Vala e përhapjes së përpjekjeve për të mësuar gjuhën shqipe në çdo cep të globit ku jetojnë shqiptarë është një hallkë e bukur patriotike e cila e ka të domosdoshme edhe bashkëveprimin e aktorëve që e mundësojnë atë. Cilëtdo qofshin ata; shkolla, shoqata, institucione apo individë , përpjekja e përbashkët për ruajtjen dhe trashëgimin e gjuhës shqipe brezave të ardhshëm, duhet të shoqërohet me bashkërendim forcash, dijesh, programesh që i shërbejnë historive tona të përbashkëta nën një flamur, gjuhë dhe atdhe.

Intensifikimi i përpjekjeve për të mësuar gjuhën shqipe çon në;

1. Përhapjen e gjuhës shqipe.
2. Kushtëzon një standard të përbashkët ( çfarë duhet të dinë grup mosha të përafërta që shkruajnë dhe flasin shqip në Diasporë).
3. Ndërlidh shqiptarët që jetojnë përtej trojeve shqiptare me ata qe jetojnë në territore shqiptare.
4. Stimulohen dhe nxiten iniciativa, ide , projekte në funksion të një vizioni të përbashkët.

Në vetëm dy seminaret e kaluara të cilat përfshijne katër vjet aktivitet të “Children of the eagle” dhe AADLC janë bashkuar , janë prezantuar dhe janë shkëmbyer me dhjetra platforma e strategji të të mësuarit të gjuhës shqipe nga shkolla, shoqëri , institucione dhe individë si; Shkolla kuq e zi Queens. Shkolla e Qendrës kulturore Shqiptaro-amerikane Rivendale NJ, Shkolla e qendrës Kulturore shqiptaro -amerikane Cliffton NJ, Shoqata atdhetare Dibra , këtë vit do bashkohemi akoma mē shumë ,çka dëshmon se dëshira për mbajtjen e gjuhës shqipe gjallë na bën bashkë.

Kjo lloj ecurie, dinamike dhe plot larmi të shtyn të mendosh se rrjetëzimi tashmë ka nisur dhe na mbetet ta zgjerojmë edhe më tej ate nëse dëshira dhe vullneti nuk mungon.

Rrjetëzimi i shkollave nënkupton:

*ndërlidhje e bashkëpunim midis mësuesve,

* prindërve dhe

*fëmijëve me njëri -tjetrin.

Bota e avancuar e teknologjisë e favorizon këtë dhe pse pandemia ndërtoi mure të paimagjinuara më parë , teknologjia avancoi kaq shumë saqe është imediat selektimi i kanaleve të komunikimit virtual , ku fëmijët që rriten në USA , Evropë apo Azi kanë mundësi të zgjedhin gjuhën shqipe si mjet komunikimi, mënyrë kjo që do te sillte ndikime të shumfishta në jetët e tyre.

Rrjetëzimi është një mundësi e përforcimit të njohurive mbi gjuhën, kulturën dhe historinë shqiptare.

Ne si popull pavarësisht territoreve ku jetojmë kemi data historike të përbashkëta, festime të ngjashme, tradita, virtyte dhe mjaft cilësi etnografike që i përforcojnë lidhjet tona kudo jemi, e nëse punohet paralelisht bashkë përfitimi është po aq i përbashkët. Rriten njohjet reciprokisht, përforcohen marrëdhëniet midis dy apo me shume shkollave e një numri pa limit përfshi këtu nxënës, mësues, etj dhe sillen mjaft risi e fenomene të cilat mbase kanë qenë të panjohura më parë, lindin ftesa e bashkëpunime, binjakëzime, projekte të përbashkëta, botime, publikime, konkurse, etj etj.

Me një kërkim të thjeshtë nëpër rrjetet sociale të komunikimit do të shohësh se ekzistojnë dhjetra shkolla, webe me profil patriotik, foto, njoftime, por pyetja që lind është se sa prej tyre kanë një substancë reale dhe serioze nga ku prevalon të nxënit dhe nëse kjo substancë e vërtetë ekziston pse të mos ketë bashkëveprim real qe ka produkt praktikimin dhe përdorimin masiv të gjuhës shqipe në Diasporë nga shqiptarë dhe jo vetëm.

Prandaj vlera e këtij seminari është më shumë se një, dy apo tri, pasi bashkëveprimi mes aktorëve qe ka sjellur në Diasporën shqiptare ky event ka qenë nxitja e përpjekjeve për të mesuar gjuhën tonë, kulturën tonë, historinë tonë , në shkolla, institucione, organizata dhe individë që e mundësojnë këtë duke bashkëvepruar e ndarë përvoja dhe risi të cilat janë të pafundme sot në epokën e teknologjisë dhe informacionit.

Bashkëveprimi dhe koordinimi shumëpalësh nuk do të thotë; dublim, imitim, apo mohim i punës së tjetrit , unë e shoh atë si nxitje dhe përpjekje për të qenë kreativ dhe konkurrues, pa i cënuar individualizmin askujt por duke perforcuar solidaritetin në funksion të misionit të përbashkët; ruajtjes së gjuhës shqipe dhe përdorimit të saj në Diasporë.

