Dardania

E mërkurë, 2 Korrik, 2025
E mërkurë, 2 Korrik, 2025

Dardania

Toponimet që përmbajnë fjalën dardhë janë nga më të shpeshtat, po dhe nga më interesantet. Së pari, për rrethanën e ditur se fitonimi[1] dardhë si një fjalë e moçme  iliro-ballkanike. Hani  e shihte edhe si fitotoporrënjë[2] të toponimit të lashtë Dardania dhe të etnonimit  homonim dardan, -e. (Han, 2007:48)

Sipas Shkurtajt, toponimet dhe etnonimet me rrënjën dardhë apo me togfjalëshat ku ajo fjalë është element përbërës janë të përhapura gjithandej në Shqipëri, por më të dendura janë pikërisht në ato zona ku kultivohen e rriten më shumë, siç është pikërisht pjesa e trojeve verilindore të shqipes, Kosova   e më  gjerë. (Shkurtaj, 2001:85)

Edhe Demiraj thekson , se emri i fisit dardanoi  dhe i trevës së tyre Dardani mund të shpjegohen si fjalë të prejardhura nga një fjalë që ruhet në gjuhën shqipe, d.m.th. fjala dardhë.

                                                                                                                      ( Demiraj, 1988:155)

DARDHË f. Një lloj druri frutor me kokrra të ëmbla, lat. Pyrus communis sativa. Fjalë e mbarë shqipes dhe e trashëguar, me burim të diskutueshëm. Mund të lidhet me gr.αχερδος “dardhë e egër” nga një bazë ie. *ĝ  ͪ erd – shq.* ĝ  ͪ ord –(Bugge). Një lidheje tjetër mund të jetë me gruoin keltik të fjalëve : irl.vj. dardigen “gorricë”, kymr.deraen “ferrë”, nga një bazë * d ͪ orĝ ͪā (Çabej)

Dëshmohet së pari në  Kadastrën e Shkodrës (1416-1417). Rrjedhorja dardhak “ në trajtën e dardhës”, dardhëz “ një bimë barishtore”, dardhçë “dardhë e egër” (Dema).

Toponimi : Dardhë në Dibër, Korçë, Librazhd, Pukë.  (   Mayeri, 2007:114; Pedersen, 2003:57; Çabej, SF/2-1976:15Topalli, 2017: 359)

 

[1] Fitonimi  shkenca që merret me emrat e bimëve.

[2] Fitotoporrënjë toponime që kanë rrënjë emra bimësh.

 

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.

Materialet e publikuara nga “Diaspora Shqiptare” janë të mbrojtura nga të drejtat e autorit. Rishpërndarja, riprodhimi, modifikimi apo përdorimi i tyre, i pjesshëm ose i plotë, pa lejen e shprehur të redaksisë, është i ndaluar dhe shkel ligjet mbi të drejtat e pronës intelektuale.

Toponimet që përmbajnë fjalën dardhë janë nga më të shpeshtat, po dhe nga më interesantet. Së pari, për rrethanën e ditur se fitonimi[1] dardhë si një fjalë e moçme  iliro-ballkanike. Hani  e shihte edhe si fitotoporrënjë[2] të toponimit të lashtë Dardania dhe të etnonimit  homonim dardan, -e. (Han, 2007:48)

Sipas Shkurtajt, toponimet dhe etnonimet me rrënjën dardhë apo me togfjalëshat ku ajo fjalë është element përbërës janë të përhapura gjithandej në Shqipëri, por më të dendura janë pikërisht në ato zona ku kultivohen e rriten më shumë, siç është pikërisht pjesa e trojeve verilindore të shqipes, Kosova   e më  gjerë. (Shkurtaj, 2001:85)

Edhe Demiraj thekson , se emri i fisit dardanoi  dhe i trevës së tyre Dardani mund të shpjegohen si fjalë të prejardhura nga një fjalë që ruhet në gjuhën shqipe, d.m.th. fjala dardhë.

                                                                                                                      ( Demiraj, 1988:155)

DARDHË f. Një lloj druri frutor me kokrra të ëmbla, lat. Pyrus communis sativa. Fjalë e mbarë shqipes dhe e trashëguar, me burim të diskutueshëm. Mund të lidhet me gr.αχερδος “dardhë e egër” nga një bazë ie. *ĝ  ͪ erd – shq.* ĝ  ͪ ord –(Bugge). Një lidheje tjetër mund të jetë me gruoin keltik të fjalëve : irl.vj. dardigen “gorricë”, kymr.deraen “ferrë”, nga një bazë * d ͪ orĝ ͪā (Çabej)

Dëshmohet së pari në  Kadastrën e Shkodrës (1416-1417). Rrjedhorja dardhak “ në trajtën e dardhës”, dardhëz “ një bimë barishtore”, dardhçë “dardhë e egër” (Dema).

Toponimi : Dardhë në Dibër, Korçë, Librazhd, Pukë.  (   Mayeri, 2007:114; Pedersen, 2003:57; Çabej, SF/2-1976:15Topalli, 2017: 359)

 

[1] Fitonimi  shkenca që merret me emrat e bimëve.

[2] Fitotoporrënjë toponime që kanë rrënjë emra bimësh.

 

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.