Nëntë vite më parë nevoja dhe rrethanat e sollën që në Tampa Bay të Floridas të lindte një ide në funksion të ruajtjes së traditës dhe kulturës tonë, duke qenë se numri i shqiptarëve sa vinte dhe rritej. Kështu, Eri Pasko dhe miqtë e saj krijuan një shoqatë jo vetëm me këtë qëllim por dhe për të qenë sa më të bashkuar si komunitet e të shuanin mallin për mëmëdheun përmes këngëve e valleve tradicionale, pse jo dhe mësimit shqip brezit të ri.
Në këtë intervistë për “Diaspora Shqiptare”, znj. Pasko tregon mbi rrugëtimin 9-vjeçar të këtij fondacioni dhe synimt në të ardhmen që gjuha shqipe dhe traditat tona të mbahen gjallë ndër breza.
Znj. Pasko, Albania Heritage Foundation feston këtë vit 9-vjetorin e krijimit të saj dhe ju jeni një nga ideatoret dhe themelueset e saj. Duke u kthyer nëntë vite pas në vitin 2012, si erdhi ideja e AHFT?
Ju falënderoj për urimin me rastin e 9-vjetorit të krijimit të Fondacionit tonë.
Kjo datë çdo vit më çon dhe më kujton dilemat e para të krijimit të këtij Fondacioni, për të cilën sot na vjen në ndihmë dhe dëshira juaj për të thënë pak fjalë në gazetën tuaj.
Po, është e vërtetë që unë jam inspiruese dhe ideatore ku së bashku me një grup miqsh bëmë realitet këto hamendësime dhe themeluam këtë fondacion që sot e thërrasim Albanian Heritage Foundation Tampa .AHFT.
Ideja erdhi sic dhe thashë para 9 vjetësh kur këtu në vendin që unë jetoj dhe sot Tampa Bay Aerea jetonin relativisht shumë më pak shqiptarë sa jetojnë sot por sidoqoftë nevoja për një jetë më të organizuar kulturore dhe artistike ndjehej, në mënyrë që ti largonte sado pak njerëzit nga monotonia e përditshme d.m.th. nga një jetë e vakët familjare.
Krijimi i këtij fondacioni menduam se do t’ua bënte të mundur këtë jetë më të mirë. Ky pra ishte dhe qëllimi ynë.
Prandaj vendosa të flas me dy miqtë e mi Znj. Imelda Pojani dhe Dr. Ardi Kraja.
Pas disa takimeve dhe mendimeve u dakordësuam që krijimi i këtij fondacioni do t’i mundësonte komunitetit tonë shqiptar që vërtetë të bënte një jetë kulturore artistike më të hapur. Këtë do t’ja mundësonim nëpërmjet një programi nga trashëgimia kulturore artistike tradicionale shqiptare.
Në këtë program parashikuam së pari mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët e lindur këtu në Amerikë dhe për këtë hapëm Shkollën e parë Shqipe. U prit shumë mirë nga komuniteti.
Nën drejtimin e znj. Meri Kodra e cila ka qenë mësuese në Shqipëri dhe të tjera zonja dhanë një kontribut në mbarëvajtjen e shkollës si Aurela Mustali, Fanika Janku, Ana Kullaj, Marieta Poshi, Ina Gerxhaliu, Teuta Kanini.
Së dyti krijuam grupin e valleve “Shqiponjat” nën drejtimin e koreografes Rovena Kafilja dhe Anisa Papadhima. Krijuam organizatën e gruas me kryetare Juola Kamenica, Lidhjen e Shkrimtareve dhe artistëve ku muaji Tetor ishte muaji i letërsisë, ku promovonim librat e tyre më poezi e tregime shkrimtarët që jetojnë këtu.
Cilat mund të përmendim si aktivitete të rëndësishme gjatë këtyre nëntë viteve të AHFT? Një bilanc i juaji i këtyre viteve në përpjekjet për të trashëguar brez pas brezi traditat dhe kulturën shqiptare?
Aktivitetet tona janë të panumërta po unë po përmend më kryesoret.
Festivali i valleve popullore shqiptare me producent të palodhurin Dr Ardi Kraja ku morën pjesë disa grupe artistike nga disa Shtete këtu në SHBA dhe Kanadaja e cila u përfaqësua nga e madhja Lili Cingu dhe koreografi Ramazan Këllezi.
Programi që sot quhet “Këngë Moj” që transmetohet nga tv shqiptare ne këtu disa vite më parë e organizonim çdo të shtune dhe i quanim “E shtuna Tiranase”, “E shtuna Vlonjate”, “E shtuna e veriut”, etj . Çdo datë 28 Nëntor ngrinim Flamurin Shqiptar në oborrin e Bashkise së qytetit. Festa e 28 Nëntorit është një nga më të mëdhatë dhe në bashkëpunim me organizata të tjera këtu. 8 Marsi një organizim i përvitshëm .Festa e Verës, Festa e fëmijëve 1 Qershori.
Synimet dhe objektivat për të ardhmen për Albania Heritage Foundation?
