SHBA/ Historia e suksesshme e sipërmarrëses shqiptare

E enjte, 28 Mars, 2024
E enjte, 28 Mars, 2024

SHBA/ Historia e suksesshme e sipërmarrëses shqiptare

Mirela Kanini sipërmarrësja shqiptare e suksesshme në Illinois, rrëfen për gazetën ‟Dielli”,  historikun e biznesit “Riche Organics”, si lindi ideja e biznesit, tregu i punës dhe shërbimet që ofrohen, të veçantat e produkteve, kërkesa në treg, suksesi i tyre dhe konkurenca, strategjia e marketingut dhe zhvillimi i ideve, kontratat e biznesit me shtetet e Amerikës dhe ideja për një biznes në Shqipëri, modeli ekonomik i Shqipërisë etj.
HISTORIKU I BIZNESIT “RICHE ORGANICS”
Biznesin e mbiquajtur “Riche Organics” e kam hapur zyrtarisht në vitin 2012 por zanafillat e tij janë më të hershme. Ky është një brand i krijuar që nga zero nga unë dhe vajza ime që sot është gjithashtu partnerja ime në biznes si dhe në bashkëpunim me manifakturues ku prodhojmë disa prej produkteve tona për treg. Produktet e para që krijuam ishin kremra për trupin, fytyrën, sapunë, shampo, maska etj dhe të gjitha këto me përmbajtje bio, organike dhe pa kimikate në pamje të padukshme por të dëmshme për shëndetin. Pastaj me kalimin e viteve dhe kërkesat në rritje në treg për produkte të tilla u shtuan dhe vazhdojmë të shtojmë asortimente të tjera për klientët tanë. Çdo gjë filloi në “kitchen island” dhe më vonë u rrit vazhdimisht në atë që është sot. Produktet tona sot prodhohen 100% në USA dhe fabrikat janë kryesisht në Florida dhe Colorado.
SI LINDI IDEJA E BIZNESIT, TREGU I PUNËS DHE SHËRBIMET QË OFROHEN
Kur erdha në Amerikë si emigrante fillimisht isha pa dokumenta, pa të ardhura financiare për të ndjekur studimet dhe mbi të gjitha me dy fëmijë të vegjël dhe bashkëshortin, ndaj na u desh të punonim çfarëdo lloj pune për mbijetesë. Për fat të mirë u punësova në një nga kompanitë më prestigjioze në Amerikë kur është fjala për institutet e bukurisë. Ajo kompani madje ka universitetin e saj për këtë fushë dhe ofronte trajnime të gjithanshme dhe të shumëllojshme. E fillova si ndihmëse dhe fillimisht isha e lumtur që gjeta një punë por pastaj në vitin e dytë që punoja atje më ngarkuan detyrën e menaxhimit të një prej departamenteve në atë kohë me 30 veta dhe gjithashtu isha pjesëtare e grupit që merrej me përzgjedhjen e produkteve që përdornin nëpër sallonet përkatëse të bukurisë. Kjo korporatë kishte 25 të tilla të standarteve të larta. Puna atje si të thuash më shtyu drejt këtij destinacioni ose më saktë unë me njohuritë që mora për vite atje mbi këtë industri dhe të fshehtat e saj, ndjeva se mund të bëja diçka ndryshe, një alternativë për produkte më të shëndetshme. Në mënyrë të natyrshme më ka pëlqyer gjithmonë të kujdesem për pamjen, lëkurën, shëndetin dhe këtë gjë si pa dashje ja kisha përcjellë edhe vajzës sime që ishte pothuajse adoleshente dhe më ishte bërë si shoqe. Shumë gjëra i kam bërë pak ndryshe dhe jo sipas radhës dhe një nga ato është që jam martuar në moshë shumë të rë dhe po aq e re jam bërë nënë e dy fëmijëve. Asnjëherë nuk më pengoi kjo gjë për të arritur objektivat e mia në jetë. Shpesh herë të dyja eksperimentonim me maska për fytyrën dhe kur shihnim rezultate të mira vendosnim t’ja jepnim për provë miqve tanë. Erdhi një moment kur filluan të na kërkonin se ku mund ti gjenin produkte të tilla dhe aty krijuam një personazh imagjinar ” the lady from Wisconsin”. Sa herë merrnim porosi ja jepnim në emër të saj sepse nuk kishim kurajo të dilnim hapur që ishin prodhime tonat. Por një ditë kërkesat vinin në rritje dhe e kuptuam që kishte ardhur koha të formonim kompaninë tonë. U ndeshëm me shumë vështirësi, që nga trademark i brand-it deri tek të punuarit me orë të zgjatura dhe herë merrnim rolin e shpërndarësve, e herë të menaxherëve kur na duhej. Sigurisht kisha mbështetje të plotë të familjes, sidomos bashkëshortit që në atë kohë kishte përparuar dhe merrej me aktivitetin e tij privat gjithashtu. Nuk mund ta marr vetë gjithë kreditin sepse financiarisht fillimi është përpjekje dhe shumë herë pa rezultate. Po ashtu përfshihej në shpërndarje (delivery) edhe djali im. Të gjithë ndihmonin kur të mundeshin. Fillimisht produktet tona filluam ti shisnim ku na jepej rasti, nëpër Farmers Market, nëpër sallone, dyqane dhe nuk dekurajoheshim kur na mbyllnin derën në fytyrë por mendonim është gjithmonë dikush që do i pranojë pa marrë parasysh sa i shumëllojshëm është ky treg. Ka patur plot momente që kam thënë me vete ” po unë kush mendoj se jam që të hedh një hap të tillë”, por pastaj ngushëllohesha me atë që të gjithë e kanë filluar nga diku dhe çdo gjë e ka një pikënisje.
