Itali/ Hersi Matmuja rrëfen detaje nga projekti “Ninull”

E enjte, 28 Mars, 2024
E enjte, 28 Mars, 2024

Itali/ Hersi Matmuja rrëfen detaje nga projekti “Ninull”

Këngëtarja shqiptare Hersi Matmuja, e cila jeton në Itali, në një intervistë për “OGAE Itali” tregon për albumin e saj të fundit “Ninull”, i cili përmban dhjetë këngë djepi. Ajo flet edhe për projektet në vazhdim. Artistja shqiptare ka mbaruar studimet e larta në Konservatorin “Santa Cecilia” të Romës në vitin 2014 dhe ka një karrierë të suksesshme artistike.

Hersi urime për CD-në tuaj, është me të vërtetë e ëmbël dhe arrin të përcjellë atë ndjenjë paqeje dhe relaksimi që nevojitet veçanërisht në një kohë si kjo. A mund të na tregoni se si lindi dyshja Hersi dhe Ilaria?

Dyshja jonë ka lindur në pranverën e vitit 2019, kur unë erdha të jetoj në Vicenza në një mënyrë më të qëndrueshme dhe u takova me Ilarian përmes Petra Magoni (me të cilën kam punuar në Don Giovanni sipas Orkestrës Piazza Vittorio). Në atë kohë Ilaria ishte në pritje të Demetrio, djalit të saj, i cili tani është 1 vjeç. Ilaria dhe unë e gjetëm njëri-tjetrin menjëherë, si nga ana karakteriale ashtu edhe nga ana muzikore, dhe ideja për të formuar një dyshe na erdhi natyrshëm. Ne e quajtëm “Hana” bazuar në titullin e një poezie që unë e kisha shkruar gjysmën në shqip dhe gjysmën në italisht. Hana, në dialektin gegë (dialekti që flitet në Shqipërinë e Veriut, nga unë vij), do të thotë hënë: për këtë arsye ne kemi vendosur të merremi me muzikë nga e gjithë bota e frymëzuar nga hëna, një koncept shumë tradicional dhe një fjalë që , në shumë gjuhë, është në gjininë femërore.

“Ninull” quhet CD juaj, si nisi ideja e këtij projekti?

Gjatë një prej provave, kur Ilaria ishte ende shtatzënë, shpesh e gjeta veten duke i përkëdhelur barkun dhe në një moment mendova të këndoja një ninullë për Demetrin e vogël të palindur. Kam kënduar një ninullë që e mbaja mend nga fëmijëria ime, atë që gjyshja ime gjithmonë më këndonte: vetë “Ninull” që më vonë i dha titullin CD-së. Ilaria ishte e kënaqur me këtë melodi të bukur dhe melankolike shqiptare, aq sa e përfshim në programin tonë të koncertit. Pastaj, gjatë pandemisë, na u kërkua të regjistronim një CD si pjesë e një projekti më të madh kushtuar grave shtatzëna, të prodhuar bashkë nga një shkollë e rëndësishme muzikore në Vicenza. Padyshim që morëm një shkas nga ninulla e gjyshes sime, dhe shkuam për të kërkuar ninulla të ndryshme nga e gjithë bota.

Duke dëgjuar CD-në ka shumë kujtime të fëmijërisë që jehojnë te secili prej nesh. Për shembull, “Ninull” kujton klasiken “Nina nana”?

Në fakt, ne këndojmë “Nani-oh, nani-oh”. Duhet theksuar se lirikat e këtyre ninullave nuk janë të shkruara, por të shpikura nga nënat për t’i bërë fëmijët të flenë, dhe më pas të kalojnë brez pas brezi. “Ninull” vjen nga Kukësi, qyteti im i lindjes. Gjyshja ime ia këndoi këtë ninullë mamit dhe pastaj mua, dhe ne ua këndojmë nipërve dhe mbesave tona dhe do t’ua këndojmë fëmijëve tanë kur të kemi. Tani, për shembull, është ninulla e Demetrios!