Synimet tona janë të mbajmë gjallë jetën kulturore artistike të komunitetit, të krijojmë mundësira për pjesëmarrje masive në aktivitete tona tradicionale.
Pandemia na ka prekur të gjithëve, doja të dija sa e vështirë ka qenë për ju organizimi i aktiviteteve të shoqatës gjatë kësaj kohe?
Sigurisht pandemia na ka prekur të gjithëve duke u stopuar aktivitetet. Por edhe pse në këtë situatë të vështirë për të gjithe Bordi yne i përkushtuar vendosi që festivali i valleve popullore të organizohej online. Ishte një gjë e re për herë të parë dhe doli me sukses.
Nuk mund të rri pa përmendur ish Presidentin e pare të Fondacionit Dr
Ardi Kraja i cili ka bërë një punë të shkëlqyer jo vetëm në ngritjen e autoritetit të Fondacionit por dhe në masivizimin e aktiviteteve kulturore dhe artistike në komunitete nëpërmjet shpalosjes së ideve të tij deri atje sa me aftësitë e tij dhe përkushtimin e tij ne arritëm të krijojmë Festivalin e parë të valleve popullore me pjesëmarrjen e shumë grupeve valltare nga e gjithe Amerika dhe Kanadaja. Ne themi sot pa mburrje se jemi i vetmi fondacion në SHBA që zhvillon aktivitete kulturore artistike për komunitetin shqiptare.
Flasim pak për Erin, historinë tuaj të emigrimit dhe vështirësitë e para në Shtetet e Bashkuara të Amerikës?
Le të themi që në fillim vështirësive të para të qënies si emigrant në çdo vend dhe në Amerike askush nuk i shpëton dot, si do që të paraqitet situata. Por unë do them se më duket se në Amerikë një emigrant përballet me më pak vështirësi se çdo vend tjetër të botes, për arsyen e thjeshtë se Amerika është kurdoherë një vend i hapur, i gatshëm, miqësor dhe shumë favorizues për emigrantët. Shtoj kësaj dhe ndihmën dashamirëse dhe shumë bujare që të japin dhe bashkëkombësit tuaj këtu kur t’i sapo ke mbërritur. Të gjitha këto e bëjnë jetën e emigrantit të ri më të lehtë, psikologjikisht, ekonomikisht po dhe sociale.
Këtë që them e kam eksperiencë shumë të mire personale timen dhe të familjes por realisht kështu ju ndodh afërsisht të gjithë shqiptarëve në Amerikë. Qenia emigrant në Amerikë ka shumë avantazhe dhe është e garantuar plotësisht nga ligjet, rregullat dhe jeta në këtë shtet të cilat mundësojnë dhe e bëjnë jetën e një familje emigrante në SHBA shumë të lehtë dhe shumë të sigurt aq sa për fare pak kohë ti mendon se ke vite e vite që jeton këtu dhe ndjehesh i barabartë me një amerikane autoktone.Këtu në Amerikë nuk ka dhe nuk ndihet kurrëfarë përbuzje, ndjenje inferioriteti, ndjenje raciste për çdo emigrant nga do që vjen. Kjo e bën emigrantin dhe familjen e tij të ndjehet shpesh herë edhe më mirë se në vendin nga ai vjen.
Bashkëshorti juaj Todi, është një shkrimtar i dashur të cilin mallin në emigrim e ka shprehur mjaft bukur përmes librave të tij me poezi dhe me tregime. A do na zbuloni nëse ka një projekt botimi së shpejti?
Po, Todi ka një prodhimtari letrare këtu në emigracion të mirë. Ai ka shkruar dhe botuar tre vëllime me poezi dhe një të katërt përmbledhje poetike,si dhe dy vëllime me tregime, të cilat të gjithë së bashku përfshijnë krijimin e nga jeta në Shqiperi po sidomos në emigracion këtu në Amerikë.
Poezitë dhe tregimet e tij kanë bërë jehonë të gjerë dhe të mirë këtu në Amerikë dhe Shqipëri për trajtimin e tyre të thellë të jetës shpirtërore në emigracion. Kur lexon poezitë dhe tregimet e tij për emigracionin shumë mirë atë mund ta quash dhe poeti i mërgimit, meqë askush tjetër mesa kam vënë re nuk ka shkruar kaq shume poezi e tregime për jetën në emigracion. Këtë e ka vënë re dhe kritiku me i madh i letërsisë dhe arteve shqiptare Profesor Doktor Adriatik Kallulli dhe me një ndjenjë pothuajse të pazakontë për këto raste ka shkruar në parathëniet e botimeve të Todit me superlative për përjetimet e sinqerta ku qëndron Prushi i Poezise si thotë ai . Dhe vërtetë në shumë poezi të Todit djeg dhe përvëlon prushi dhe zjarri i mallit e i dashurisë për Atdheun për tokeë tonë, për njerëzit, për nënën, për prindërit, për shokët, për miqtë matanë oqeanit dhe këtej oqeanit Todi vazhdon e punon pa u lodhur për shkrime e botime të reja falë vullnetit të tij. Tani punon për një vëllim të tretë me tregime. / Diaspora Shqiptare
Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.