TË VEÇANTAT E PRODUKTEVE, KËRKESA NË TREG, SUKSESI I TYRE DHE KONKURENCA
Me internetin njerëzit pak a shumë mësuan të vërtetat mbi produktet me kimikate dhe dëmin e tyre dhe kërkesa për alternativa të shëndetshme është vazhdimisht në rritje. Cilësia e produkteve tona na siguroi një numër të mjaftueshëm klientësh dhe hapi tjetër llogjik ishte të hapnim dyqane me emrin e brand-it tonë. Dyqani jone i parë ishte në Downtown Highland Park që shumë shpejt u quajt nga “Voyage Magazine” si “best hidden gem of Chicago”(një thesar i fshehur i Chicagos). Madje dhe na intervistuan për të mësuar më tej. Po ashtu dhe “Northshore Magazine” kishte në faqet e saj atë kohë artikuj mbi kompaninë tonë dhe theksonte gjithashtu faktin që ishte kompani e krijuar nga gra për më tepër. Në biznes edhe në një vend të zhvilluar si Amerika, gratë biznesmene konsiderohen minoritet. Dyqani tjetër është në një nga Ëestfield Malls në USA që janë dhe ndër shopping malls më të fuqishmet në botë. Ideja ishte që të vazhdonim të hapnin dyqane të tjera por COVID19 ndryshoi shumë gjëra në fushën e biznesit përveç se edhe jetën tonë në përgjithësi dhe mendoj se për momentin është ide e gabuar hapja e të tillave, ndaj fokusimin e kemi tek online store të cilin e kemi pasur paralel që në fillim të biznesit. Shopping online mendoj se është edhe e ardhmja në industrinë e shitjes dhe Amazon është një shembull konkret se si funksion dhe sa shumë kohë i shpëton njerëzve .Ndërsa për konkurencën do thoja që nuk më pengon dhe eci me parimin që dielli kur ngrihet lart në qiell del për të na ndriçuar dhe ngrohur të gjithë ne. Të gjithë kemi diçka unike për të ofruar që nuk e kanë të tjerët. Çfarë na bën ne të veçantë është çertifikimet e ndryshme që kemi si 100% Made in USA , PETA certified (që nuk testohen në kafshë), GMP certified, USDA ORGANIC certified ect. Sa për formimin tim është e kuptueshme që më karakterizon disiplina, etika e punës, integriteti, fokusimi dhe motivimi pa i vënë limite vetes. Gjithashtu besoj se në biznes duhet intuitë e fortë dhe pak fat. Gary Vayncheck një milioner emigrant që e ka krjuar vetë gjithçka dhe është vetëm 40 vjeç më duket, tha kështu kur fliste para një auditori me studentë: Ju të gjithë po mbani shënime që të përfitoni nga këto mendime që ndaj unë me ju, shumë nga ju do mbarojnë studimet me rezultate të shkelqyera por nga 1000 studentë këtu vetëm një ndoshta mund të bëhet biznesmen i suksesshëm sepse të qënit i tillë nuk mësohet në shkollë dhe për këtë mos t’ju gënjejë askush.
STRATEGJIA E MARKETINGUT DHE ZHVILLIMI I IDEVE INOVATIVE
Strategjia më e mirë është shërbimi me pesë yje që i jepet klientëve në komunikimin me ta, përveç faktit që produkti i mirë shet vetveten. Trajnimi i të punësuarve në kompani me njohuritë përkatëse dhe më të fundit në përshtatje me tregun. Qëllimi fillestar është të ndihmojmë njerëzit për një lëkurë më të mirë, për flokë më të shëndetshëm dhe për tu ndjerë mirë për veten, fitimet janë pastaj vetëm rezultat. Ne investojmë periodikisht në marketing sidomos në sezone festash ku ka ulje të ndjeshme çmimesh. Vitin e fundit sapo kemi filluar me produkte që përmbajnë CBD oil dhe që janë cilësuar ndër më të mirat për nga kualiteti. Këtë radhë kemi sjell në treg jo vetëm produkte për trupin e fytyrën, por edhe gummies, kapsula dhe vajra që merren në mënyrë orale. CBD oil (cannabidiol) është vaj nga hemp ose mariuana por theksoj që i është hequr ajo pjesa që ka efekt psikoaktiv dhe sjell përmirësime të jashtëzakonshme pozitive për shëndetin pa pasur efekte anësore. Këto ndihmojnë ata që kanë probleme me gjumin, ankthin, dhimbje artriti, inflamacion, stres përveç se ndikojnë në rritjen e imunitetit sepse ky vaj është shumë i pasur me antioksidantë madje qindrafish më shumë se çdo vitaminë. Gjithashtu të marrësh produkte me CBD oil nuk është e njëjta gjë si të jesh përdorues i mariuanës dhe gjithçka ka limite sigurisht pavarësisht se në USA është e legalizuar në të dyja rastet.
KONTRATAT E BIZNESIT ME SHTETET E AMERIKËS DHE IDEJA PËR NJË BIZNES NË SHQIPËRI
Ne tregtojmë në çdo shtet të Amerikës falë “online shopping” dhe sa për idenë e biznesit në Shqipëri sigurisht ma ka përshkruar mendjen dhe nëse krijohen kushtet pse jo mund të zgjerohemi dhe atje një ditë.