Në fakt, traditat e pashkruara kanë një rëndësi themelore në muzikë.

Absolutisht që po, dhe gjithashtu duhet thënë që është e rëndësishme t’i këndosh foshnjës që kur është në bark. Zëri është një mjet themelor i lidhjes me nënën, dhe muzika ka një efekt relaksues. Gjëja e habitshme është që Demetrio, kur lindi njohu nga zëri im ninullën që i këndova kur ai ishte ende në bark. Kjo gjë ishte një gëzim i madh për mua.

Le të flasim për këngët e tjera në CD: ka ninulla nga shumë vende, dhe secila prej tyre ka një histori që ia vlen të tregohet.

Është e vërtetë, dhe do të kishte pasur shumë më tepër, por fatkeqësisht na u desh të bënim një zgjedhje. Së pari u përqendruam në këngët që janë pjesë e historisë sonë personale. “Ninìa”, për shembull, është nga Salento dhe zëri që dëgjon duke kënduar një kapelë në fillim është ai i vjehrrës sime: ishte ajo që ma dërgoi ta dëgjoja dhe ne kishim idenë të fillonim këngën me zërin e saj. Nga ana tjetër, “Dormi pupo dorce”, i përket repertorit të Gabriella Ferrit dhe është tipik romak. Ne duhet të dëgjojmë fjalët, të cilat flasin shumë për karakterin e njerëzve, si i jetojnë netët e tyre, përpjekjen për ta bërë fëmijën të flejë në gjumë. “Fle, foshnje duke fjetur, qenush …”

“Ami tomake”, që hap CD-në, është gjithashtu shumë e bukur.

Është një ninullë Bengali, e cila thjesht thotë fjalë si “Të dua shumë, fëmija im”, e thjeshtë dhe shumë e ëmbël. Pastaj kemi një ninullë turke, “Dandini dandini dastana”, e cila është shumë e famshme, shumë karakteristike dhe ekzotike. Nga atje kalojmë në Irlandë me “Toora loora looral”, e cila shoqërohej nga një pjesë instrumentale për fagun dhe arklut.

Me të vërtetë përfshin çdo cep të botës: një punë e jashtëzakonshme kërkimore.

Jo vetëm kaq: edhe vokali dhe aranzhimet, të cilat ne i kemi ndryshuar plotësisht. Kishim me vete muzikantë të nivelit të lartë dhe synonim maksimumin, edhe nëse do të ishin “vetëm” ninullat: cilësia duhet të shijohet që në vitet e hershme të jetës.

Gjurma e fundit e CD-së, megjithatë, ka diçka të veçantë.

Po, në thelb është një ninullë që mund të thuhet se është e përbërë nga ne. Në Shqipëri, të gjithë fëmijët e dinë një këngë të quajtur “Delja rude”. Është historia e një fëmije që i lutet kësaj deleje t’i japë një qengj në mënyrë që ai të luaj me të. Kjo është gjithashtu një melodi që ka karakterizuar rritjen time dhe unë rrëfej se është kënga e parë që kam regjistruar ndonjëherë në studio: isha tetë! Ne morëm melodinë dhe Ilaria, gjatë netëve pa gjumë me Demetrion, shkroi një tekst mbi të. Ne më pas e adaptuam atë në një formë dhe lindi “Passacaglia” në vend të “Delja rude”.

Ju keni bërë një punë të vlefshme, është e rëndësishme të rikuperoni një trashëgimi si kjo.

Sigurisht, dhe është turp që kjo lloj muzike shpesh prishet. Ndërkohë, ninullat janë gjithashtu të rëndësishme në jetën e përditshme, sepse ato janë mënyra më e mirë për të qetësuar një fëmijë kur ka hidhërim ose nuk dëshiron të flejë. Aq më tepër kur ato këndohen në një gjuhë tjetër nga ajo e nënës: kjo rrit vëmendjen e fëmijës dhe i siguron atij një stimul të rëndësishëm. Është mirë të mësohesh të dëgjosh të gjitha llojet e muzikës, pa dallim: për sa kohë që është muzikë e bukur dhe relaksuese.

