Diskutimet për zbulimin e vaksinës ndaj COVID-19 janë kthyer në kryefjalën e mjekësisë, shkencës dhe teknologjisë në vendeve të ndryshme të botës. Britania dhe SHBA janë ta parat vende që nisën testimin e një prototipi vaksine ndërsa Gjermania javën e kaluar deklaroi se do të niste testimin e vaksinës. Por sa shpejt mund të jetë gati për tu injektuar në Popullatë? Sa efikase do të jetë?
Mjeku shqiptar në Gjermani Dr. Shkëlqim Reçi tregon për gazetën “Diaspora Shqiptare” se deri ku ka ecur shteti gjerman në gjetjen e një vaksine ndaj koronavirusit.
Më tej, ai shpjegon të gjithë procesin e realizimit të një vaksine ndaj një virusit të panjohur më parë. Gjithashtu, Dr. Reçi nënvizoi se prodhimi i një vaksine kualitative që nuk jep efekte anësore dhe nxitë trupin që të prodhojë përgjigje sa më të efektshme imune merr kohën e vetë të prodhimit dhe testimit.
Si zhvillohet një vaksinë kundër një virusi të ri të panjohur?
Së pari, patogjeni analizohet dhe studiohet se në cilat përbërës të virusit sistemi imunitar i njeriut reagon dhe formon mbrojtje. Nga studimet e bëra deri tash shihet se:
Në rast të një infektimi nga SARS-COV-2, organizmi fillon të mbrohet, dhe që në javën e parë fillon të prodhojë antitrupa dhe gjithashtu aktivizon edhe sistemin imunitar qelizor.
Nga këtu fillohet dhe zhvillohet i modeli i vaksinës. Pra studiohet pjesa e Virusit se ku ka reaguar sistemi ynë imunitar.
Vetëm pas eksperimenteve, studimeve dhe hetimeve të gjera dhe provave që vaksina mund të prodhohet në cilësi të mirë, ajo testohet në provat klinike nga faza I deri në fazën III.
Testimi realizohet te pjesëmarrësit ose personat e studimit të cilët marrin pjesë vullnetarisht.
Nëse të gjitha rezultatet e provave paraprake dhe klinike janë në dispozicion, dhe me rezultate pozitive atëherë bëhet një kërkesë për aplikim ose miratim të vaksinës (në përputhje me standardet evropiane). Pas marrjes së miratimit Vaksina më pas mund të tregtohet dhe përdoret tek njerëzit. Pra këto vaksinat e ARN-së janë vaksina moderne biomjekësore.
Çfarë përmban kjo vaksinë konkretisht?
Kjo vaksinë përmban një pjesë të materialit gjenetik të virusit, i cili përfshin struktura ose përbërës sipërfaqësore proteinike të
SARS-CoV 2 (Spikeprotein të SARS CoV 2)ose një pjesë të tij. Pas aplikimit të vaksinës ose të kësaj përbërjeje, sistemi ynë imunitar reagon dhe fillon prodhimin e antitrupave. Dhe nëse personi i vaksinuar më vonë bie në kontakt me patogjenin ose infektohet nga SARS CoV-2, sistemi imunitar njeh strukturën sipërfaqësore të virusit SARS CoV 2, dhe posaçërisht mund të luftojë dhe shmang direkt këtë virus përkatës SARS-CoV -2. Pra ne doza të ulëta stimulon një përgjigje imune të antitrupave dhe qelizave T.
Çfarë do të thotë një testim klinik i një vaksine specifike kundër Covid-19?
Qëllimi i provës klinike është të fitojë njohuri mbi një produkt mjekësor që do të përdoret tek njerëzit. Ajo do të testohet në provat klinike nga Faza I deri në Fazën III.
Fillon me fazën I, në një grup të vogël me më pak vullnetarë (<100) testohet toleranca ose pajtueshmëria, siguria e përdorimit dhe përcaktimi i dozës së parë.
Faza II, (>100 deri <1000 vullnetarë) përcaktimi i dozës dhe përcaktimi i një programi vaksinimi (p.sh. një ose dy vaksinime) si dhe përfitimi i njohurive në lidhje me sigurinë dhe efikasitetin.
Faza III (mbi 1000 vullnetarë ose pacient) ku do të testohet efikasiteti, zbulimi i efekteve anësore në një numër të madh të vullnetarëve ose pacientëve.
Në këto situata shihen ose shqyrtohen edhe mundësit e përshpejtimit të procesit.
Kur mund të priten rezultatet e këtij testimi klinik?
Sistemi shëndetësor mundet të mbingarkohet shumë rëndë gjatë pandemisë aktuale SARS-CoV-2, prandaj është e rëndësishme të ruhet një shëndet i mirë i përgjithshëm në popullatë për të lehtësuar sistemin shëndetësor.
Sipas Institutit Federal për Vaksina dhe Barna Biomjekësore në Gjermani rezultatet e para mund të priten pas dy deri në tre muaj.
Dhe kur mund të fillojë vaksinimi i njerëzve?
Mënyra se si funksionon një vaksinë, me pranin e antigjenit ose virusit në trupin tuaj, trupi juaj do të fillojë të prodhojë antitrupa si kundërpërgjigje imune kundër virusit. Prandaj që të mund të prodhohet një vaksinë kualitative, të mos ketë efekte anësore dhe të nxis trupin tuaj që të prodhojë përgjigje sa më të efektshme imune nga aspekti biologjik nevojitet kohë për prodhimin e tij. Supozoj se do të ketë disa vaksina të ndryshme në treg së shpejti, nuk mund të them se kur saktë.
Por a do të jetë ky imunitet njësoj sikurse imuniteti natyral do të na mbetet për të parë.