MODELI EKONOMIK I SHQIPËRISË, NGA SE VUAN EKONOMIA SHQIPTARE
Shqipëria duhet të ishte një Zvicër e Ballkanit përsa i përket bukurive dhe pasurive natyrore, madje i është premtuar shpesh kjo gjë nëpër fushata elektorale. Historikisht më duket sikur zgjedhim në krye njerëz të paaftë përderisa vazhdojmë të jemi aq të varfër. Pasuritë natyrore nuk janë çelësi automatik i mirëqënies sonë sepse po të ishte ashtu Afrika që ulet mbi diamante sot do ishte e pasur dhe Afganistani me male të tëra me minerale të çmuar do ishte i pasur gjithashtu. Ndonjëherë ajo çka duhet të jetë bekim kthehet në mallkim kur bie në duart e njerëzve të papërgjegjshëm dhe pa atdhedashuri. Nuk mund të pranoj kurrsesi se jemi të këqinj por fatkeq po. Akoma nuk po dimë si të marrim fatin tonë në duar. Shumica e shqiptarëve në botë janë qytetarë të denjë që kanë treguar se sapo i është ndryshuar habitati kanë shkëlqyer. Ata jo vetëm përparojnë shpejt por i japin prioritet shkollimit të fëmijëve dhe i gjen të përfshirë në fusha të ndryshme. Ndaj mendoj se së pari duhet të ndryshohet pak mentaliteti i spontanitetit, që i lëmë gjërat të rrokullisen sipas rrjedhës. Duhen zëvendësuar shprehjet që “kështu jemi ne shqiptarët”, ” ca do presësh nga kjo qeveri”. Qeveria zgjidhet nga populli për ti shërbyer popullit dhe paguhet po nga populli. Ata nuk vihen në krye për tu pasuruar për vete. Nëse dikush që punëson nuk bën punën që i takon, logjikisht duhet të pushohet nga puna, pra është shumë e thjeshtë në teori. Vetëm se historikisht këto ndryshime kudo në botë janë zgjidhur me revolucion dhe jo me apati kafeneve apo me shfryrje mllefesh nëpër rrjetet sociale. Shpesoj që një ditë Shqipëria të bëhet një vend i begatë me mirëqënie dhe qytetarë të lumtur dhe jo të frustruar siç janë sot nga stresi që po i merr jetën dhe betoni frymën. Shqipëria dhe shqiptarët meritojnë shumë më tepër se kaq, meritojnë një jetë dinjitoze me standarte si ato të botës së zhvilluar. Nuk mund të jetohet përjetësisht në stadin e mbijetesës. Shqipëria është e mbushur plot me njerëz të mirë dhe të zgjuar ashtu siç është plot dhe me nierëz që i ka shkuar thika në palcë. Jo ne nuk jemi aspak të këqinj por jemi si ata fëmijët e keqtrajtuar që do ishin bërë ndryshe dhe më të mirë po të kishin pasur prindër të denjë.
BIZNESMENE E SUKSESHME, TALENT DHE PUNË
Së pari mendoj se më ka bërë dëshira për të bërë gjithmonë diçka më shumë në jetë dhe motivimi. Puna intensive me dedikim është gjithashtu një faktor i rëndësishëm dhe kur këto kombinohen bashkë, nëse talenti ekziston brenda meje ose çdo individi tjetër është pastaj çështje kohe për të dalë në pah mendoj. Ide mund të ketë plot njeriu por një ide e pa ekzekutuar mbetet thjesht një ëndërr e pa realizuar. Talenti i vetëm nuk mjafton. Përsa i përket zgjerimit të biznesit në të ardhmen ajo do varet në përkatësi me faktorët ekonomikë në të ardhmen. Siç e përmenda dhe më lart, orientimi do jetë më shumë drejt online stores dhe jo dhe aq në hapje dyqanesh me shpenzime kolosale. Nuk përjashtohet dhe mundësia e pranimit të investitorëve të përshtatshëm ose bashkangjitjes me një kompani më të fuqishme. Asnjëherë nuk bën dot plane të fiksuara në biznes sepse askush nuk e predikon dot të ardhmen por kartat jane gjithmonë të hapura.
Mirela Kanini sipërmarrësja shqiptare e suksesshme në Illinois, rrëfen për gazetën ‟Dielli”,  historikun e biznesit “Riche Organics”, si lindi ideja e biznesit, tregu i punës dhe shërbimet që ofrohen, të veçantat e produkteve, kërkesa në treg, suksesi i tyre dhe konkurenca, strategjia e marketingut dhe zhvillimi i ideve, kontratat e biznesit me shtetet e Amerikës dhe ideja për një biznes në Shqipëri, modeli ekonomik i Shqipërisë etj.
HISTORIKU I BIZNESIT “RICHE ORGANICS”
Biznesin e mbiquajtur “Riche Organics” e kam hapur zyrtarisht në vitin 2012 por zanafillat e tij janë më të hershme. Ky është një brand i krijuar që nga zero nga unë dhe vajza ime që sot është gjithashtu partnerja ime në biznes si dhe në bashkëpunim me manifakturues ku prodhojmë disa prej produkteve tona për treg. Produktet e para që krijuam ishin kremra për trupin, fytyrën, sapunë, shampo, maska etj dhe të gjitha këto me përmbajtje bio, organike dhe pa kimikate në pamje të padukshme por të dëmshme për shëndetin. Pastaj me kalimin e viteve dhe kërkesat në rritje në treg për produkte të tilla u shtuan dhe vazhdojmë të shtojmë asortimente të tjera për klientët tanë. Çdo gjë filloi në “kitchen island” dhe më vonë u rrit vazhdimisht në atë që është sot. Produktet tona sot prodhohen 100% në USA dhe fabrikat janë kryesisht në Florida dhe Colorado.
