Mungesa e institucioneve funksionale në Kosovë po rrezikon të ndalë rrjedhën e një prej mundësive më të mëdha financiare që vendi ka pasur në dekadën e fundit: rreth 900 milionë euro nga Plani i Rritjes së Bashkimit Evropian.

Sipas Komisionit Evropian, këto fonde janë të lidhura ngushtë me ratifikimin e Agjendës së Reformave, një dokument që duhet miratuar nga Kuvendi dhe të përkrahet nga një qeveri funksionale. Por pas zgjedhjeve të fundit, dështimi për të konstituar Kuvendin dhe për të formuar qeverinë ka bllokuar procesin — dhe fondet.

“Ekziston një rrezik real,” tha Njomza Arifi nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike (GLPS). “Qershori shënon fazën e dytë të planit, dhe nëse nuk veprojmë tani, fondet mund të ridrejtohen drejt shteteve të tjera të Ballkanit Perëndimor.”

Mbi 883 milionë euro janë të planifikuara për Kosovën në një periudhë trevjeçare, për të mbështetur zhvillimin ekonomik, reformat strukturore dhe projektet në infrastrukturën sociale. Këto fonde përbëjnë një mbështetje thelbësore për një shtet të ri dhe ende të brishtë ekonomikisht.

Nagip Skenderi, profesor i ekonomisë në Universitetin e Prishtinës, paralajmëron pasoja të rënda jo vetëm në aspektin e integrimit evropian, por edhe në zhvillimin e brendshëm të vendit. “Vendet përreth po ecin përpara me këto fonde, ndërsa Kosova po ngec për shkak të mungesës së institucioneve. Humbja e tyre do të ishte e pariparueshme,” tha ai.

Plani i Rritjes së BE-së, një iniciativë strategjike për të afruar Ballkanin Perëndimor me standardet evropiane, parashikon gjithashtu një pagesë paraprake prej 61 milionë euro për Kosovën, me kushtin e vetëm që Agjenda e Reformave të ratifikohet.

Por ndërsa vendi mbetet në ngërç institucional, kohët po bëhen gjithnjë e më të ngushta. Me afatet që afrojnë dhe konkurrencën e rritur nga fqinjët për të njëjtat fonde, dështimi për të vepruar tani mund ta vendosë Kosovën në periferi të agjendës evropiane.