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. 

Këngëtarja shqiptare Hersi Matmuja, e cila jeton në Itali, në një intervistë për “OGAE Itali” tregon për albumin e saj të fundit “Ninull”, i cili përmban dhjetë këngë djepi. Ajo flet edhe për projektet në vazhdim. Artistja shqiptare ka mbaruar studimet e larta në Konservatorin “Santa Cecilia” të Romës në vitin 2014 dhe ka një karrierë të suksesshme artistike.

Hersi urime për CD-në tuaj, është me të vërtetë e ëmbël dhe arrin të përcjellë atë ndjenjë paqeje dhe relaksimi që nevojitet veçanërisht në një kohë si kjo. A mund të na tregoni se si lindi dyshja Hersi dhe Ilaria?

Dyshja jonë ka lindur në pranverën e vitit 2019, kur unë erdha të jetoj në Vicenza në një mënyrë më të qëndrueshme dhe u takova me Ilarian përmes Petra Magoni (me të cilën kam punuar në Don Giovanni sipas Orkestrës Piazza Vittorio). Në atë kohë Ilaria ishte në pritje të Demetrio, djalit të saj, i cili tani është 1 vjeç. Ilaria dhe unë e gjetëm njëri-tjetrin menjëherë, si nga ana karakteriale ashtu edhe nga ana muzikore, dhe ideja për të formuar një dyshe na erdhi natyrshëm. Ne e quajtëm “Hana” bazuar në titullin e një poezie që unë e kisha shkruar gjysmën në shqip dhe gjysmën në italisht. Hana, në dialektin gegë (dialekti që flitet në Shqipërinë e Veriut, nga unë vij), do të thotë hënë: për këtë arsye ne kemi vendosur të merremi me muzikë nga e gjithë bota e frymëzuar nga hëna, një koncept shumë tradicional dhe një fjalë që , në shumë gjuhë, është në gjininë femërore.

“Ninull” quhet CD juaj, si nisi ideja e këtij projekti?

Gjatë një prej provave, kur Ilaria ishte ende shtatzënë, shpesh e gjeta veten duke i përkëdhelur barkun dhe në një moment mendova të këndoja një ninullë për Demetrin e vogël të palindur. Kam kënduar një ninullë që e mbaja mend nga fëmijëria ime, atë që gjyshja ime gjithmonë më këndonte: vetë “Ninull” që më vonë i dha titullin CD-së. Ilaria ishte e kënaqur me këtë melodi të bukur dhe melankolike shqiptare, aq sa e përfshim në programin tonë të koncertit. Pastaj, gjatë pandemisë, na u kërkua të regjistronim një CD si pjesë e një projekti më të madh kushtuar grave shtatzëna, të prodhuar bashkë nga një shkollë e rëndësishme muzikore në Vicenza. Padyshim që morëm një shkas nga ninulla e gjyshes sime, dhe shkuam për të kërkuar ninulla të ndryshme nga e gjithë bota.

Duke dëgjuar CD-në ka shumë kujtime të fëmijërisë që jehojnë te secili prej nesh. Për shembull, “Ninull” kujton klasiken “Nina nana”?

Në fakt, ne këndojmë “Nani-oh, nani-oh”. Duhet theksuar se lirikat e këtyre ninullave nuk janë të shkruara, por të shpikura nga nënat për t’i bërë fëmijët të flenë, dhe më pas të kalojnë brez pas brezi. “Ninull” vjen nga Kukësi, qyteti im i lindjes. Gjyshja ime ia këndoi këtë ninullë mamit dhe pastaj mua, dhe ne ua këndojmë nipërve dhe mbesave tona dhe do t’ua këndojmë fëmijëve tanë kur të kemi. Tani, për shembull, është ninulla e Demetrios!

Në fakt, traditat e pashkruara kanë një rëndësi themelore në muzikë.