SI LINDI IDEJA E BIZNESIT, TREGU I PUNËS DHE SHËRBIMET QË OFROHEN
Kur erdha në Amerikë si emigrante fillimisht isha pa dokumenta, pa të ardhura financiare për të ndjekur studimet dhe mbi të gjitha me dy fëmijë të vegjël dhe bashkëshortin, ndaj na u desh të punonim çfarëdo lloj pune për mbijetesë. Për fat të mirë u punësova në një nga kompanitë më prestigjioze në Amerikë kur është fjala për institutet e bukurisë. Ajo kompani madje ka universitetin e saj për këtë fushë dhe ofronte trajnime të gjithanshme dhe të shumëllojshme. E fillova si ndihmëse dhe fillimisht isha e lumtur që gjeta një punë por pastaj në vitin e dytë që punoja atje më ngarkuan detyrën e menaxhimit të një prej departamenteve në atë kohë me 30 veta dhe gjithashtu isha pjesëtare e grupit që merrej me përzgjedhjen e produkteve që përdornin nëpër sallonet përkatëse të bukurisë. Kjo korporatë kishte 25 të tilla të standarteve të larta. Puna atje si të thuash më shtyu drejt këtij destinacioni ose më saktë unë me njohuritë që mora për vite atje mbi këtë industri dhe të fshehtat e saj, ndjeva se mund të bëja diçka ndryshe, një alternativë për produkte më të shëndetshme. Në mënyrë të natyrshme më ka pëlqyer gjithmonë të kujdesem për pamjen, lëkurën, shëndetin dhe këtë gjë si pa dashje ja kisha përcjellë edhe vajzës sime që ishte pothuajse adoleshente dhe më ishte bërë si shoqe. Shumë gjëra i kam bërë pak ndryshe dhe jo sipas radhës dhe një nga ato është që jam martuar në moshë shumë të rë dhe po aq e re jam bërë nënë e dy fëmijëve. Asnjëherë nuk më pengoi kjo gjë për të arritur objektivat e mia në jetë. Shpesh herë të dyja eksperimentonim me maska për fytyrën dhe kur shihnim rezultate të mira vendosnim t’ja jepnim për provë miqve tanë. Erdhi një moment kur filluan të na kërkonin se ku mund ti gjenin produkte të tilla dhe aty krijuam një personazh imagjinar ” the lady from Wisconsin”. Sa herë merrnim porosi ja jepnim në emër të saj sepse nuk kishim kurajo të dilnim hapur që ishin prodhime tonat. Por një ditë kërkesat vinin në rritje dhe e kuptuam që kishte ardhur koha të formonim kompaninë tonë. U ndeshëm me shumë vështirësi, që nga trademark i brand-it deri tek të punuarit me orë të zgjatura dhe herë merrnim rolin e shpërndarësve, e herë të menaxherëve kur na duhej. Sigurisht kisha mbështetje të plotë të familjes, sidomos bashkëshortit që në atë kohë kishte përparuar dhe merrej me aktivitetin e tij privat gjithashtu. Nuk mund ta marr vetë gjithë kreditin sepse financiarisht fillimi është përpjekje dhe shumë herë pa rezultate. Po ashtu përfshihej në shpërndarje (delivery) edhe djali im. Të gjithë ndihmonin kur të mundeshin. Fillimisht produktet tona filluam ti shisnim ku na jepej rasti, nëpër Farmers Market, nëpër sallone, dyqane dhe nuk dekurajoheshim kur na mbyllnin derën në fytyrë por mendonim është gjithmonë dikush që do i pranojë pa marrë parasysh sa i shumëllojshëm është ky treg. Ka patur plot momente që kam thënë me vete ” po unë kush mendoj se jam që të hedh një hap të tillë”, por pastaj ngushëllohesha me atë që të gjithë e kanë filluar nga diku dhe çdo gjë e ka një pikënisje.
TË VEÇANTAT E PRODUKTEVE, KËRKESA NË TREG, SUKSESI I TYRE DHE KONKURENCA
Me internetin njerëzit pak a shumë mësuan të vërtetat mbi produktet me kimikate dhe dëmin e tyre dhe kërkesa për alternativa të shëndetshme është vazhdimisht në rritje. Cilësia e produkteve tona na siguroi një numër të mjaftueshëm klientësh dhe hapi tjetër llogjik ishte të hapnim dyqane me emrin e brand-it tonë. Dyqani jone i parë ishte në Downtown Highland Park që shumë shpejt u quajt nga “Voyage Magazine” si “best hidden gem of Chicago”(një thesar i fshehur i Chicagos). Madje dhe na intervistuan për të mësuar më tej. Po ashtu dhe “Northshore Magazine” kishte në faqet e saj atë kohë artikuj mbi kompaninë tonë dhe theksonte gjithashtu faktin që ishte kompani e krijuar nga gra për më tepër. Në biznes edhe në një vend të zhvilluar si Amerika, gratë biznesmene konsiderohen minoritet. Dyqani tjetër është në një nga Ëestfield Malls në USA që janë dhe ndër shopping malls më të fuqishmet në botë. Ideja ishte që të vazhdonim të hapnin dyqane të tjera por COVID19 ndryshoi shumë gjëra në fushën e biznesit përveç se edhe jetën tonë në përgjithësi dhe mendoj se për momentin është ide e gabuar hapja e të tillave, ndaj fokusimin e kemi tek online store të cilin e kemi pasur paralel që në fillim të biznesit. Shopping online mendoj se është edhe e ardhmja në industrinë e shitjes dhe Amazon është një shembull konkret se si funksion dhe sa shumë kohë i shpëton njerëzve .Ndërsa për konkurencën do thoja që nuk më pengon dhe eci me parimin që dielli kur ngrihet lart në qiell del për të na ndriçuar dhe ngrohur të gjithë ne. Të gjithë kemi diçka unike për të ofruar që nuk e kanë të tjerët. Çfarë na bën ne të veçantë është çertifikimet e ndryshme që kemi si 100% Made in USA , PETA certified (që nuk testohen në kafshë), GMP certified, USDA ORGANIC certified ect. Sa për formimin tim është e kuptueshme që më karakterizon disiplina, etika e punës, integriteti, fokusimi dhe motivimi pa i vënë limite vetes. Gjithashtu besoj se në biznes duhet intuitë e fortë dhe pak fat. Gary Vayncheck një milioner emigrant që e ka krjuar vetë gjithçka dhe është vetëm 40 vjeç më duket, tha kështu kur fliste para një auditori me studentë: Ju të gjithë po mbani shënime që të përfitoni nga këto mendime që ndaj unë me ju, shumë nga ju do mbarojnë studimet me rezultate të shkelqyera por nga 1000 studentë këtu vetëm një ndoshta mund të bëhet biznesmen i suksesshëm sepse të qënit i tillë nuk mësohet në shkollë dhe për këtë mos t’ju gënjejë askush.
