Në ditën Ndërkombëtare të Kujtesës shtëpia botuese Çabej ka sjellë një dëshmi të rrallë të një hebreu që jetoi dhe e njohu mirë Shqipërinë. Josef Jakoel e shkroi librin e tij “Izraelitet në Shqipëri”, 30 vite më parë, por sot ai sheh dritën e botimit falë dy vajzave të tij të cilat realizuan amanetin dhe përcollën mesazhin “Se bota duhet ta dijë”.
Ky libër është një dëshmi unike e një hebreu të Shqipërisë, e njëherësh është një histori objektive, i cili jo vetëm paraqet interes për studiuesit, por është interesant e plot kureshti dhe për gjithë lexuesit e tjerë, brenda e jashtë kufijve të atdheut, nga Vlora në Shkodër e nga Gjirokastra në Prishtinë, nga Izraeli në Amerikë, të cilët do të zbulojnë ngjarje e njerëz që lidhen me qindra fije me miq a të njohur të familjes a të vetët, në kohë të shkuara a të tashme. Ky libër shoqërohet me dhjetëra foto të cilat i bëjnë edhe më të afërta e të prekshme ngjarjet, dhimbjet, sakrificat dhe sidomos dashurinë. Vajza e Josef Jakkoel, Felicita Jakoel (Ambasadore Kombi) rrëfen për Diaspora Shqiptare” më shumë për librin.
Znj. Jakoel sot, është botuar libri i babait tuaj, Josef Jakoel “Izraelitët në Shqipëri”, në kuadër dhe të 27 janarit, Ditës Ndërkombëtare të Përkujtimit të Holokaustit. Çfarë nxjerr në dritë ky libër lidhur me jetën e izraelitëve në Shqipëri?
Libri i Josef Jakoelit, i shkruar në vitin 1990 është i pari libër i shkruar për historinë e hebrenjve të Shqipërisë. Ai e ka titulluar “Izraelitet në Shqipëri” sepse në atë kohë nuk kishte një term të përcaktuar për këtë grup etnik të veçante. Edhe pse prezenca hebraike në Shqipëri është vërtetuar historikisht dhe arkeologjikisht që prej gati 2 mijë vjetësh. Libri paraqet interes të veçantë jo vetëm nga ana historike por edhe sepse ngjarjet që përshkruhen janë të jetuara nga vet autori apo anëtarët e bashkësisë hebraike të cilët ai i njihte personalisht.
Ky libër do të zbulojë ngjarje e njerëz që siç jeni shprehur ju do të lidhen me qindra fije me miq e të njohur të familjes në kohë të shkuar a të tashme. Ju si “lexuesja” e parë e atij librit, çfarë do të veçonit, një mbresë që e babait tuaj që ju ka ngelur në mendje e që pasqyrohet në fletët e këtij libri?
Një interes të veçantë paraqet kapitulli ku përshkruhet jeta e komunitetit dhe e familjeve, ritet, zakonet, feja, festat, gjithë cikli i jetës hebraike që e bëri këtë popull të aftë të ruaj identitetin e tij edhe pse ishte i shpërndarë në të katër anët e botës.
Një rëndësi të madhe ka pasur për të kthimi i ” borxhit” të mirënjohjes popullit shqiptar që në kohën më të errët që po kalonte Europa, kur vlerat morale dhe njerëzore po shkeleshin me egërsi, kur një pjese e madhe e këtyre shoqërive shikonin me indiferentizëm se ç’po ndodhte, Shqipëria e vogël dhe e “prapambetur u kthye në një rrëze drite duke i dhënë një mësim të madh guximi moral shoqërive më të përparuar të kohës.
Mendoj se ky libër do të shërbejë si bazë dhe dëshmi e gjallë për përmbajtjen e muzeut hebraik që do të ngrihet në Vlore. Proçesi i pregatitjes se grupit të punës dhe te gjitha anët e tjera burokratike janë në përfundim e sipër dhe mendohet se në shkurt të këtij viti do të filloje puna praktike për krijimin e përmbajtjes se muzeut.
Znj. Jakoel ju jeni tashmë një pikë kryesore referimi të ndriçimit të rolit të shqiptarëve në shpëtimin e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe prej 28 vjetësh, jepni kontributin tuaj të çmuar në forcimin e marrëdhënieve të Izraelit me Shqipërinë, qoftë në nivel politik, ashtu edhe në promovimin e turizmit shqiptar për ata izraelitë. Në këto kohë të vështira për të gjithë ne, çfarë mund të themi për marrëdhëniet izraelito-shqiptare. Kujtoj këtu dhe ndihmën mjaft të çmuar të ekipeve izraelite të ekspertëve për vlerësimin e dëmeve nga tërmeti i 26 nëntorit 2020.
Izraeli dhe Shqipëria sot kanë marrëdhënie të shkëlqyera diplomatike dhe bashkëpunim në shumë fusha si të teknologjisë e biznesit ashtu edhe të bujqësisë e turizmit. Shqipëria kohët e fundit është kthyer në një destinacion turistik shumë popullor për izraelitet të cilët mrekullohen nga bukuria e vendit dhe ngrohtësia e banorëve.
Projekti më i madh i juaji, një ëndërr për të gjithë hebrenjtë që kanë jetuar dhe atyre që banojnë aktualisht në Shqipëri – është ngritja e Muzeut Hebraik në Shqipëri në “Rrugën e Hebrenjve” në qytetin e Vlorës. Dimë që projekti është në letër, por kur mendoni se mund të jetë gati dhe çfarë do të përmbajë ai?
Jam e sigurt se libri “Izraelitët në Shqipëri” do të kontribuojë për forcimin e urës së lashtë midis shqiptarëve dhe hebrenjve, si edhe do të konsolidojë dashurinë dhe respektin reciprok.
Në një notë më personale për mua dhe motrën time botimi i këtij libri është realizimi i një endrre. Mesazhi i tim e ti “Se bota duhet ta dijë” u përcoll dhe amaneti i tij u realizua!
Për t’u bërë pjesë e grupit të “Gazeta Diaspora Shqiptare” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë.