Absolutisht që po, dhe gjithashtu duhet thënë që është e rëndësishme t’i këndosh foshnjës që kur është në bark. Zëri është një mjet themelor i lidhjes me nënën, dhe muzika ka një efekt relaksues. Gjëja e habitshme është që Demetrio, kur lindi njohu nga zëri im ninullën që i këndova kur ai ishte ende në bark. Kjo gjë ishte një gëzim i madh për mua.

Le të flasim për këngët e tjera në CD: ka ninulla nga shumë vende, dhe secila prej tyre ka një histori që ia vlen të tregohet.

Është e vërtetë, dhe do të kishte pasur shumë më tepër, por fatkeqësisht na u desh të bënim një zgjedhje. Së pari u përqendruam në këngët që janë pjesë e historisë sonë personale. “Ninìa”, për shembull, është nga Salento dhe zëri që dëgjon duke kënduar një kapelë në fillim është ai i vjehrrës sime: ishte ajo që ma dërgoi ta dëgjoja dhe ne kishim idenë të fillonim këngën me zërin e saj. Nga ana tjetër, “Dormi pupo dorce”, i përket repertorit të Gabriella Ferrit dhe është tipik romak. Ne duhet të dëgjojmë fjalët, të cilat flasin shumë për karakterin e njerëzve, si i jetojnë netët e tyre, përpjekjen për ta bërë fëmijën të flejë në gjumë. “Fle, foshnje duke fjetur, qenush …”

“Ami tomake”, që hap CD-në, është gjithashtu shumë e bukur.

Është një ninullë Bengali, e cila thjesht thotë fjalë si “Të dua shumë, fëmija im”, e thjeshtë dhe shumë e ëmbël. Pastaj kemi një ninullë turke, “Dandini dandini dastana”, e cila është shumë e famshme, shumë karakteristike dhe ekzotike. Nga atje kalojmë në Irlandë me “Toora loora looral”, e cila shoqërohej nga një pjesë instrumentale për fagun dhe arklut.

Me të vërtetë përfshin çdo cep të botës: një punë e jashtëzakonshme kërkimore.

Jo vetëm kaq: edhe vokali dhe aranzhimet, të cilat ne i kemi ndryshuar plotësisht. Kishim me vete muzikantë të nivelit të lartë dhe synonim maksimumin, edhe nëse do të ishin “vetëm” ninullat: cilësia duhet të shijohet që në vitet e hershme të jetës.

Gjurma e fundit e CD-së, megjithatë, ka diçka të veçantë.

Po, në thelb është një ninullë që mund të thuhet se është e përbërë nga ne. Në Shqipëri, të gjithë fëmijët e dinë një këngë të quajtur “Delja rude”. Është historia e një fëmije që i lutet kësaj deleje t’i japë një qengj në mënyrë që ai të luaj me të. Kjo është gjithashtu një melodi që ka karakterizuar rritjen time dhe unë rrëfej se është kënga e parë që kam regjistruar ndonjëherë në studio: isha tetë! Ne morëm melodinë dhe Ilaria, gjatë netëve pa gjumë me Demetrion, shkroi një tekst mbi të. Ne më pas e adaptuam atë në një formë dhe lindi “Passacaglia” në vend të “Delja rude”.

Ju keni bërë një punë të vlefshme, është e rëndësishme të rikuperoni një trashëgimi si kjo.

Sigurisht, dhe është turp që kjo lloj muzike shpesh prishet. Ndërkohë, ninullat janë gjithashtu të rëndësishme në jetën e përditshme, sepse ato janë mënyra më e mirë për të qetësuar një fëmijë kur ka hidhërim ose nuk dëshiron të flejë. Aq më tepër kur ato këndohen në një gjuhë tjetër nga ajo e nënës: kjo rrit vëmendjen e fëmijës dhe i siguron atij një stimul të rëndësishëm. Është mirë të mësohesh të dëgjosh të gjitha llojet e muzikës, pa dallim: për sa kohë që është muzikë e bukur dhe relaksuese.