STRATEGJIA E MARKETINGUT DHE ZHVILLIMI I IDEVE INOVATIVE
Strategjia më e mirë është shërbimi me pesë yje që i jepet klientëve në komunikimin me ta, përveç faktit që produkti i mirë shet vetveten. Trajnimi i të punësuarve në kompani me njohuritë përkatëse dhe më të fundit në përshtatje me tregun. Qëllimi fillestar është të ndihmojmë njerëzit për një lëkurë më të mirë, për flokë më të shëndetshëm dhe për tu ndjerë mirë për veten, fitimet janë pastaj vetëm rezultat. Ne investojmë periodikisht në marketing sidomos në sezone festash ku ka ulje të ndjeshme çmimesh. Vitin e fundit sapo kemi filluar me produkte që përmbajnë CBD oil dhe që janë cilësuar ndër më të mirat për nga kualiteti. Këtë radhë kemi sjell në treg jo vetëm produkte për trupin e fytyrën, por edhe gummies, kapsula dhe vajra që merren në mënyrë orale. CBD oil (cannabidiol) është vaj nga hemp ose mariuana por theksoj që i është hequr ajo pjesa që ka efekt psikoaktiv dhe sjell përmirësime të jashtëzakonshme pozitive për shëndetin pa pasur efekte anësore. Këto ndihmojnë ata që kanë probleme me gjumin, ankthin, dhimbje artriti, inflamacion, stres përveç se ndikojnë në rritjen e imunitetit sepse ky vaj është shumë i pasur me antioksidantë madje qindrafish më shumë se çdo vitaminë. Gjithashtu të marrësh produkte me CBD oil nuk është e njëjta gjë si të jesh përdorues i mariuanës dhe gjithçka ka limite sigurisht pavarësisht se në USA është e legalizuar në të dyja rastet.
KONTRATAT E BIZNESIT ME SHTETET E AMERIKËS DHE IDEJA PËR NJË BIZNES NË SHQIPËRI
Ne tregtojmë në çdo shtet të Amerikës falë “online shopping” dhe sa për idenë e biznesit në Shqipëri sigurisht ma ka përshkruar mendjen dhe nëse krijohen kushtet pse jo mund të zgjerohemi dhe atje një ditë.
MODELI EKONOMIK I SHQIPËRISË, NGA SE VUAN EKONOMIA SHQIPTARE
Shqipëria duhet të ishte një Zvicër e Ballkanit përsa i përket bukurive dhe pasurive natyrore, madje i është premtuar shpesh kjo gjë nëpër fushata elektorale. Historikisht më duket sikur zgjedhim në krye njerëz të paaftë përderisa vazhdojmë të jemi aq të varfër. Pasuritë natyrore nuk janë çelësi automatik i mirëqënies sonë sepse po të ishte ashtu Afrika që ulet mbi diamante sot do ishte e pasur dhe Afganistani me male të tëra me minerale të çmuar do ishte i pasur gjithashtu. Ndonjëherë ajo çka duhet të jetë bekim kthehet në mallkim kur bie në duart e njerëzve të papërgjegjshëm dhe pa atdhedashuri. Nuk mund të pranoj kurrsesi se jemi të këqinj por fatkeq po. Akoma nuk po dimë si të marrim fatin tonë në duar. Shumica e shqiptarëve në botë janë qytetarë të denjë që kanë treguar se sapo i është ndryshuar habitati kanë shkëlqyer. Ata jo vetëm përparojnë shpejt por i japin prioritet shkollimit të fëmijëve dhe i gjen të përfshirë në fusha të ndryshme. Ndaj mendoj se së pari duhet të ndryshohet pak mentaliteti i spontanitetit, që i lëmë gjërat të rrokullisen sipas rrjedhës. Duhen zëvendësuar shprehjet që “kështu jemi ne shqiptarët”, ” ca do presësh nga kjo qeveri”. Qeveria zgjidhet nga populli për ti shërbyer popullit dhe paguhet po nga populli. Ata nuk vihen në krye për tu pasuruar për vete. Nëse dikush që punëson nuk bën punën që i takon, logjikisht duhet të pushohet nga puna, pra është shumë e thjeshtë në teori. Vetëm se historikisht këto ndryshime kudo në botë janë zgjidhur me revolucion dhe jo me apati kafeneve apo me shfryrje mllefesh nëpër rrjetet sociale. Shpesoj që një ditë Shqipëria të bëhet një vend i begatë me mirëqënie dhe qytetarë të lumtur dhe jo të frustruar siç janë sot nga stresi që po i merr jetën dhe betoni frymën. Shqipëria dhe shqiptarët meritojnë shumë më tepër se kaq, meritojnë një jetë dinjitoze me standarte si ato të botës së zhvilluar. Nuk mund të jetohet përjetësisht në stadin e mbijetesës. Shqipëria është e mbushur plot me njerëz të mirë dhe të zgjuar ashtu siç është plot dhe me nierëz që i ka shkuar thika në palcë. Jo ne nuk jemi aspak të këqinj por jemi si ata fëmijët e keqtrajtuar që do ishin bërë ndryshe dhe më të mirë po të kishin pasur prindër të denjë.
