U zhvillua në Romë nisma “Migrazioni al femminile: il caso albanese tra passato e futuro”, promovuar nga sindikata Fai-Cisl e nga Qendra Studimore “Confronti”. Përveç tryezës së rrumbullakët takimi u pasurua nga vënia në skenë e tregimit “Il mio zio italiano”.
Takimi u hap me përshëndetjet institucionale nga Onofrio Rota, Sekretar i përgjithshëm Fai-Cisl, Anila Bitri Lani, Ambasadore e Shqipërisë në Itali e Claudio Paravati, drejtor i “Confronti”.Të pranishme edhe gratë shqiptare që morën pjesë në këtë projekt, Caterina Zuccaro, studiuese e traditave popullore arbëreshe, përkthyese; Majlinda Bregasi, profesoreshë e gjuhës italiane, shkrimtare; Aferdite Shani – Icse, International Center for Southern Europe, Albana Temali – psikologe; Amarilda Dhrami – gazetare.
Afërdite Shani presidente e Icse, International Center for Southern Europe u ndal në tablonë e sipërmarrjes femërore shqiptare në Itali, e cila duket se mbart hijet e kulturës së origjinës, e cila e vë familjen në vend të parë, e cila kufizon ndjenjën e saj të lirisë, iniciativës dhe shkathtësisë.
“Tashmë, në vetvete, të dhënat na tregojnë një Itali me prani femërore italiane dhe shkathtësi në aktivitetet ekonomike rreth 18 pikë përqindje më pak se shkathtësia e meshkujve, pra 56% kundrejt 75%” tha ajo.
Pra, ndër mbi 6 milionë kompanitë në Itali në vitin 2020, 1 milionë e 300 mijë janë femra, pra 22% e totalit – dhe nga këto 145 mijë janë të huaja, pra 24%. Prandaj, aktivizmi sipërmarrës i grave të huaja ka një incidencë pak më të lartë në Itali se ajo e atyre vendase prej 2%.
Nga ana tjetër, mangësitë për sa i përket mundësive të barabarta janë evidente në rastin e grave shqiptare në aktivitetet ekonomike.
Fillimisht, duhet mbajtur mend se në Itali kemi një prani pothuajse të barabartë meshkujsh dhe femrash, me një shumicë të lehtë meshkujsh 51%, krahasuar me 49% shqiptarë. Në këtë skenar, në fillim të vitit 2020, bizneset e lindura në Shqipëri dhe rezidente në Itali arritën në rreth 34.000 njësi, nga të cilat vetëm 3.700 janë biznese të grave shqiptare në Itali, pra rreth 11%.
Në terma makro, duket se femrat shqiptare janë shumë më prapa në iniciativën sipërmarrëse se sa shoqëruesit e tyre të huaj, madje përgjysmuar në përqindje.
Kjo dukshëm ka interpretimin e vet, i cili ishte edhe fokusi i analizës së mëposhtme. Para së gjithash, faktorët janë kryesisht për shkak të kontekstit socio-kulturor familjar me të cilin paraqitet sipërmarrja femërore shqiptare.
Në fakt, sipërmarrja femërore shqiptare ka një bashkërendim sektorial që pason atë të burrave, dhe për rrjedhojë më e përqendruar në sektorin e ndërtimit. Kjo sugjeron që pozita e grave është kryesisht ajo e plotësimit në një farë mënyre të çarjeve të lëna nga burrat dhe zëvendësimi i tyre në udhëheqjen e korporatës, më shumë nga nevoja sesa nga vullneti autonom.
Në mitin e “Rozafës”, një grua e shkëlqyer që vihet në shërbim të gjithë familjes duke pranuar të muroset e gjallë për të lejuar ndërtimin e kalasë së Shkodrës, e cila përndryshe – me magji – ajo që u ndërtua gjatë shek. dita u shkatërrua natën. Prandaj, kultura e origjinës së gruas shqiptare ndikon në rrugën personale të kërkimit të pavarësisë ekonomike, pasi çdo keqfunksionim, çarje dhe infiltrim qëndron ende mbi supet e gruas, e cila e pranon pozicionin e saj pa shumë rezervë për qëllimin e një të mire më të madhe, ato të mirëqenies së të gjithë familjes.
Mes të ftuarve edhe Caterina Zuccaro e cila foli për shpërnguljet arbëreshe të shekujve më parë, për të vazhduar më pas me kontributet e çmuara në temën e gjuhës nga Majlinda Bregasi, nga Albana Temali me fjalën e saj për gjendjen e mërgimtarit. Për ta mbyllur fjalën e Amrilda Dhramit me shumë pyetje për të ardhmen, për shtetësinë, emigrantet dhe identitetin.
Falenderime të veçanta për redaktorët e librit Rando Devole dhe Claudio Paravati për intuitën e realizimit të këtij vëllimi të dytë të Grave të Shqipërisë në Itali, i cili nuk përfundon me botimin e librit, por bëhet një mundësi unike për t’u rrjetuar dhe për t’u takuar me gra.
Marre nga ICSE