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. 

Këngëtarja shqiptare Hersi Matmuja, e cila jeton në Itali, në një intervistë për “OGAE Itali” tregon për albumin e saj të fundit “Ninull”, i cili përmban dhjetë këngë djepi. Ajo flet edhe për projektet në vazhdim. Artistja shqiptare ka mbaruar studimet e larta në Konservatorin “Santa Cecilia” të Romës në vitin 2014 dhe ka një karrierë të suksesshme artistike.

Hersi urime për CD-në tuaj, është me të vërtetë e ëmbël dhe arrin të përcjellë atë ndjenjë paqeje dhe relaksimi që nevojitet veçanërisht në një kohë si kjo. A mund të na tregoni se si lindi dyshja Hersi dhe Ilaria?

Dyshja jonë ka lindur në pranverën e vitit 2019, kur unë erdha të jetoj në Vicenza në një mënyrë më të qëndrueshme dhe u takova me Ilarian përmes Petra Magoni (me të cilën kam punuar në Don Giovanni sipas Orkestrës Piazza Vittorio). Në atë kohë Ilaria ishte në pritje të Demetrio, djalit të saj, i cili tani është 1 vjeç. Ilaria dhe unë e gjetëm njëri-tjetrin menjëherë, si nga ana karakteriale ashtu edhe nga ana muzikore, dhe ideja për të formuar një dyshe na erdhi natyrshëm. Ne e quajtëm “Hana” bazuar në titullin e një poezie që unë e kisha shkruar gjysmën në shqip dhe gjysmën në italisht. Hana, në dialektin gegë (dialekti që flitet në Shqipërinë e Veriut, nga unë vij), do të thotë hënë: për këtë arsye ne kemi vendosur të merremi me muzikë nga e gjithë bota e frymëzuar nga hëna, një koncept shumë tradicional dhe një fjalë që , në shumë gjuhë, është në gjininë femërore.

“Ninull” quhet CD juaj, si nisi ideja e këtij projekti?

Gjatë një prej provave, kur Ilaria ishte ende shtatzënë, shpesh e gjeta veten duke i përkëdhelur barkun dhe në një moment mendova të këndoja një ninullë për Demetrin e vogël të palindur. Kam kënduar një ninullë që e mbaja mend nga fëmijëria ime, atë që gjyshja ime gjithmonë më këndonte: vetë “Ninull” që më vonë i dha titullin CD-së. Ilaria ishte e kënaqur me këtë melodi të bukur dhe melankolike shqiptare, aq sa e përfshim në programin tonë të koncertit. Pastaj, gjatë pandemisë, na u kërkua të regjistronim një CD si pjesë e një projekti më të madh kushtuar grave shtatzëna, të prodhuar bashkë nga një shkollë e rëndësishme muzikore në Vicenza. Padyshim që morëm një shkas nga ninulla e gjyshes sime, dhe shkuam për të kërkuar ninulla të ndryshme nga e gjithë bota.

Duke dëgjuar CD-në ka shumë kujtime të fëmijërisë që jehojnë te secili prej nesh. Për shembull, “Ninull” kujton klasiken “Nina nana”?

Në fakt, ne këndojmë “Nani-oh, nani-oh”. Duhet theksuar se lirikat e këtyre ninullave nuk janë të shkruara, por të shpikura nga nënat për t’i bërë fëmijët të flenë, dhe më pas të kalojnë brez pas brezi. “Ninull” vjen nga Kukësi, qyteti im i lindjes. Gjyshja ime ia këndoi këtë ninullë mamit dhe pastaj mua, dhe ne ua këndojmë nipërve dhe mbesave tona dhe do t’ua këndojmë fëmijëve tanë kur të kemi. Tani, për shembull, është ninulla e Demetrios!

Në fakt, traditat e pashkruara kanë një rëndësi themelore në muzikë.