BIZNESMENE E SUKSESHME, TALENT DHE PUNË
Së pari mendoj se më ka bërë dëshira për të bërë gjithmonë diçka më shumë në jetë dhe motivimi. Puna intensive me dedikim është gjithashtu një faktor i rëndësishëm dhe kur këto kombinohen bashkë, nëse talenti ekziston brenda meje ose çdo individi tjetër është pastaj çështje kohe për të dalë në pah mendoj. Ide mund të ketë plot njeriu por një ide e pa ekzekutuar mbetet thjesht një ëndërr e pa realizuar. Talenti i vetëm nuk mjafton. Përsa i përket zgjerimit të biznesit në të ardhmen ajo do varet në përkatësi me faktorët ekonomikë në të ardhmen. Siç e përmenda dhe më lart, orientimi do jetë më shumë drejt online stores dhe jo dhe aq në hapje dyqanesh me shpenzime kolosale. Nuk përjashtohet dhe mundësia e pranimit të investitorëve të përshtatshëm ose bashkangjitjes me një kompani më të fuqishme. Asnjëherë nuk bën dot plane të fiksuara në biznes sepse askush nuk e predikon dot të ardhmen por kartat jane gjithmonë të hapura.
Mirela Kanini sipërmarrësja shqiptare e suksesshme në Illinois, rrëfen për gazetën ‟Dielli”,  historikun e biznesit “Riche Organics”, si lindi ideja e biznesit, tregu i punës dhe shërbimet që ofrohen, të veçantat e produkteve, kërkesa në treg, suksesi i tyre dhe konkurenca, strategjia e marketingut dhe zhvillimi i ideve, kontratat e biznesit me shtetet e Amerikës dhe ideja për një biznes në Shqipëri, modeli ekonomik i Shqipërisë etj.
HISTORIKU I BIZNESIT “RICHE ORGANICS”
Biznesin e mbiquajtur “Riche Organics” e kam hapur zyrtarisht në vitin 2012 por zanafillat e tij janë më të hershme. Ky është një brand i krijuar që nga zero nga unë dhe vajza ime që sot është gjithashtu partnerja ime në biznes si dhe në bashkëpunim me manifakturues ku prodhojmë disa prej produkteve tona për treg. Produktet e para që krijuam ishin kremra për trupin, fytyrën, sapunë, shampo, maska etj dhe të gjitha këto me përmbajtje bio, organike dhe pa kimikate në pamje të padukshme por të dëmshme për shëndetin. Pastaj me kalimin e viteve dhe kërkesat në rritje në treg për produkte të tilla u shtuan dhe vazhdojmë të shtojmë asortimente të tjera për klientët tanë. Çdo gjë filloi në “kitchen island” dhe më vonë u rrit vazhdimisht në atë që është sot. Produktet tona sot prodhohen 100% në USA dhe fabrikat janë kryesisht në Florida dhe Colorado.
SI LINDI IDEJA E BIZNESIT, TREGU I PUNËS DHE SHËRBIMET QË OFROHEN
Kur erdha në Amerikë si emigrante fillimisht isha pa dokumenta, pa të ardhura financiare për të ndjekur studimet dhe mbi të gjitha me dy fëmijë të vegjël dhe bashkëshortin, ndaj na u desh të punonim çfarëdo lloj pune për mbijetesë. Për fat të mirë u punësova në një nga kompanitë më prestigjioze në Amerikë kur është fjala për institutet e bukurisë. Ajo kompani madje ka universitetin e saj për këtë fushë dhe ofronte trajnime të gjithanshme dhe të shumëllojshme. E fillova si ndihmëse dhe fillimisht isha e lumtur që gjeta një punë por pastaj në vitin e dytë që punoja atje më ngarkuan detyrën e menaxhimit të një prej departamenteve në atë kohë me 30 veta dhe gjithashtu isha pjesëtare e grupit që merrej me përzgjedhjen e produkteve që përdornin nëpër sallonet përkatëse të bukurisë. Kjo korporatë kishte 25 të tilla të standarteve të larta. Puna atje si të thuash më shtyu drejt këtij destinacioni ose më saktë unë me njohuritë që mora për vite atje mbi këtë industri dhe të fshehtat e saj, ndjeva se mund të bëja diçka ndryshe, një alternativë për produkte më të shëndetshme. Në mënyrë të natyrshme më ka pëlqyer gjithmonë të kujdesem për pamjen, lëkurën, shëndetin dhe këtë gjë si pa dashje ja kisha përcjellë edhe vajzës sime që ishte pothuajse adoleshente dhe më ishte bërë si shoqe. Shumë gjëra i kam bërë pak ndryshe dhe jo sipas radhës dhe një nga ato është që jam martuar në moshë shumë të rë dhe po aq e re jam bërë nënë e dy fëmijëve. Asnjëherë nuk më pengoi kjo gjë për të arritur objektivat e mia në jetë. Shpesh herë të dyja eksperimentonim me maska për fytyrën dhe kur