vizualizimet e shfaqura janë të përziera. Nëpërmjet platformës së tyre “Petites Planetes”, ata publikuan një film të shkurtër të quajtur “Kalimet: Një portret muzikor i Agona Shportës”.

Disa bashkëpunime të tjera gjatë DokuFest ishin partitura muzikore e filmit “D’Est” të regjisorit Chantal Akerman, me muzikantin libanez Rabih Beaini, si dhe paraqitja si mysafir në grupin iso-polifonik “River Voices” nga Skrapari.

Padyshim që pandemia ka prekur aktivitetin e çdo artisti. Në shkurt 2020, u përzgjodha nga rezidenca muzikore OneBeat Balkans, e cila bashkon muzikantë nga Ballkani dhe Shtetet e Bashkuara për të krijuar vepra të reja muzikore. Si pasojë e pandemisë, pjesa e parë e rezidencës u organizua online, ndërsa në shtator u krijua mundësia që të gjithë ne të takoheshim dhe të vazhdojmë punën personalisht; gjë që ishte shumë frymëzuese, pasi shumica e pjesëmarrësve kishin mbetur të bllokuar në vendbanimet tona gjatë vitit dhe nuk kishin pasur mundësi të punonin në grupe të mëdha muzikore.

Gjatë rezidencës, grupi u vizitua dhe bashkëpunoi me artistë si Rambo Amadeus, Marko Louis dhe Visar Kuçi.

Ndërkohë në kuadër të Dam Fest 2020 kam qenë pjesë e filmit “Afër” me regji të Leart Ramës, film i cili dokumenton performancat time dhe të Visar Kuçit para një dëgjuesi. Gjithashtu, në tetor 2021 kam qenë pjesëmarrëse në festivalin dhe rezidencën “Xarkis” në Qipro, ku nëpërmjet regjistrimeve të muzikantëve vendas, realizova një performancë audio-vizuale, e cila përfshinte këngë, histori dhe imazhe të regjistruara gjatë rezidencës.

Gjithashtu, në kuadër të Fondacionit Lumbardhi, kam kuruar programin veror publik ‘Variacionet në dëgjim’ (2020-2021).

Muajt ​​e fundit jam duke përgatitur produksionin e një manifestimi kulturor në godinën e Shoqërisë Kulturo-Artistike “Agimi”. Së bashku me muzikantët Malbora Krajku, Nita Krajku dhe Tringa Sadiku, më 6 mars 2022 realizuam një performancë me këngët popullore të riarranzhuara të Kosovës dhe Shqipërisë. Gjithashtu, në repertor kemi përfshirë edhe një këngë të George Gershwin, përkthyer dhe përshtatur nga Agron Shporta, me titull “Summer Meal”.

Ishte një eksperiencë shumë e veçantë dhe shpresoj që hapësira të tilla të aktivizohen më shpesh për të bashkuar muzikantët me dashamirët e muzikës dhe për të krijuar kolektivë të rinj shoqërorë.

Së fundmi je përzgjedhur si një nga fituesit e Programit MOST-Balkan Music Export. Mund të na tregoni më shumë për programin dhe pritshmëritë tuaja?

Të jesh një nga 12 artistët e përzgjedhur si fitues nga më shumë se 100 super-artistë aplikantë nga i gjithë Ballkani, është padyshim një kënaqësi e veçantë. Programi MOST “Balkan Music Export”, i mbështetur nga programi Creative Europe i Bashkimit Evropian, u jep artistëve të rinj mundësinë të njihen me skenën e festivaleve në Ballkan dhe vendet e Evropës Perëndimore, si dhe mbështet ndërtimin e portofolit të artistëve nga duke prodhuar audio ose video të reja. Një tjetër veçori e programit që më ka tërhequr është fakti se çdo muzikant do të ketë mentorët e tij, me të cilët do të konsultohemi për hapat e ardhshëm të ndërtimit të karrierës. Në prill të vitit 2022, përmes revistës Songlines do të lansohet albumi “Balkan Music Export vol.2”, ku përfshihen këngë nga secili muzikant/grup i përzgjedhur. Në rastin tim do të lansohet kënga “Nata prapë agon” (Agimi ndjek gjithmonë natën), të cilën e kam kompozuar me Tomor Kuçin gjatë vitit 2021, ndërsa teksti është frymëzuar dhe huazuar nga një poezi e babait tim.

Ishte një eksperiencë shumë e veçantë dhe shpresoj që hapësira të tilla të aktivizohen më shpesh për të bashkuar muzikantët me dashamirët e muzikës dhe për të krijuar kolektivë të rinj shoqërorë.

Me cilat projekte jeni duke punuar aktualisht?

Përveç pjesëmarrjes në programin “Balkan Music Export”, një tjetër projekt që do të përmendja gjatë muajit mars, është bashkëpunimi me pianistin Robert Bisha në Festivalin Metrosound në Tiranë, ku do të prezantohet muzika dhe kultura arbëreshe. . Në këtë festival do të performoj në koncertin final më 19 mars, në kuadër të ansamblit “Kolektiv Score for Arbëresh”, ku përfshihet dyshja polivokale mes meje dhe sopranos Anastasia Skënderaj, basistit Stefano Dalla Porta, bateristit Simone Sferruza dhe drejtues i ansamblit të pianistëve Robert Bisha.

Në bashkëpunim me Eroll Shporta, jemi përzgjedhur në thirrjen e hapur të Heritage Space VI, të CHwB Kosova. Projekti ynë synon të mbledhë kujtesën sociale dhe kulturore të Prizrenit të viteve të 80-ta duke u fokusuar në kafe-barin “Janis”, i cili ishte pikëtakimi i krijuesve, artistëve dhe personazheve margjinalë të Prizrenit. Faza e parë e projektit fillon me një përmbledhje intervistash, materialesh arkivore si fotografi, kartolina, kaseta dhe këngë dhe synon të ndërthurë historinë gojore, muzikën dhe artin pamor. Muzika që është dëgjuar në Janis do të përdoret si metodë kërkimore, duke eksperimentuar me potencialin e këngëve për të ringjallur kujtesën e individëve që do të intervistohen.

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.