Komisioni Evropian ka propozuar zgjatjen e statusit të mbrojtur për refugjatët ukrainas në Bashkimin Evropian deri në mars të vitit 2027, në sfondin e luftës së vazhdueshme mes Rusisë dhe Ukrainës. Kjo nismë pritet të shqyrtohet dhe miratohet nga vendet anëtare të BE-së gjatë një takimi që do të zhvillohet javën e ardhshme.

Statusi aktual i refugjatëve ukrainas rregullohet nga Direktiva e Mbrojtjes së Përkohshme e BE-së, e cila u mundëson atyre të shmangin procedurat e zakonshme të azilit dhe të kenë qasje të drejtpërdrejtë në tregun e punës dhe përfitimet sociale në vendet pritëse.

Sipas të dhënave të Komisionit Evropian, që nga fillimi i luftës në shkurt 2022, më shumë se 4.3 milionë qytetarë ukrainas kanë gjetur strehim në vendet e BE-së, me Gjermaninë që mban numrin më të lartë – mbi 1.2 milionë të strehuar.

“Shtetet anëtare duhet të përgatiten për ditën kur refugjatët do të jenë në gjendje të kthehen në shtëpi”, deklaroi Komisioni, duke shtuar se qeveritë duhet të ofrojnë gjithashtu mundësi të tjera për shtetasit ukrainas, si viza pune apo studimi.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, u shpreh se BE do të qëndrojë pranë Ukrainës “për aq kohë sa të duhet”. Ajo shtoi se “po hapet rruga për një kthim të sigurt në atdhe për ata që e dëshirojnë këtë”.

Në të njëjtën kohë, Komisioneri Evropian për Punët e Brendshme dhe Migracionin njoftoi krijimin e një të dërguari të posaçëm të BE-së për çështjen e refugjatëve ukrainas, i cili do të koordinojë politikat dhe do të ndihmojë vendet anëtare në menaxhimin e fluksit.

Ndërkaq, në një konferencë për shtyp, zëvendëskryeministri i Ukrainës u bëri thirrje bashkëkombësve të tij që të kthehen në vend sapo kushtet ta lejojnë. “Ukraina ka nevojë për ju, për ndërtimin e një ekonomie të re dhe të fortë”, tha ai.

Sipas Komisionit, nëse ndodh një armëpushim i qëndrueshëm, statusi i mbrojtjes së përkohshme mund të përfundojë edhe përpara marsit të vitit 2027.