shihnim rezultate të mira vendosnim t’ja jepnim për provë miqve tanë. Erdhi një moment kur filluan të na kërkonin se ku mund ti gjenin produkte të tilla dhe aty krijuam një personazh imagjinar ” the lady from Wisconsin”. Sa herë merrnim porosi ja jepnim në emër të saj sepse nuk kishim kurajo të dilnim hapur që ishin prodhime tonat. Por një ditë kërkesat vinin në rritje dhe e kuptuam që kishte ardhur koha të formonim kompaninë tonë. U ndeshëm me shumë vështirësi, që nga trademark i brand-it deri tek të punuarit me orë të zgjatura dhe herë merrnim rolin e shpërndarësve, e herë të menaxherëve kur na duhej. Sigurisht kisha mbështetje të plotë të familjes, sidomos bashkëshortit që në atë kohë kishte përparuar dhe merrej me aktivitetin e tij privat gjithashtu. Nuk mund ta marr vetë gjithë kreditin sepse financiarisht fillimi është përpjekje dhe shumë herë pa rezultate. Po ashtu përfshihej në shpërndarje (delivery) edhe djali im. Të gjithë ndihmonin kur të mundeshin. Fillimisht produktet tona filluam ti shisnim ku na jepej rasti, nëpër Farmers Market, nëpër sallone, dyqane dhe nuk dekurajoheshim kur na mbyllnin derën në fytyrë por mendonim është gjithmonë dikush që do i pranojë pa marrë parasysh sa i shumëllojshëm është ky treg. Ka patur plot momente që kam thënë me vete ” po unë kush mendoj se jam që të hedh një hap të tillë”, por pastaj ngushëllohesha me atë që të gjithë e kanë filluar nga diku dhe çdo gjë e ka një pikënisje.
TË VEÇANTAT E PRODUKTEVE, KËRKESA NË TREG, SUKSESI I TYRE DHE KONKURENCA
Me internetin njerëzit pak a shumë mësuan të vërtetat mbi produktet me kimikate dhe dëmin e tyre dhe kërkesa për alternativa të shëndetshme është vazhdimisht në rritje. Cilësia e produkteve tona na siguroi një numër të mjaftueshëm klientësh dhe hapi tjetër llogjik ishte të hapnim dyqane me emrin e brand-it tonë. Dyqani jone i parë ishte në Downtown Highland Park që shumë shpejt u quajt nga “Voyage Magazine” si “best hidden gem of Chicago”(një thesar i fshehur i Chicagos). Madje dhe na intervistuan për të mësuar më tej. Po ashtu dhe “Northshore Magazine” kishte në faqet e saj atë kohë artikuj mbi kompaninë tonë dhe theksonte gjithashtu faktin që ishte kompani e krijuar nga gra për më tepër. Në biznes edhe në një vend të zhvilluar si Amerika, gratë biznesmene konsiderohen minoritet. Dyqani tjetër është në një nga Ëestfield Malls në USA që janë dhe ndër shopping malls më të fuqishmet në botë. Ideja ishte që të vazhdonim të hapnin dyqane të tjera por COVID19 ndryshoi shumë gjëra në fushën e biznesit përveç se edhe jetën tonë në përgjithësi dhe mendoj se për momentin është ide e gabuar hapja e të tillave, ndaj fokusimin e kemi tek online store të cilin e kemi pasur paralel që në fillim të biznesit. Shopping online mendoj se është edhe e ardhmja në industrinë e shitjes dhe Amazon është një shembull konkret se si funksion dhe sa shumë kohë i shpëton njerëzve .Ndërsa për konkurencën do thoja që nuk më pengon dhe eci me parimin që dielli kur ngrihet lart në qiell del për të na ndriçuar dhe ngrohur të gjithë ne. Të gjithë kemi diçka unike për të ofruar që nuk e kanë të tjerët. Çfarë na bën ne të veçantë është çertifikimet e ndryshme që kemi si 100% Made in USA , PETA certified (që nuk testohen në kafshë), GMP certified, USDA ORGANIC certified ect. Sa për formimin tim është e kuptueshme që më karakterizon disiplina, etika e punës, integriteti, fokusimi dhe motivimi pa i vënë limite vetes. Gjithashtu besoj se në biznes duhet intuitë e fortë dhe pak fat. Gary Vayncheck një milioner emigrant që e ka krjuar vetë gjithçka dhe është vetëm 40 vjeç më duket, tha kështu kur fliste para një auditori me studentë: Ju të gjithë po mbani shënime që të përfitoni nga këto mendime që ndaj unë me ju, shumë nga ju do mbarojnë studimet me rezultate të shkelqyera por nga 1000 studentë këtu vetëm një ndoshta mund të bëhet biznesmen i suksesshëm sepse të qënit i tillë nuk mësohet në shkollë dhe për këtë mos t’ju gënjejë askush.