Absolutisht që po, dhe gjithashtu duhet thënë që është e rëndësishme t’i këndosh foshnjës që kur është në bark. Zëri është një mjet themelor i lidhjes me nënën, dhe muzika ka një efekt relaksues. Gjëja e habitshme është që Demetrio, kur lindi njohu nga zëri im ninullën që i këndova kur ai ishte ende në bark. Kjo gjë ishte një gëzim i madh për mua.

Le të flasim për këngët e tjera në CD: ka ninulla nga shumë vende, dhe secila prej tyre ka një histori që ia vlen të tregohet.

Është e vërtetë, dhe do të kishte pasur shumë më tepër, por fatkeqësisht na u desh të bënim një zgjedhje. Së pari u përqendruam në këngët që janë pjesë e historisë sonë personale. “Ninìa”, për shembull, është nga Salento dhe zëri që dëgjon duke kënduar një kapelë në fillim është ai i vjehrrës sime: ishte ajo që ma dërgoi ta dëgjoja dhe ne kishim idenë të fillonim këngën me zërin e saj. Nga ana tjetër, “Dormi pupo dorce”, i përket repertorit të Gabriella Ferrit dhe është tipik romak. Ne duhet të dëgjojmë fjalët, të cilat flasin shumë për karakterin e njerëzve, si i jetojnë netët e tyre, përpjekjen për ta bërë fëmijën të flejë në gjumë. “Fle, foshnje duke fjetur, qenush …”

“Ami tomake”, që hap CD-në, është gjithashtu shumë e bukur.

Është një ninullë Bengali, e cila thjesht thotë fjalë si “Të dua shumë, fëmija im”, e thjeshtë dhe shumë e ëmbël. Pastaj kemi një ninullë turke, “Dandini dandini dastana”, e cila është shumë e famshme, shumë karakteristike dhe ekzotike. Nga atje kalojmë në Irlandë me “Toora loora looral”, e cila shoqërohej nga një pjesë instrumentale për fagun dhe arklut.

Me të vërtetë përfshin çdo cep të botës: një punë e jashtëzakonshme kërkimore.

Jo vetëm kaq: edhe vokali dhe aranzhimet, të cilat ne i kemi ndryshuar plotësisht. Kishim me vete muzikantë të nivelit të lartë dhe synonim maksimumin, edhe nëse do të ishin “vetëm” ninullat: cilësia duhet të shijohet që në vitet e hershme të jetës.

Gjurma e fundit e CD-së, megjithatë, ka diçka të veçantë.

Po, në thelb është një ninullë që mund të thuhet se është e përbërë nga ne. Në Shqipëri, të gjithë fëmijët e dinë një këngë të quajtur “Delja rude”. Është historia e një fëmije që i lutet kësaj deleje t’i japë një qengj në mënyrë që ai të luaj me të. Kjo është gjithashtu një melodi që ka karakterizuar rritjen time dhe unë rrëfej se është kënga e parë që kam regjistruar ndonjëherë në studio: isha tetë! Ne morëm melodinë dhe Ilaria, gjatë netëve pa gjumë me Demetrion, shkroi një tekst mbi të. Ne më pas e adaptuam atë në një formë dhe lindi “Passacaglia” në vend të “Delja rude”.

Ju keni bërë një punë të vlefshme, është e rëndësishme të rikuperoni një trashëgimi si kjo.

Sigurisht, dhe është turp që kjo lloj muzike shpesh prishet. Ndërkohë, ninullat janë gjithashtu të rëndësishme në jetën e përditshme, sepse ato janë mënyra më e mirë për të qetësuar një fëmijë kur ka hidhërim ose nuk dëshiron të flejë. Aq më tepër kur ato këndohen në një gjuhë tjetër nga ajo e nënës: kjo rrit vëmendjen e fëmijës dhe i siguron atij një stimul të rëndësishëm. Është mirë të mësohesh të dëgjosh të gjitha llojet e muzikës, pa dallim: për sa kohë që është muzikë e bukur dhe relaksuese.

Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.