Si realizohet një bashkëpunim;

1. Veprimtari paralele me tema të përbashketa por konkretizime të ndryshme,

2.Kalendari i festave shqiptare dhe zberthimi konkret ne pikture, letersi, guida gjeografike e   turistike.

3.Konkurse

4.Këndi i vendlindjes time

Pra mundësi të njejta por të perceptuara në mënyra të ndryshme mund të shërbejnë si nisma të përbashkëta ku nxiten bashkëpunimet, njohjet si dhe risi e vlera.

Një seminar i tillë është një lloj rrjetëzimi midis mësuesve të Children of the Eagle dhe jo vetëm. Midis nxënësve të Children of the Eagle dhe jo vetëm.

Paraqitja e prurjeve të ndryshme metodologjike për të tretin vit me radhë është dëshmi e një fakti shumë të rëndësishëm se për sa kohë ka vullnet për dije po aq ka dhe hapësira për bashkëpunim, binjakëzim dhe planifikime të përbashkëta.

* Rrjetëzimi i shkollave dhe organizmave që kultivojnë gjuhën dhe kulturën shqiptare në Diasporë nuk duhet parë si unifikim por si zgjerim , ne duam të jemi të ndryshëm në përpjekjet tona pra ti zgjerojmë ato  me qëllim pasurimin e veprimtarive për ruajtjen dhe përdorimin e gjuhës shqipe edhe pse jashtë atdheut.

* Rrjetëzimi është një marrdhënie reciprociteti,që  nënkupton multialternativa çka e pasurojnë të nxënit.

* Rrjetëzimi është një mënyrë efikase e shkëmbimit të metodave, teksteve, praktikave dhe e nxit shumfishimin e tyre. Psh ; vizitat në vendlindje mund të shoqërohen me projekte , sy laps mendje dhe realizimi i veprimtarive që dikur quheshin “orë të hapura” tani e ka të mundur të realizohet, leximet maratonë, festime të përbashkëta, vizatime tematike, etj mund të jenë planveprim në funksion të ketij aspekti.

* Rrjetëzimi është i domosdoshëm, i mundshëm, produktiv dhe efektiv.

Shfrytëzimi i rrjeteve të komunikimit e lehtëson dhe favorizon atë madje i jep një dimension te ri dhe e bën të dobishëm përdorimin e rrjeteve sociale.

*Rrjetëzim do të thotë të punosh së bashku , e për të ilustruar këtë unë dua të falenderoj të gjithë kontributoret dhe referuesit e seminareve të kaluara nga të cilet dua të veçoj disa prej tyre në shenjë mirënjohje dhe vlerësimi. Së pari  dua të falenderoj federatën Panshqiptare Vatra, organizatën më të vjetër shqiptare në Diasporë e cila referoi në seminarin e parë përmes editorit të gazetes Dielli zotit Dalip Greca  temën me titull; ”Shkollat shqipe dhe kontributi i Vatrës për ta ruajtur identitetin kombëtar në SHBA”, gjithashtu dua të sjell në kujtesë  referimin  e ish- pedagoges sime dhe të shumë ish-studenteve të Fakultetit të gjuhës shqipe dhe letërsise ne Universitetin e Tiranës, profesoreshë  Mjaftime Bratin, për rolin dhe kontributin e saj shkencor në lëvrimin  e gjuhës shqipe.

Një rol lideri në këtë proces pune të përbashkët ka luajtur Konsullata e Kosovës, veçanërisht Ambasadorja Teuta Sahatqiu , e cila ka mbështetur dhe përkrahur të gjitha shkollat shqipe në Nju Jork dhe ka qenë frymëzuese për koleget e saj diplomatë kudo në botë.

*Rrjetëzimi i shkollave shqipe do të jetë përcaktues i një stadi të ri zhvillimi gjuhsor, kulturor dhe historik që do prezumojë energji të reja, lidhje e partneritet mes shqiptarëve kudondodhen.

Ne do ta shohim atë si një mënyrë kolektive për të nxjerrë në pah individualen.

Mbijetesa e nje kombi është e lidhur ngushtë me gjuhën, historinë që janë ashti i tij , dhe historia ka dëshmuar se pa një solidaritet dhe ndarje informacioni mbi trashëgimninë tonë të përbashkët brezave të ardhshëm  por edhe vendeve ku ne jetojmë , atdheu zbehet ,kam parasysh edhe ikjet masive që na kanë shoqëruar gjatë dekadave të fundit. Vlera e rrjetëzimit të shkollave shqipe në Diasporē është jo vetëm e sotme por edhe perspektive dhe afatgjatë sepse sendërton njohje, projekte dhe pse jo vepra konkrete me në qendër gjuhën tonë, kulturën dhe historinë.

Seminari i trete “Arritje dhe perspektiva të mësimit të gjuhës amtare në Diaspore” Nju Jork , 2020.