STRATEGJIA E MARKETINGUT DHE ZHVILLIMI I IDEVE INOVATIVE
Strategjia më e mirë është shërbimi me pesë yje që i jepet klientëve në komunikimin me ta, përveç faktit që produkti i mirë shet vetveten. Trajnimi i të punësuarve në kompani me njohuritë përkatëse dhe më të fundit në përshtatje me tregun. Qëllimi fillestar është të ndihmojmë njerëzit për një lëkurë më të mirë, për flokë më të shëndetshëm dhe për tu ndjerë mirë për veten, fitimet janë pastaj vetëm rezultat. Ne investojmë periodikisht në marketing sidomos në sezone festash ku ka ulje të ndjeshme çmimesh. Vitin e fundit sapo kemi filluar me produkte që përmbajnë CBD oil dhe që janë cilësuar ndër më të mirat për nga kualiteti. Këtë radhë kemi sjell në treg jo vetëm produkte për trupin e fytyrën, por edhe gummies, kapsula dhe vajra që merren në mënyrë orale. CBD oil (cannabidiol) është vaj nga hemp ose mariuana por theksoj që i është hequr ajo pjesa që ka efekt psikoaktiv dhe sjell përmirësime të jashtëzakonshme pozitive për shëndetin pa pasur efekte anësore. Këto ndihmojnë ata që kanë probleme me gjumin, ankthin, dhimbje artriti, inflamacion, stres përveç se ndikojnë në rritjen e imunitetit sepse ky vaj është shumë i pasur me antioksidantë madje qindrafish më shumë se çdo vitaminë. Gjithashtu të marrësh produkte me CBD oil nuk është e njëjta gjë si të jesh përdorues i mariuanës dhe gjithçka ka limite sigurisht pavarësisht se në USA është e legalizuar në të dyja rastet.
KONTRATAT E BIZNESIT ME SHTETET E AMERIKËS DHE IDEJA PËR NJË BIZNES NË SHQIPËRI
Ne tregtojmë në çdo shtet të Amerikës falë “online shopping” dhe sa për idenë e biznesit në Shqipëri sigurisht ma ka përshkruar mendjen dhe nëse krijohen kushtet pse jo mund të zgjerohemi dhe atje një ditë.
MODELI EKONOMIK I SHQIPËRISË, NGA SE VUAN EKONOMIA SHQIPTARE
Shqipëria duhet të ishte një Zvicër e Ballkanit përsa i përket bukurive dhe pasurive natyrore, madje i është premtuar shpesh kjo gjë nëpër fushata elektorale. Historikisht më duket sikur zgjedhim në krye njerëz të paaftë përderisa vazhdojmë të jemi aq të varfër. Pasuritë natyrore nuk janë çelësi automatik i mirëqënies sonë sepse po të ishte ashtu Afrika që ulet mbi diamante sot do ishte e pasur dhe Afganistani me male të tëra me minerale të çmuar do ishte i pasur gjithashtu. Ndonjëherë ajo çka duhet të jetë bekim kthehet në mallkim kur bie në duart e njerëzve të papërgjegjshëm dhe pa atdhedashuri. Nuk mund të pranoj kurrsesi se jemi të këqinj por fatkeq po. Akoma nuk po dimë si të marrim fatin tonë në duar. Shumica e shqiptarëve në botë janë qytetarë të denjë që kanë treguar se sapo i është ndryshuar habitati kanë shkëlqyer. Ata jo vetëm përparojnë shpejt por i japin prioritet shkollimit të fëmijëve dhe i gjen të përfshirë në fusha të ndryshme. Ndaj mendoj se së pari duhet të ndryshohet pak mentaliteti i spontanitetit, që i lëmë gjërat të rrokullisen sipas rrjedhës. Duhen zëvendësuar shprehjet që “kështu jemi ne shqiptarët”, ” ca do presësh nga kjo qeveri”. Qeveria zgjidhet nga populli për ti shërbyer popullit dhe paguhet po nga populli. Ata nuk vihen në krye për tu pasuruar për vete. Nëse dikush që punëson nuk bën punën që i takon, logjikisht duhet të pushohet nga puna, pra është shumë e thjeshtë në teori. Vetëm se historikisht këto ndryshime kudo në botë janë zgjidhur me revolucion dhe jo me apati kafeneve apo me shfryrje mllefesh nëpër rrjetet sociale. Shpesoj që një ditë Shqipëria të bëhet një vend i begatë me mirëqënie dhe qytetarë të lumtur dhe jo të frustruar siç janë sot nga stresi që po i merr jetën dhe betoni frymën. Shqipëria dhe shqiptarët meritojnë shumë më tepër se kaq, meritojnë një jetë dinjitoze me standarte si ato të botës së zhvilluar. Nuk mund të jetohet përjetësisht në stadin e mbijetesës. Shqipëria është e mbushur plot me njerëz të mirë dhe të zgjuar ashtu siç është plot dhe me nierëz që i ka shkuar thika në palcë. Jo ne nuk jemi aspak të këqinj por jemi si ata fëmijët e keqtrajtuar që do ishin bërë ndryshe dhe më të mirë po të kishin pasur prindër të denjë.
BIZNESMENE E SUKSESHME, TALENT DHE PUNË
Së pari mendoj se më ka bërë dëshira për të bërë gjithmonë diçka më shumë në jetë dhe motivimi. Puna intensive me dedikim është gjithashtu një faktor i rëndësishëm dhe kur këto kombinohen bashkë, nëse talenti ekziston brenda meje ose çdo individi tjetër është pastaj çështje kohe për të dalë në pah mendoj. Ide mund të ketë plot njeriu por një ide e pa ekzekutuar mbetet thjesht një ëndërr e pa realizuar. Talenti i vetëm nuk mjafton. Përsa i përket zgjerimit të biznesit në të ardhmen ajo do varet në përkatësi me faktorët ekonomikë në të ardhmen. Siç e përmenda dhe më lart, orientimi do jetë më shumë drejt online stores dhe jo dhe aq në hapje dyqanesh me shpenzime kolosale. Nuk përjashtohet dhe mundësia e pranimit të investitorëve të përshtatshëm ose bashkangjitjes me një kompani më të fuqishme. Asnjëherë nuk bën dot plane të fiksuara në biznes sepse askush nuk e predikon dot të ardhmen por kartat jane gjithmonë të hapura.